دنیای فعلی و مردمان آن، این روزها بیش از هر چیز تحت تاثیر تبلیغات هستند و تبلیغات نیز به طور عمده در خدمت اقتصاد و مادّیات قرار دارد. متاسّفانه علم پزشکی نیز از این آفت مصون نمانده است و عموم مردم بیش از  آن که در موضوع بهداشت و سلامت، با اطّلاعات صحیح تغذیه شوند؛ با انبوهی از تبلیغات مخرّب و غیر علمی مواجهند که با ایجاد دیدگاه های غلط در مورد سلامتی – و به ویژه در مورد مساله زیبایی جسم به معنای عامّ آن – آنها را به سمت خرید و مصرف بیشتر محصولات کمپانی های بزرگ اقتصادی سوق می دهد. این امر در کنار گسترش فرهنگ مادّی در جامعه ما و کمرنگ شدن بسیاری از ارزش های معنوی، دست به دست هم داده اند تا امروزه شاهد آن باشیم که غایت آمال بسیاری از مردم ما، داشتن تناسب اندام – البته با تعریف به ظاهر علمی غربی آن - موی پرپشت، پوست صاف و روشن، عملکرد جنسی مطلوب و چیزهایی از این دست باشد به نحوی که بسیاری از ما مثلاً فکر می کنیم اگر وزنمان را کم کنیم و چند دقیقه ای هم در روز ورزش کنیم، دنیا و آخرتمان را آباد کرده ایم! امّا نکته تاسّف برانگیز آن است که طبّ جدید، حتّی در برآوردن این نیازهای ساده هم ناتوان است ولذا می بینیم که روز به روز، اندام ها نامتناسب تر، پوست ها خرابتر، موها کم پشت تر و مشکلات و بیماری های زناشویی بیشتر می شوند. امّا نکته تاسّف برانگیز آن است که به جای اینکه این روند ما را بیدار کند؛ باز هم تحت تاثیر همان تبلیغات، پول و وقت بیشتری را صرف استفاده از روش های مثلاً مدرن تر درمانی می کنیم. همه این ها در حالی است که اگر مطلوب ما رسیدن به همین اهداف هم باشد؛ راه رسیدن به آنها اصلاح امور بهداشتی و درمانی زندگی بر مبنای اصول صحیحی است که طبّ اسلامی و سنّتی ایران عهده دار تبیین آن هستند.

 

رژیم های لاغری؛ هیاهوی بسیار برای هیچ!

 

آمار می گوید: 90درصد رژیم های لاغری شکست می خورند. رژیم های لاغری حتّی اگر زیر نظر بهترین متخصّصان تغذیه هم انجام شوند، جدای از عوارض بسیار زیادی که برای فرد ایجاد می کنند؛ اغلب محکوم به شکست هستند. امّا چرا؟ در این مقاله کوشیده ام به زبانی ساده و قابل فهم، علّت این مساله را تشریح کنم به این امید که کاربران محترم این پایگاه پس از مطالعه این مقاله دیگر این همه پول و وقت و اعصاب خود را خرج این رژیم های غلط، پرعارضه و از پیش شکست خورده نکنند.

 

مبانی علمی و فکری نادرست رژیم های لاغری

 

گفتیم که حتّی بهترین متخصّصان تغذیه هم از تنظیم رژیمی که بدون عارضه و عود، بیمار را به تناسب اندام برساند عاجز هستند. علّت این امر آن است که مبانی فکری و علمی که این رژیم ها بر اساس آنها شکل می گیرند، نادرست است.

 

الف- نظریه کالری؛ خشت اوّل چون نهد معمار کج ...

 

مبنای علمی اصلی تمام رژیم های چاقی و لاغری، نظریه کالری است؛ به این معنا که هر کس میزان کالری بیش از نیاز خود دریافت کند، این کالری اضافی به صورت بافت چربی در بدن او ذخیره می شود و فرد چاق می شود و در صورت مصرف کالری کمتر از میزان نیاز، این بافت چربی می سوزد و کمبود کالری را جبران می کند و فرد لاغر می شود. این نظریه آن قدر شایع و پذیرفته شده است که اکثر مردم عادی هم با مفهوم آن آشنایی دارند. امّا آیا هر چیزی که عمومیت پیدا کرد و مورد پذیرش همگانی قرار گرفت؛ ضرورتاً صحیح است؟

 

من آب هم بخورم، چاق می شوم!

 

جمله فوق برای خیلی از ما جمله آشنایی است. عکس آن را هم زیاد شنیده ایم که مثلا«فلانی هر چیز که می خورد حرام می کند! و اصلاً چاق نمی شود.» امّا طبق نظریه کالری که شرح آن گذشت، آب، هیچ کالری ندارد و بنابراین کسی نمی تواند ادّعا کند که با خوردن آب چاق شده است؛ پس چاره ای نیست جز آن که فرد اوّل را متّهم به دروغگویی، بهانه جویی، نداشتن اراده برای رژیم گرفتن و مانند آن بکنیم یا در محترمانه ترین حالت بگوییم که احتمالا مبتلا به کم کاری تیرویید یا بیماری هایی از این دست است. از طرف دیگر، طبق همین فرضیه کالری، پرخوری هم لزوماً باید باعث چاقی شود؛ بنابراین فرد دوّم هم که ادّعا می کند  هر قدر می خورد باز هم چاق نمی شود؛ حتماً مبتلا به پرکاری تیرویید، انگل های گوارشی و مانند آنهاست. امّا آیا با این توجیهات ساده انگارانه می توان منکر این واقعیت شد که بعضی ها با برخورداری از سلامت کامل، باآب خوردن چاق می شوند و بعضی انسان های سالم دیگر، علیرغم پرخوری هم لاغر می مانند؟

 

این مساله یکی از مهم ترین موارد نقض فرضیه کالری است. این تناقضات در جاهای دیگری هم دیده می شود ازجمله:

 

1- بسیاری از زنها می دانند که اگر مدّتی خونریزی قاعدگی آنها کم یا قطع شود، حتّی اگر غذای کمتری بخورند چاق می شوند. عکس این مساله هم صادق است یعنی زنی که دچار چنین مشکلی است اگر تحت درمان قرار گیرد و عادت او به طور منظّم بر قرار شود؛ حتّی اگر غذای بیشتری نسبت به قبل بخورد هم لاغر می شود.

 

2- افراد بسیاری تجربه کرده اند که اگر مدّتی شکمشان خوب کار نکند؛ حتّی اگر بهترین رژیم های لاغری را هم بگیرند نه تنها موفّق به کم کردن وزن نمی شوند؛ بلکه ممکن است چاق هم بشوند. همین افراد اگر یبوست خود را درمان کنند وزن کم می کند؛ علیرغم این که درمان یبوست ممکن است باعث افزایش اشتهای آنها نیز بشود.

 

3- برخی بیماران به دلیل ابتلا به مشکلاتی مثل سنگ کلیه از سوی پزشک موظّف به نوشیدن آب زیادی می شوند. بسیاری از این بیماران دچار افزایش وزن پایدار می شوند. چرا؟

 

4- بنابر یک عادت غلط، در ماه مبارک رمضان، اکثر ما، مجموع غذایی که از افطار تا سحر مصرف می کنیم؛ اغلب بیش از غذایی است که در غیر ماه مبارک از صبح تا شب مصرف می کنیم؛ امّا بسیاری از ما در این ماه وزن کم می کنیم. چرا؟

 

5- چاق کنندگی برنج مورد قبول عموم مردم است. اگر عادت کنید و برنج را همراه سبوس آن مصرف کنید دیگر چاق نمی شوید؛ با آن که میزان کالری برنج همان میزان قبلی است.

 

6- عسل منبع سرشار انرژی است و بنابراین باید چاق کننده باشد در حالی که این گونه نیست؛ اگر خواستید امتحان کنید و بدون آن که رژیم غذایی عادی خود را تغییر دهید، علاوه بر آن، روزانه هر قدر می توانید عسل مصرف کنید. بعد از مدّتی خواهید دید که نه تنها چاق نخواهید شد؛ بلکه ممکن است دچار کاهش وزن هم بشوید. به راستی کالری عسل کجا رفت؟

 

7- دلیل چاق کنندگی بسیاری از داروها مثل قرص های ضدّ بارداری و داروهای ضدّ افسردگی که فاقد کالری قابل محاسبه ای هستند چیست؟

 

8- مصرف مرتّب روغن زیتون حتّی به میزان زیاد نه تنها چاق کننده نیست؛ بلکه ممکن است موجب کاهش وزن هم شود؛ امّا مصرف روغن کنجد می تواند انسان را چاق کند. مگر میزان کالری این دو روغن چه فرقی با هم دارد؟

 

مثال هایی از این دست بسیارند و با اندکی تفکّر به تعدادی دیگر از آنها خواهید رسید. حال سوال این است که نظریه که این همه موارد نقض دارد را می توان به عنوان یک قانون پذیرفت؟ پاسخ ساده است. نظریه کالری یک نظریه غلط یا حدّاقل ناقص است که با طناب آن نباید وارد چاه تاریک و عمیق رژیم های غذایی شد.

 

قانون رطوبت و مفهوم چاقی و لاغری در طبّ سنّتی

 

به طور طبیعی و عادی، هر چیز که داخل آب بیفتد و مرطوب شود، افزایش وزن و حجم پیدا می کند و اگر خشک شود؛ کوچک و سبک خواهد شد. این قانون ساده، زیربنای اصلی نظرات طبّ قدیم در مورد مسایلی مثل چاقی و لاغری است. بر اساس این اصل، تمامی اتّفاقاتی که باعث چاقی و لاغری یک فرد می شوند قابل توجیه هستند؛ مثلاً یبوست یا کم شدن خون قاعدگی یا خوابیدن در طول روز از آن جهت که باعث افزایش رطوبت بدن می شوند چاق کننده اند و به عکس. البته باید توجّه داشته باشید که دو نظریه رطوبت و کالری، بسیاری از مواقع به نتایج مشترکی می رسند؛ امّا در نهایت این اصل رطوبت است که می تواند تمام موارد را به خوبی توضیح دهد. توضیح مفصّل این نظریه را به مقاله ای مستقل واگذار می کنیم.

 

ب- چاق و لاغر و خوش هیکل

 

تعریف خوش هیکل بودن چیست؟ پاسخ طبّ جدید آن است که بین قد و وزن رابطه ای برقرار است که بر اساس آن می توان گفت چه کسی چاق است و چه کسی لاغر. این رابطه BMI(شاخص توده بدن) نام دارد که از تقسیم وزن(به کیلو) بر قد به توان دو(به متر) به دست می آید. رابطه ساده تر که همه کس فهم است و در محاسبات  رایج و سردستی مورد استفاده قرار می گیرد آن است که وزن مطلوب برای هر شخص برابر است با قد او(به سانتی متر) منهای وزن(به کیلوگرم) و اگر بیشتر یا کمتر از این مقدار بود، او چاق یا لاغر محسوب می شود. این نحوه محاسبات یک اشکال اساسی دارد و آن این است که اگر صحّت این روابط را بپذیریم(که مثلاً تمام کسانی که 170سانتی متر قد دارند باید حدود 70کیلوگرم وزن داشته باشند)؛ هیچ فکرش را کرده اید که اگر این اتّفاق بیفتد تقریباً تمام آدم ها یک جور و یک هیکل می شوند؟ فکر می کنید دنیایی که با این روابط ترسیم می شود چه جور دنیایی باشد؟ در حالی که آفرینش بر مبنای ایجاد تنوّع و کثرت و گوناگونی از عالم وحدت شکل گرفته است چرا طبّ جدید اصرار دارد که همه مردم باید هم هیکل و هم بدن شوند؟

 

چاق یعنی بد، لاغر یعنی خوب؟!

 

نتیجه نگرش فوق به انسان ها همین می شود که می بینید؛ یعنی رواج این تصوّر عمومی در بین عامّه مردم که هر کس که هیکل درشت و چاقی داشته باشد، هم زشت است(و در نتیجه اگر دختر است باید او را ترشی انداخت و اگر پسر است باید نق نق دایم همسرش مبنی بر ضرورت لاغر شدنش را تحمّل کند) و هم یک انبان پر از بیماری است. حتّی در پس زمینه ذهنی بسیاری از ما، آدم های چاق، ضرورتاً تنبل و خنگ و بی خاصیت هم هستند! بر عکس این عقاید هم در مورد آدم های لاغر در اذهان ما شکل گرفته است.

 

امّا نظر طبّ قدیم چیست؟

 

طبّ قدیم در این زمینه نظر بسیار مترقّی دارد. از نظر طبّ قدیم انسان ها به طور کل به 4 دسته دموی، بلغمی، سوداوی و صفراوی تقسیم می شوند که دو دسته اوّل عموماً درشت هیکل و دو دسته بعدی عموماً لاغر اندام هستند. در این دیدگاه، تناسب اندام، مساله ای کاملاً شخصی است که باید برای هر فرد به طور جداگانه تعریف شود و در ارتباط تنگاتنگ با وضعیت مزاجی و روحی و روانی فرد است. برای مثال 4 نفر مرد را در نظر بگیرید با قد 170 سانتی متر. این 4 نفر دارای این وزن ها هستند: بلغمی: 85-80 کیلو، دموی: 80-75 کیلو، صفراوی: 65-60 کیلو، سوداوی: 60-55 کیلو.

 

نفر اوّل در بایگانی یک اداره کار می کند، نفر دوّم مدیر یک شرکت بزرگ است، نفر سوّم فرمانده یک گروه رزمی در ارتش است و نفر چهارم یک سیاستمدار برجسته. همه این افراد سالم هستند؛ فاقد بیماری مهمّی هستند و در کار خود هم موفّقند. امّا خانم های آنها که زیاد پای برنامه های بهداشتی و تغذیه ای تلویزیون می نشینند از هیکل ایشان ناراضی هستند؛ بنابراین هر 4 نفر به یک متخصّص تغذیه معروف مراجعه می کنند. و بعد از یک سال رعایت دستورات کاملاً علمی ایشان! به وزن مطلوب می رسند؛ امّا ...

 

آقای بلغمی، دیگر آن کارمند آرام و باحوصله قبلی نیست و هم در محیط کار و هم در منزل بداخلاقی می کند.

 

آقای دموی توان بالای انعطاف پذیری خود را به عنوان یک مدیر از دست داده است؛ البته در منزل هم اخلاقش عوض شده است.

 

آقای صفراوی دیگر شجاعت قبلی را در حمله به قلب دشمن ندارد.

 

آقای سوداوی هم دیگر مثل قبل نمی تواند در هر تصمیمی جوانب مختلف کار را بسنجد و گزینه هایی که به فکرش می رسد محدود شده اند.

 

به راستی چه اتّفاقی افتاده است؟ پاسخ، ساده است. این آقایان قبلاً سالم و متناسب بودند؛ یعنی اگر کمی از حدّ میانه، وزن بیشتر یا کمتری داشتند؛ این وضعیت با وضعیت روحی و اخلاقی و مزاجی آنها تناسب داشت. امّا این رژیم، آنها را از تعادل خارج کرده است و اگر خانم های آنها به خوش هیکل ماندن آنها اصرار داشته باشند، کم کم بیماری های مختلفی نیز گریبان گیر آنها خواهد شد.

 

بنابراین، نظر طبّ قدیم آن است که هیکل هر فرد باید متناسب با وضعیت مزاجی او باشد و حدّ میانه – و طبیعتاً چاقی و لاغری – او نیز بر همین اساس تعریف می شود؛ بنابراین یک آدم دموی درشت هیکل – که هیکل او به طور عام و در همه جا درشت است – در همان هیکل درشتش جذّاب و دوست داشتنی و در عین حال سالم است و نیازی به رژیم لاغری ندارد؛ همان طور که آدم سوداوی با هیکل جرّه و ریزه میزه اش هم آدمی سالم و طبیعی است و نیاز به لاغر شدن ندارد. حال این نظریه مترقّی را مقایسه کنید با نظرات غیر قابل انعطاف طبّ جدید که حاصل آن صرف این همه هزینه در دنیا برای چاق کردن لاغرها و لاغر کردن چاق ها است که صد البته اکثراً منجر به بروز انواع عوارض و مشکلات برای این افراد می شود و از همه مهمتر ایجاد دغدغه و ناراحتی های فکری و روحی و احساسات نامطلوب برای بسیاری از آدم هایی که اساساً سالم هستند و نیاز به هیچ گونه رژیم چاقی و لاغری ندارند. جالب این جاست که در مباحث روانشناسی، این موضوع، یعنی رابطه تیپ های شخصیتی و هیکل افراد، مساله ای پذیرفته شده است؛ امّا از آن جا که در طبّ جدید، هر تخصّصی ساز خودش را کوک می کند، نباید انتظار داشت که متخصّصین تغذیه به این یافته ها توجّه چندانی بکنند.

 

تذکّر: این که بالاخره چه کسی باید لاغر شود و چه کسی چاق، مطلبی است که در جای خود به آن خواهیم پرداخت.

 

ج- صبحانه را خودت بخور، ناهار را با دوستت و شام را به دشمن بده بخورد!!!!

 

جمله فوق یکی از غلط ترین باورهای عمومی در مورد بهداشت تغذیه است؛ تا آنجا که بسیاری از مردم فکر می کنند که این جمله، ترجمه یک حدیث است!! این که چرا و با وجود این همه تاکید طبّ سنّتی و به ویژه دلایل قرآنی و روایی متعدّد، چنین اعتقاد غلطی در بین مردم ما رسوخ کرده است؛ مساله ای پیچیده است.

 

به طور خلاصه باید گفت که در قرآن کریم تصریح شده است که غذای بهشتیان مشتمل بر دو وعده صبح و عشاء است و بنابر مصرّح احادیث شریف و نیز متن های علمی معتبر طبّ قدیم، ما هرگز وعده ای به نام ناهار نداریم و از اتّفاق مهمترین وعده غذایی شام است. بحث مفصّل روایی در این مورد را به جای خود واگذار می کنم؛ امّا با دو منطق ساده، ضرورت شام خوردن را توضیح می دهم:

 

- ضرورت شام خوردن بنابر منطق طبّ جدید: بین ناهار امروز و صبحانه فردا چیزی حدود 20-18 ساعت فاصله است و در این مدّت بدن، غذای ناهار را کاملاً می سوزاند، انرژی لازم را استفاده و بقیه را ذخیره می کند. امّا در شب و به هنگام خواب قرار است کارهای مهمّی انجام شود؛ از جمله آنها ساختن بسیاری از هورمون های مورد نیاز بدن است که از اتّفاق، اعمالی بسیار انرژی بر هستند؛ ولی چون فرد شام نخورده است انرژی نقدی برای این کار موجود نیست و استفاده از انرژی ذخیره نیز یک فرآیند معمول و سهل الوصول نیست؛ بنابراین کسی که شام نمی خورد به تدریج دچار اختلالات هورمونی می شود. به همین جهت هم هست که با مدّتی ادامه رژیم – حتّی در افرادی که شام خوردن را قطع نکرده اند؛ بلکه آن را کم کرده اند – و به ویژه در خانم ها، مسایلی چون اختلالات قاعدگی، ریزش مو، مشکلات پوستی، اختلالات روحی و روانی و کمبود انرژی و خستگی و ... بروز می کند. این مشکلات در بین افرادی که رژیم می گیرند بسیار شایعند.

 

- ضرورت شام خوردن بنابر منطق طبّ قدیم: طبّ قدیم اعتقاد دارد که به هنگام خواب، حرارت غریزی بدن از سطح به داخل بدن می رود؛ به همین جهت هم هست که معمولاً فرد در خواب، سردش می شود و حتّی در فصل گرم هم نیاز به حدّاقل روانداز دارد. حرارت غریزی، با مهاجرت از سطح به داخل بدن شروع به هضم و جذب غذای موجود در دستگاه گوارش می کند و به همین جهت، صبح که بلند می شویم، حتّی غذای سنگین شام، هضم شده است؛ اتّفاقی که در مورد غذاهای طول روز و به ویژه ناهار کمتر می افتد. حال اگر دستگاه گوارش خالی از غذا باشد؛ این حرارت غریزی به خودهضمی مشغول می شود و در واقع، بدن، شروع به خوردن و سوزاندن خودش می کند، طبیعتاً چنین اتّفاقی می تواند باعث لاغری شود؛ امّا این رویداد، چیزی بیش از یک لاغر شدن معمولی است و در واقع بدن به طور کلّی تحلیل می رود که نتیجه آن اتّفاقاتی است که گفته شد.

 

بنابراین هر رژیم غذایی که در آن بر کم کردن یا قطع غذای مورد نیاز شب تاکید شود، از پیش شکست خورده است. بسیاری از افرادی که چنین رژیم هایی می گیرند متوجّه این عوارض می شوند؛ امّا برخی دیگر فقط از سبک شدن بدن خود راضی هستند و نمی توانند بین اتّفاقات ناگوار بدن خود و رژیمشان ارتباطی منطقی برقرار کنند. یک دلیل فطری بر صحّت نظر فوق آن است که تقریباً همه ما اگر 20 سال هم شام را ترک کنیم باز تمایل به شام خوردن داریم و خلا آن را حس می کنیم؛ امّا با مثلاً چند روز روزه داری به نبود ناهار عادت می کنیم و حتّی از این وضعیت احساس رضایت داریم.

 

د- غذا یا (کالری + پروتیین + کربوهیدرات + چربی + ویتامین + ...) ؟!

 

طبّ جدید، قورت دادن یک کپسول که در آن مقادیر مورد نیاز از کالری، پروتیین، کربوهیدرات، چربی، ویتامین، ریزمغذّی ها و ... گنجانده شده است را با خوردن یک وعده غذا که همین ها را داشته باشد، تقریباً برابر می داند. بحث در مورد این اعتقاد غلط و خطرناک بسیار مفصّل است؛ امّا به طور خلاصه دو اشکال اساسی به این نظر وارد است:

 

1- نادیده گرفتن نقش غیر قابل انکار حواس پنجگانه و عوامل روحی و روانی و حتّی مسایل معنوی در تغذیه سالم: به عبارتی دیگر اگر به فرض چنین غذایی، شکم را سیر کند – که نمی کند – چشم و گوش و بینی و پوست و زبان و روح و روان همچنان گرسنه می مانند.

 

2- هویت یک پارچه و غیر قابل تفکیک غذاها و داروها: تفکیک عناصر و موادّ تشکیل دهنده خوراکی ها اشتباه بزرگی بود که طبّ جدید ابتدا در مورد داروها انجام داد؛ مثلاً با جداکردن مادّه موثّره موجود در پوست بید دارویی ساخت به نام آسپرین؛ دارویی که مصرف آن با عوارض متعدّد گوارشی، کلیوی، کبدی و ... همراه شد؛ در حالی که خود پوست بید با دارا بودن همان خواص دارویی، این عوارض را نشان نمی دهد. نظر طبّ قدیم آن است که خداوند کریم این همه تنوّع را در عالم ایجاد نکرده است که ما انسان ها بیاییم و با تفکیک عناصر هر مادّه مثلاً به این نتیجه برسیم که گوشت پروتیین دارد و سویا هم پروتیین؛ پس چه گوشت بخورید و چه سویا، یک نتیجه حاصل می شود! این تنوّع و کثرت از حکمت دقیقی برخوردار است و در این نظام هماهنگ، هیچ چیزی نمی تواند جای چیز دیگر را بگیرد.

 

بنابراین بحث در مورد شباهت و تفاوت های غذاها بر اساس تفکیک موادّ موجود در آنها کاملاً غلط است. متاسّفانه رژیم های لاغری نیز علی العموم بر اساس همین قاعده شکل می گیرند و در آنها، این هدف تعقیب می شود که مجموعه ای که موادّ غذایی لازم را در حدّ نیاز و کالری را کمتر از نیاز به بدن برساند در اختیار شخص قرار گیرد و چون این گونه رژیم ها با ذایقه، عادات غذایی و نیازهای واقعی بدنی فرد مطابقت ندارند، تحمّل آنها علی العموم بسیار دشوار است و از همان ابتدا، بیمار به طرزی طاقت فرسا منتظر پایان رژیم است. این گونه رژیم گرفتن علاوه بر ایجاد عوارض متعدّد جسمی و روحی، یک نتیجه محتوم دارد و آن هم بازگشت حریصانه فرد به رژیم غذایی عادی خود و در نتیجه بدتر شدن وضع است.

 

هـ- عدم تداوم

 

رژیم های غذایی یک خصوصیت نانوشته مشترک دارند و آن هم عدم تداوم است. به عبارت دیگر، رژیم، یک اتّفاق با محدوده زمانی مشخّص در زندگی است و پس از آن، زندگی به حال عادی باز می گردد و زندگی عادی یعنی بازگشت به وضعیت قبلی. از سوی دیگر با توجّه به مشکلات عدیده ای که برشمردیم، اصولاً افرادی که رژیم می گیرند برای پایان آن روزشماری می کنند و معمولاً هیچ گاه با آن کنار نمی آیند؛ به همین جهت بسیاری از آنها پس از پایان رژیم خود، ناخودآگاه و به جبران این دوره محرومیت، غذای بیشتری می خورند و چاق تر از قبل می شوند. این حقیقت یک معنی واضح دارد. رژیم گرفتن های اینچنینی از مبنا غلط است و نتیجه ای در بر نخواهد داشت.

 

پس چه باید کرد؟

 

جواب ساده است. ما باید به جای آن که به دنبال ایجاد محدودیت مقطعی در غذاخوردن باشیم، شیوه نگرش خود به مساله تغذیه را برای همیشه تغییر دهیم و با کنترل «شهوت خوردن» به عنوان یک ناهنجاری اخلاقی، روش جدیدی را در زندگی پیش بگیریم. در این حالت به مانند انسانی که از شهر قبلی خود به قصد اقامت دایم به شهری زیباتر و خوش آب و هواتر نقل مکان کرده است، دیگر به طور دایم به فکر بازگشت به وضعیت قبلی نخواهیم بود. این مساله یعنی تغییر شیوه زندگی(life style) مورد تایید طبّ جدید نیز هست؛ امّا متاسّفانه و در عمل، چنین خطاهایی نیز از او سر می زند. امّا این که چگونه باید «شهوت خوردن» را کنترل کرد و چگونه باید بدون عوارض رژیم های رایج به وزن مطلوب رسید را به زودی در مقاله ای مستقل بحث خواهیم کرد.

 

رژیم یا پرهیز؟

 

در این جا تذکّر این نکته را نیز ضروری می بینم که مساله ایجاد محدودیت های غذایی برای بیماران یا همان پرهیز، مورد تایید اسلام نیز هست؛ امّا اوّلاً دوره آن بسیار محدود است و در ثانی چنانکه گذشت برای بیماران اعمال می شود. در مورد سایرین، اسلام بر همان مساله اصلاح دایمی شیوه زندگی تاکید دارد.

 

حکایت روزه ماه مبارک رمضان چیست؟

 

پاسخ این سوال ساده است. اوّلاً رژیم روحی و جسمی اعمال شده در ماه مبارک رمضان منطبق بر مبانی علمی متقن اسلامی و متناسب با ساختار روحی انسان ها و همراه با عنایت ویژه حق تعالی در این ماه عزیز است؛ لذا روزه داران، آن را به آسانی پذیرفته و با راحت جان به اتمام می رسانند. در ثانی هدف اسلام از طرّاحی مقطع خاصّ ماه مبارک در هر سال این نیست که فرد برای یک ماه، رژیم روحی و جسمی بگیرد و بعد از آن آش همان آش و کاسه همان کاسه باشد( اگر چه متاسّفانه اغلب ما همین گونه هستیم و در همان روز عید فطر بسیاری از بهره های جسمی و روحی این ماه عزیز را بر باد می دهیم.)؛ بلکه ماه مبارک مانند یک سکّوی پرتاب یا یک راه میان بر است که با استفاده از آن می توان جهش سالانه بزرگی در طریق وصول الی الله داشت و صد البته پس از پایان این ماه عزیز نیز باید این سیر و حرکت به همان منوال ادامه داشته باشد.                      

 

 

:: موضوعات مرتبط: طب اسلامی و قرآنی , ,
:: برچسب‌ها: درمان چاقی , لاغری , رژیم غذایی ,
:: بازدید از این مطلب : 144

|

امتیاز مطلب : 0

|

تعداد امتیازدهندگان : 0

|

مجموع امتیاز : 0

مساله آب درمانی عمدتاً به 3 شکل تبلیغ می شود:

 

یکی روش کسانی مثل«آلکسی سوفورین» است که در آن فرد به مدت 40 روز تنها آب مصرف می کند. بنده خودم با این روش موافقم؛ اما از آنجا که انجام آن نیاز به مراقبت های دقیق پزشکی دارد به هیچ وجه آن را توصیه نمی کنم.(حدوداً 15 ساله بودم که تقریباً هشت روز این روش را امتحان کردم و نتایج جالبی هم از آن دیدم. آنچه که نهایتاً باعث شد آن را کنار بگذارم هم ضعف اراده خودم از سویی و اصرار پدر و مادر از سوی دیگر بود و گرنه در آن روزها عارضه خاصی از اجرای این روش ندیدم.)

 

روش دوم آن است که مقدار مصرف آب روزانه افزایش پیدا کند. مثلاً به بیمارانی که از سنگ کلیه رنج می برند توصیه می شود حداقل روزی 8-7 لیوان آب مصرف کنند در حدّی که ادرار آنها همیشه کمرنگ باشد. از نظر ما این روش بسیار غلط است و باعث عوارض گوناگونی در بیمار خواهد شد که در مقاله «کمی سخت تر از آب خوردن» به آن اشاره کرده ایم.

 

روش دیگر که این روزها تبلیغ می شود مصرف مقادیر معین آب به هنگام برخاستن از خواب و به صورت ناشتاست. بنده این روش را نیز می پسندم و آن را در درمان بسیاری از بیماری های مراجعه کنندگان مطب خود موفق یافته ام؛ اما با مصرف آب به تنهایی کاملاً مخالفم و اعتقاد دارم که این کار باعث تجمع بلغم در بدن خواهد شد؛ لذا با تغییر آن به سمت«آب عسل درمانی ناشتا» سعی کرده ام این اشکال اساسی را مرتفع کنم؛ لذا این روش را به دلخواه خود و بر اساس تجربیات شخصی، دوباره بازنویسی می کنم تا مورد استفاده مراجعه کنندگان محترم قرار گیرد. البته در مورد طیف بیماری های قابل درمان با این روش، بنده به نقل قول مستقیم اکتفا کرده ام و در حال حاضر آن را نه رد می کنم و نه به طور کامل می پذیرم؛ اما با توجه به اثراتی که در بیماران خود مشاهده کرده ام؛ فکر می کنم امتحان کردن این روش برای اکثر بیماران به خصوص آنهایی که از بیماری های مزمن و طولانی خود رنج می برند، خالی از فایده نباشد.   

 

معرّفی

 

ارائه كنندگان اين روش درماني بر اساس تجربيات خويش مدعي هستند كه از طریق این دستورالعمل ساده، بیماریهای زیر قابل درمان هستند:

چاقی، آرتروز، سینوزیت، طپش قلب، سرگیجه، فشار خون بالا، کم خونی، دردهای روماتیسمی، فلج عمومی بدن، سنگ کلیه، بیماریهای دستگاه ادراری تناسلی، اسیدیته بالای خون، سرفه، سرطان خون، آسم، برونشیت، سل ریوی، مننژیت، یبوست، انگل های گوارشی، دیابت(مرض قند)، بیماریهای چشم ازجمله خونریزی، التهاب، سرخی و درد چشم، اسهال خونی، بیماریهای معده و روده، سرطان رحم، ورم رکتوم(راست روده)، عادت ماهیانه نامنظم، سرطان سینه، التهاب حنجره و انواع سردردها.

 

روش اجرا

 

1- هر شب 6 لیوان آب را در یک ظرف ریخته، 3 قاشق غذاخوری عسل را در آن حل کنید و کنار بگذارید.

 

تذکّر1: منظور از لیوان، لیوانهای بزرگ است که ظرفیتی حدود 250سی سی دارند. بنابراین 6 لیوان آب، یعنی يك و نيم لیتر یا معادل یک بطری نوشابه خانواده.

 

تذکّر2: می توانید به دلخواه خود، این شربت را در یخچال یا خارج آن نگهداری کنید.

 

2- صبح ناشتا، یعنی بلافاصله پس از برخواستن از خواب، این شربت را یک جا میل کنید.

 

تذکّر1: منظور از صبح ناشتا، همان موقع خواندن نماز صبح است، و نه دیرتر.

 

3- توجه به این نکته بسیار ضروری است که یک ساعت قبل و بعد از نوشیدن این شربت، هیچ خوراکی دیگری اعم از نوشیدنی یا غذاهای جامد نباید مصرف شوند.

 

4- در صورتی که آب لوله کشی محل زندگی شما کیفیت مناسبی ندارد، می توانید از آب جوشیده شده استفاده کنید.

 

5- واضح است که نوشیدن يك و نيم لیتر آب در یک زمان، بسیار دشوار است؛ اما به تدریج به آن عادت می کنید. اگر در ابتدای درمان به هیچ وجه قادر به این کار نبودید، آب را در مدت زمانی حداکثر بین 10تا 15دقیقه میل کنید. اما به هر حال سعی کنید به هیچ وجه مدت زمان نوشیدن آب بیش از این مقدار نشود.

 

6- در ابتدای درمان، میزان ادرار افزایش پیدا می کند که پس از مدتی عادی خواهد شد.

 

طول درمان

 

بر اساس تجربه ارائه كنندگان اين روش، طول درمان برخی از بیماری ها به این شرح می باشد:

 

یبوست: سه روز؛ ترش کردن معده: سه روز؛ دیابت(شروع کاهش قند): 7روز؛ سرطان: حدّاقل 4هفته؛ سل ریوی: 3ماه؛ فشار خون: 4هفته.

 

نکته: توصیه می شود افرادی که از آرتروز یا روماتیسم رنج می برند؛ این درمان را 3 بار در روز؛ یعنی صبح، ظهر و شب، یک ساعت قبل از غذا، به مدت یک هفته انجام دهند و پس از آن، 2 بار در روز تا زمانی که بیماری برطرف شود به این روش درمانی ادامه دهند.

 

{تذكّري از جانب خودم: درمان سرطان، فرآيندي بسيار پيچيده و فنّي است و لااقل در سرطان هاي پيشرفته بسيار بعيد است كه اين روش منجر به نتيجه شود اما در سرطان هايي كه در مراحل ابتدايي هستند مي توان اين روش را امتحان كرد.}

 

ساز و کار اثر آب درمانی

 

به نظر می رسد در توجیه علمی اثرات این روش درمانی، بتوان این مورد را عنوان کرد:

 

فعال سازی لایه های مخاطی روده ها و به ویژه روده بزرگ و بهبود عملکرد آنها که حاصل آن دفع تدریجی سموم جمع شده در بدن می باشد. این روش، همزمان با روده ها، دفع مواد زاید از کلیه ها را نیز افزایش می دهد. این مساله بر اساس تیوریهای طب قدیم نیز کاملاً قابل دفاع است؛ چرا که تقریباً اساس تمامی روشهای درمانی در طب قدیم، پاکسازی بدن از مواد دفعی است تا بدن، خود بتواند بر بیماری هایش غلبه کند.

 

سوال: در احادیث اهل بیت(علیهم السلام) و منابع طب سنتی ایران، مصرف زیاد آب مورد تایید نیست، پس این رژیم آب درمانی چگونه توصیه می شود؟

 

پاسخ: جواب این سوال، دقت در چند نکته را می طلبد:

 

آب درمانی به عنوان یک روش زندگی به هیچ وجه مورد تایید ما نیست و تنها برای دوره های مشخص و محدود به عنوان یک روش درمانی تجویز می شود. بنابراین منافاتی با آنچه در احادیث شریف و کتب طب قدیم آمده است ندارد و طبیعتاً مثل هر دارو یا روش درمانی دیگری نیز برای آن عوارضی متصور است که در مقابل اثرات مناسب درمانی، قابل اغماض هستند. نکته بعدی این است که بر خلاف سایر روشهای درمانی که عمدتاً از آب به تنهایی برای درمان استفاده می شود؛ در این روش، از آب عسل استفاده می شود که مضرات مصرف آب به تنهایی را نخواهد داشت؛ چرا که اختلاط آب و عسل، اثر بلغم زایی مصرف آب به تنهایی را تا حد زیادی جبران می کند.

 

اگر نتوانستیم این مقدار آب را بخوریم؟

 

اولاً سعی کنید حتی المقدور این میزان یعنی 6-5 لیوان آب را مصرف کنید. طبیعتاً پس از چند روز این کار برایتان عادی خواهد شد. اگر هم به هر ترتیب قادر به مصرف این مقدار آب نبودید، سعی کنید حداکثر میزانی که می توانید را مصرف کنید.

 

چند نکته:

 

* در موارد اندکی، کسانی هستند که با مصرف همین مقدار کم عسل نیز دچار مشکلاتی می شوند. در این افراد می توان به تشخیص پزشک، میزان مصرف عسل را کم کرد. در افراد دیابتی، اگر چه ما اعتقاد داریم که مصرف عسل مرغوب، مشکلی ایجاد نمی کند؛ ولی در صورت نگرانی بیمار می توان با مقادیر کم عسل شروع کرد و کم کم آن را به میزان مطلوب رساند. به عکس، در کسانی که از مشکلاتی مانند کم خونی رنج می برند می توان بر مقدار عسل مصرفی افزود.

 

* بدیهی است که میزان آب و عسل توصیه شده بر اساس یک فرد بزرگسال با جثّه متوسط تنظیم شده است. لذا در سنین پایین تر و به ویژه در کودکان می توان مقدار آب و عسل را بر اساس سن و جثّه فرد تنظیم کرد. اما به هر حال بهتر است میزان آب مصرفی بر اساس حداکثر ظرفیت شخص تنظیم شود.

 

* نکته جالب در مورد آب درمانی فوق آن است که به تجربه ثابت شده است که این روش درمانی، تغییر چندانی در طبع و مزاج اصلی بیمار ایجاد نمی کند و لذا برای افراد مختلف با هر طبعی(حتی بلغمی) قابلیت اجرا دارد.

 

 

:: موضوعات مرتبط: طب اسلامی و قرآنی , ,
:: بازدید از این مطلب : 121

|

امتیاز مطلب : 0

|

تعداد امتیازدهندگان : 0

|

مجموع امتیاز : 0

«چای»، دوّمین نوشیدنی ایرانی ها پس از آب است. ایرانیان، ۴ تا ۵/۴ درصد از مصرف کل چای جهان را به خود اختصاص داده اند و این در حالی است که جمعیت ایران، حدودا یک درصد از کلّ جمعیت دنیاست. با آن که  از رسانه های جمعی، اخبار زیادی درباره منافع نوشیدن چای می شنویم؛ امّا گهگاه درهمین رسانه ها، خبرهایی مبنی بر مضرّ بودن چای هم پخش می شود. برای مثال به این دو مورد توجّه کنید:

 

الف- «محققان به تازگی اعلام کرده‌اند نوشیدن سه تا چهار فنجان چای در روز به همان اندازه برای انسان مفید است که نوشیدن مقدار بسیار زیادی آب!  به گزارش بی بی سی نتایج تحقیقی که در مجله تغذیه کلینیکی اروپا منتشر شده است این باور غلط را که چای، آب بدن را خشک می‌کند نقض می کند. متخصصین تغذیه انگلیس!  کشف! کرده‌اند که چای نه تنها نیاز بدن را به آب برطرف می‌کند؛ بلکه از حملات قلبی و بروز سرطان نیز جلوگیری می‌کند! نتایج همین تحقیقات می‌گوید که چای از آسیب دیدن سلول‌ها جلوگیری می‌کند؛ مانع پوسیدگی دندان می‌شود و استخوان‌ها را تقویت می‌کند. دکتر راکستون رییس گروه پژوهشی که بر روی فواید چای کار کرده است در مورد مصرف چای می‌گوید: نوشیدن چای برای ما بهتر از نوشیدن آب است! آب تنها مایعات بدن را تامین می‌کند اما چای علاوه بر آن، آنتی‌اکسیدان‌های مورد نیاز بدن را هم تامین می‌کند. پس چای بنوشید تا سالم بمانید.»

 

ب- «چای دم کرده بعد از ۲۴ ساعت تولید سرطان می کند. همچنین دم کردن لیموعمانی با چای نیز تولید سرطان می کند.» 

 

همچنین ایجاد کم خونی، طپش قلب یا بی نظمی های ریتم قلب و عوارضی از این دست که به دنبال مصرف چای بروز می کنند؛ در کتب علمی طبّی دانشگاهی هم ذکرشده اند و می دانید که در این کتب، معمولا مطالبی نوشته می شود که مراحل مختلف تحقیقاتی را گذرانده و از استحکام علمی لازم برخوردارند.

 

در این شرایط این سوال پیش می آید که بالاخره نوشیدن چای مفید است یا مضرّ؟ به عبارت دیگر، چای، آری یا خیر؟ پاسخ این سوال برمبنای اصول طبّ اسلامی وسنّتی ایران، منفی است امّا برای آن که دقیقاً متوجّه شویم که که حقیقت ماجرا از چه قرار است؛ باید به نکات ذیل توجّه کرد:

 

۱- تجارت چای درسطح جهان، تجارتی بسیار بزرگ و سودآور است و طبیعتاً در چنین شرایطی، شرکتهای بزرگی که از راه این تجارت، میلیونها دلار درآمد دارند؛ به آسانی اجازه نمی دهند نتایج تحقیقاتی که مضرّات چای را روشن می کنند؛ به گوش مردم جهان برسد. این امر، یعنی نفوذ و دخالت بنگاه های اقتصادی در نتایج تحقیقات علمی، درجهان امروز، امری بسیار رایج و شایع است. برای مثال اکنون آشکار شده است که در اوایل قرن بیستم،  شرکتهای سازنده سیگار و دخانیات، به بعضی از دانشمندان، مخفیانه پولهایی می دادند تا مقالاتی به ظاهر علمی در رد خطرات دخانیات و حتی طرح فواید آن نوشته، در مجلات معروف علمی آن زمان چاپ کنند. اسناد این تبانی های بزرگ و کثیف، تنها در اواخر قرن بیستم منتشر شد؛ یعنی زمانی که متضرّران از این قضیه مرده بودند و طبیعتا چندان امکانی برای طرح دعوا وجود نداشت و از سویی، مضرات دخانیات بر همگان آشکار شده بود و جایی برای مخفی کاری نبود.

 

متاسّفانه مشابه چنین اتفاقاتی در این زمانه به کرّات رخ می دهد و اطّلاعات به ظاهر علمی برای رواج هرچه بیشتر استفاده از چای، نوشابه، سوسیس، کالباس، موبایل و … از تریبون های رسمی در سراسر جهان و ازجمله صدا و سیمای خودمان(و نه رسانه ملّی!) به طور دایم تبلیغ می شود. بنابراین تبلیغ وسیع منافع نوشیدن چای، باید با نظر دقّت نگریسته شود.

 

۲- گفته شده است:

 

«یک راه برای پی بردن به ضررهای چای آن است که به رفتارحیوانات- که به عکس انسانها، درحفظ سلامت خود بسیار کوشا هستند- توجّه کنید؛ معمولاً هیچ حیوانی حاضر به خوردن چای نیست ولذا، مزارع چای نیاز به سمپاشی وآفت کشی ندارند؛ در واقع، بوته چای جزء معدود گیاهانی است که به دلیل وجود سموم فراوان در بافت آن، در هیچ آفت جدی طبیعی- به جز خود انسان! ندارد. اگر چند برگ چای را همراه با تکّه ای نان به یک گاو یا گوسفند بخورانید؛ خواهید دید که حیوان زبان بسته، این لقمه ناباب را از دهان بیرون می اندازد! ریختن برگ چای در آب، می تواند منجر به مرگ ماهی ها شود. جالب این جاست که در بعضی مناطق، کشاورزان از این خاصیت چای بهره برده، در اطراف مزارع بوته چای می کارند تا  احشام و سایر حیوانات به مزارع نزدیک نشده و زراعت را خراب نکنند.»

 

مطالب بالا واقعیت دارند اما طبیعتا نمی توانند مبنای یک بحث علمی قرار بگیرند. لذا فقط به ذکر آن اکتفا می کنیم.

 

۳- چای، بومی کشور ما نیست و یک گیاه وارداتی است. متاسّفانه اکثر گیاهانی که به این طریق و بدون ملاحظات علمی – و بعضا با نیّات استعماری- در ایران کشت شده اند؛ مشکلات بهداشتی فراوانی برای ایرانیان فراهم کرده اند که ازجمله آنها می توان به سیب زمینی، گوجه فرنگی و کیوی اشاره نمود امّا بدون تردید، چای بدترین ضربه را به سلامتی مردم این سرزمین  وارد کرده است چرا که چای به واسطه مصرف روزانه آن؛ سمّی است که به صورت مداوم وارد بدن ما می شود و لذا یکی از مهلک ترین اثرات را در زندگی مصرف کننده به جای می گذارد؛ تا جایی که برخی از اهل فن معتقدند که شیوع مصرف چای در ایران، کاهش ۴۰ ساله عمر ایرانیان را باعث شده است.

 

در واقع، این گیاه، در اوایل دوره قاجار توسّط شخصی به نام کاشف السّلطنه به طور رسمی از هند وارد ایران شد و  با همکاری دربار، کشت و نوشیدن آن رواج داده شد. جالب این جاست که در آن دوران، برای تحریک و تهییج بیشتر مردم به مصرف این سمّ مهلک؛ دست به اقدامات تبلیغی زدند از جمله این که شایع کردند کاشف السلطنه تخم چای را علیرغم مخالفت انگلیسی ها، در داخل عصای خود پنهان کرده به صورت مخفیانه وارد ایران نموده است! تا لابد با این اقدام شجاعانه خود، مردم ایران را از این موهبت الهی بهره مند سازد. اما سوال این جاست که اگر واقعاً این کار، مورد موافقت حضرات انگلیسی نبوده است؛ چگونه در ایرانی که سرتاسر آن تحت نفوذ همین آقایان بوده است، کشت این گیاه انجام شده است؟ بنابراین بعید نیست که ورود چای به ایران از همان ابتدا اقدامی استعماری و در جهت نابودی فرهنگ بهداشتی مترقّی مردم ما بوده است؛ فرهنگی که حسرت و حسادت به آن همیشه در رفتار و گفتار و نوشتار اهل فرنگ آن زمان مشاهده می شود. نکته قابل توجه دیگر آن که چای، علیرغم این که بومی ایران نبوده است؛ برای دانشمندان و علمای این سرزمین، گیاه بیگانه ای نبوده است؛ چنانکه ابن سینا، چای سیاه را«اسفل چای ها» یعنی پست ترین نوع چای می داند و لذا اگر اقدامات تبلیغی استعمارگران نبود، به طور طبیعی هیچ گاه مصرف چای در ایران باب نمی شد. بر اساس همین آشنایی، واکنش هایی نیز از سوی علما به کشت این گیاه انجام شد؛ از جمله در نامه ای که جمعی از علمای آن دوران به دربار قاجار نوشته اند آمده است: «چرا می خواهید گیاهی را در ایران رواج دهید که حتی الاغها از نزدیک شدن به مزارع آن خودداری می کنند! چای مولد سودا در بدن و سودا مقدمه سرطان است.» این برخورد نشان می دهد که حکمای ایرانی با این گیاه آشنایی داشته، به خوبی می دانستند که این گیاه ارزش غذایی ندارد و تنها برخی استفاده های دارویی از آن امکان پذیر است.

 

به هر حال، ورود چای به ایران، چه از روی توطیه و چه به صورت سهوی، کاری اشتباه بوده است که متاسفانه سالهاست ضرر آن را متحمّل شده ایم؛ همان طور که مثلاً کاشت کیوی، رواج مصرف قارچ و مانند آنها نیز به لحاظ طبّی، اقداماتی کاملاً نادرست محسوب می شوند.  

 

۴- چای، آلودگی های مختلف موجود در محیط را به خود جذب می کند و به همین دلیل هم هست که برای رفع بوی بد دهان یا  به عـنـوان بـوگـیـر یخچال از آن استفاده می شود. یکی ازآلودگی هایی که چای به شدّت آن را به خود جذب می کند؛ آلودگی های رادیواکتیو و هسته ای است؛ به همین جهت هم هست که یکی از آزمایش های لازم برای اخذ مجوّز واردات چای درکشور، بررسی میزان رادیواکتیویته آن است. بنابراین با مصرف چای، آلودگی های جذبی آن نیز وارد بدن ما می شوند.

 

۵- چای، مـیـزان اسـیـد مـعـده را افـزایش می دهد و به این ترتیب، باعث بروز تدر یجی زخم در دستگاه گوارش( زخم های معده و اثنی عشر) می شود. احساس هضم بهتر غذا پس ازنوشیدن چای، به همین دلیل است. بالا رفتن اسید معده، اسیدیته خون را نیز بالا برده که این مساله باعث کاهش موقّت فشار خون و سرگیجه می شود که یکی از دلایل خوردن قند یا موادّ شیرین به همراه چای، پیشگیری کردن از بروز این مشکل است.

 

۶- چای، با افزایش اسید خون، باعث حلّ کلسیم موجود در استخوان ها و ورود آن به خون می شود. این مساله دو پیامد عمده را به دنبال دارد:

 

اوّلی پوکی استخوان و انواع مشکلات ناشی از آن-و از جمله التهاب دیسک های کمری، دردهای سیاتیکی، آرتروز و …- است. یک استدلال ساده در جهت اثبات این ادّعا آن است که بسیاری از کسانی که از کمردرد، درد زانو و سایر مشکلات رایج مفصلی رنج می برند؛ پس از ترک مصرف چای، کاهش فوق العاده ای را در درد های خود احساس می کنند.

 

مشکل دوّم، ناشی از رسوب کلسیم برداشت شده از استخوانها در مناطق غیر طبیعی است که می توان به بیماری هایی ازجمله خار پاشنه و تومورهای کلسیمی مغز  اشاره کرد. یک نتیجه شایع این گونه رسوب های غیر طبیعی کلسیم، ایجاد سنگ های کلیوی است. چای، ماده ای به نام «اگزالیک اسید» دارد که مسموم کننده بوده؛ ایجاد اختلالات متابولیسمی می کند. این ماده در کلیه رسوب کرده به عنوان هسته اوّلیه تشکیل سنگ عمل می کند. با رسوب کلسیم در اطراف این  هسته مرکزی، سنگ کلیه تشکیل می شود.

 

۷-  چای بر طبق معیارهای طبّ قدیم، مادّه ای «سودازا» است. تجمّع سودا در بدن، باعث بروز بیماری های مختلفی از جمله انواع سرطانها، بیماری های پوستی و بسیاری از بیماری های روحی و روانی می شود. بر طبق معیارهای طبّ جدید و امروزی نیز، چـای حاوی«مواد ّآروماتیک پلی فِنُلی»(از جمله گزانتین و هیپوگزانتین)، است. موادی که در اصطلاح علم شیمی ساختار مولکولی حلقوی دارند (مواد آروماتیک)، سرطان زا هستند. برای مثال ثابت شده است که نوشیدن چای پر رنگ، احتمال ابتلا به سرطان سینه را در خانم ها، افزایش می‌دهد. فنل ها می توانند بر روی پوست، کبد و سیستم گوارش هم اثرات نامطلوبی بگذارند. متاسّفانه اکثر مواد معطّر شیمیایی که به چای اضافه می شوند هم جزء مواد آروماتیک و سرطان زا هستند!

 

۸- برطبق معیارهای طبّ جدید و قدیم، نقش چای در ایجاد «کم خونی »، غیرقابل انکار است. چای دارای ترکیباتی به ‌نام «تانن» است که مسوول ایجاد مزه تلخ چای هستند. تانن‌ها با آهن ترکیب و ایجاد رسوب می‌ کنند که این رسوب به دلیل درشتی و سنگینی مولکول، در بدن غیر قابل جذب است؛ لذا اگر چای بلافاصله پس از صرف غذا نوشیده شود؛ از جذب آهن غذا جلوگیری می کند که حاصل آن ایجاد کم خونی های مزمن است، بیماری که خود، یکی از «امّ الامراض» و زمینه ایجاد بسیاری از بیماری های دیگر است. چای، علاوه بر اختلال در جذب آهن، با جذب کلسیم، فسفر و برخی از ویتامین ها نیز تداخل دارد.

 

۹- بیماری های قلبی- و از جمله، لقّی یا پرولاپس دریچه میترال، طپش قلب، آنژین قلبی و فشار خون- از دیگر ثمرات نوشیدن مستمرّ چای هستند. بسیاری از این اثرات ناشی از تحریک مداوم قلب و سیستم اعصاب سمپاتیک و نامنظّمی های ریتم قلب به دلیل ورود همیشگی موادّی مثل کافیین، تیین و گزانتین به بدن  با نوشیدن عادتی چای هستند. در یک بررّسی آماری از بیماران قلبی در بیمارستان شهید رجایی تهران مشخّص شد که تمام این بیماران، بدون استثناء، چای زیادی مصرف می کردند.

 

۱۰- اعتیادآوربودن چای از موارد مسلّم و واضحی است که نیاز به اقامه دلیل ندارد. علایمی همچون سردرد، بی خوابی، بی حوصلگی، آشفتگی روحی و … که با ترک مصرف چای، گریبانگیر فرد می شوند؛ نشان دهنده این واقعیت هستند. این مساله از سویی به دلیل وجود مواد اعتیادآور طبیعی در چای-ازجمله کافیین- است و از سویی می تواند مویّد جدّی بودن این ادّعا باشد که برخی تولید کنندگان چای در بعضی کشورها، برای حفظ مشتریان خود به چای، مواد افزودنی اعتیادآور اضافه می کنند. به همین دلایل، مصرف مداوم چای می تواند مقدمه مناسبی برای پذیرش سایر اعتیادها باشد چنانکه معمولا می بینیم که اعتیاد به چای، سیگار و موادّ افیونی معمولا در همراهی با هم دیده می شوند. شاید این تضمین طنز و عامیانه شعر حافظ هم اشاره ای به این واقعیت تلخ داشته باشد که:

 

«آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است؛ بعد از سیگار یه چایی، بعد چایی یه سیگار!»

 

۱۱- گفتیم که چای حاوی ماده ای است به نام تانن. این ماده قدرت ادرارآوری بسیار بالایی دارد؛ به نحوی که بسیاری از ما تجربه کرده ایم که با خوردن یک فنجان چای، ادراری به مراتب بیش از آن یک فنجان دفع می کنیم! این اثر باعث دفع بیش از حدّ مایعات بدن شده؛ پلاسما را غلیط می کند. با غلظت پلاسما، فعّالیت طبیعی آنزیم ها مختل شده دفع موادّ زاید از بدن دچار اشکال می شود؛ حاصل این اتّفاق، تبدیل شدن تدریجی بدن به یک سطل زباله و ایجاد بیماری های گوناگون است. تیوبرومین موجود در چای نیز با اثراتی مشابه، تعادل مایعات بدن را بر هم می زند.

 

۱۲- چنانکه گذشت تانن، ادرارآوری قوی است؛ تانن این اثر را از طریق افزایش کارکرد سلّولهای اپی تلیالی کلیه اعمال می کند که در طولانی مدّت می تواند باعث فرسودگی این سلّول ها و کاهش تدریجی عملکرد کلیوی شود.

 

۱۳- هر فنجان چای محتوی ۶۰ تا ۷۵ میلی گرم «کافیین» است که LDL (یکی از چربی های بد خون) را افزایش می دهد. این اتّفاق می تواند مقدّمه ای برای سکته های قلبی و مغزی باشد.

 

۱۴- «تیین» موجود درچای، علاوه بر اثر آرام بخشی خود، محرک سیستم اعصاب سمپاتیک نیز هست؛ به این ترتیب و با افزایش ترشح آدرنالین، منیزیوم داخل سلولها کاهش می یابد. منیزیم از یون های مورد نیاز بدن و ازجمله عوامل ضدّسرطان موجود در سلّول هاست.

 

۱۵- از دیگر مضرّات چای می توان به این موارد اشاره نمود: سردردهای میگرنی؛ یبوست؛ ضعف حافظه؛ انواع ناراحتی های پوستی و ازجمله ریزش مو؛ آفت دهان؛ بزرگ شدن کیسه صفرا؛ لکه و زردی دندان؛ گرفتگی های  عضلانی؛ سوزش مچ دست و پا؛ لاغری (بر اثر اختلال در متابولیسم بدن)؛ حسّاسیت، زودرنجی و تحریک پذیری(به ویژه به دلیل اثرات ناشی از کافیین، تیین، تیوبرومین و گزانتین موجود در چای)؛ داغ شدن کف پا و ….

 

۱۶- خلاصه آن که بر طبق بعضی نظرات، تا ۷۰بیماری مختلف، با نوشیدن مـداوم چـای در ارتـباط هـسـتـنـد. « ابن سینا» اعتقاد داردکه «چای سیاه»، «اسفل چای ها» یعنی بدترین نوع چای است و…

 

- با تمام این اوصاف آیا باز هم حاضر هستید با نوشیدن هر فنجان چای، انبوهی از موادّ بیماری زا را وارد بدن خود نمایید؟

 

 

یک نکته تاریخی

 

 

شیخ محمدتقی بهلول گنابادی (رحمه الله علیه) در این باره اشاره به داستانی دارد که ناپلیون فرانسوی به مردم کشورش گفت: اگر می خواهید بر مردم مشرق زمین تسلط پیداکنید، باید چای را در آنجا رواج دهیم تا آن مردم به چای معتاد شوند و حتی مردم از وی چگونگی این امر را جویا شدند. وی گفت: باید ابتدا پول جمع کنیم و با این پول برای ممالک اسلامی که مدرسه و بیمارستان ندارند، مدرسه و بیمارستان بسازیم و در آنجا چای را مرتب به خورد آنها بدهیم و بدین ترتیب [وقتی] هر کس 1/40 (یک چهلم) خرج خود را در صندوق نگهداشت تا پول هنگفتی جمع و با آن مدرسه و بیمارستان ساخته شد و چون در این مکان به مردم قبل از هر چیز دیگر چای خورانده شود آنها معتاد به چای می شوند و اگر به جایی رسیدند که بچه ای صبح از خواب پا شود و به جای نان اول بگوید چای، شما به هدفتان رسیده اید.

وقتی من این داستان را شنیدم 6 ساله بودم، همانجا استکان چای خوردنم را به زمین زدم و شکستم و از آن تاریخ تا الان چای نخوردم.

چای سبز؟؟؟

 

اوّل این جملات را به دقّت بخوانید:

 

«چای سبز، نوشابه ای بدون کافیین است که به عنوان پیشگیری کننده از حملات قلبی و سرطان شناخته شده؛ یک تونیک (تقویت کننده) بسیار مفید است. این چای، چربی خون (از هر نوع) را کاهش داده؛ مقوی اعصاب بوده؛ قدری نیز خاصیت تب بری دارد. چای سبز، معده را تقویت کرده، علاوه بر درمان نفخ معده، یبوست، اسهال خونی و عفونت های روده ای، نقش موثری در پیشگیری از برخی سرطان های پوستی نیز دارد؛ سموم بدن را دفع کرده؛ باعث تقویت حافظه شده و برای افراد افسرده، یک داروی آرامبخش و نشاط آور است.»

 

اینها گوشه ای از آثار مفیدی است که این روزها برای چای سبز می خوانیم و می شنویم. امّا به راستی چه شده است که در این روزها و سالها که به تدریج مردم با ضررهای فراوان چای سیاه آشنا می شوند؛ به ناگاه این سیل تبلیغات در مورد فواید چای سبز به راه افتاده است؟ حتّی اگر با نگاهی خوشبینانه این تقارن را اتّفاقی بدانیم باید توجّه کرد که:

 

تمام حقایق تلخی که در مورد چای سیاه ذکر شد؛ درباره چای سبز هم صادق است. چای سبز درواقع همان چای سیاه است با این تفاوت که چای سبز از خشک کردن سریع برگ سبز چای به دست می آید. امّا چای سیاه که البتّه ضرر بیشتری از چای سبز دارد، این گونه تولید می شود که برگ سبز چای در مکانهای گرم انبار می شود تا بپوسد و تخمیر شود و رنگ نآن قهوه ای و سیاه شود؛ یعنی عملی شبیه به درست کردن کود از برگهای خشک پاییزی. در واقع، چای سبز، خشک کرده برگ سبز چای و چای سیاه، کود شده آن است.

 

نظرات مخالف

 

سوال نخست: بعضی مخالفان حذف چای از برنامه غذایی، این سوال را مطرح می کنند که اگر این گیاه این قدر که می گویند مضر است؛ پس چرا خداوند متعال آن را آفریده است؟

 

طرح این سوال کمی عجیب به نظر می رسد. مگر هر چیزی باید خوردنی باشد تا لیاقت آفرینش را داشته باشد؟ و اگر خوردن یک چیز باعث آسیب رساندن به بدن شود، فایده دیگری ندارد که علت آفرینش آن از سوی خداوند متعال باشد؟ در نظام احسن خلقت، هر شییی جایگاه ویژه خود را دارد و در آن جایگاه، دارای وظیفه و اثری متناسب با هدف خلقت خویش است و طبیعتاً هر استفاده غیر معقولی از آن می تواند دارای آثار زیانباری باشد؛ چنانکه استفاده به جا از الکل در پزشکی به حفظ جان بسیاری از انسان ها کمک کرده و می کند؛ اما مصرف خوراکی آن، نابودی جسم و جان و غضب حق تعالی را به دنبال خواهد داشت. بنابراین به نظر می رسد که طرح این سوال از بنیان، غلط و بیشتر شبیه یک بهانه گیری کودکانه است.

 

در مورد چای نیز باید گفت که این درست که نوشیدن آن بسیار زیان بار است؛ اما آثار مفیدی نیز دارد که به برخی از آنها در همین مقاله اشاراتی داشتیم؛ از جمله:

 

۱- گفتیم که چای آلودگی های موجود در محیط و از جمله هوا را به خوبی جذب می کند. این اثر بوته چای باعث کاهش آلودگی هوا می شود. لذا اگر این بوته به طور وسیع در شهرها کشت شود؛ – مثلاً به جای بوته های شمشاد – نقش مهمی در کاهش آلودگی هوا خواهد داشت. کسانی که در مزارع چای کار می کنند، می توانند مطبوع بودن هوای این مزارع را تایید کنند.

 

۲- چای به علت خاصیت اسیدی خود، محلول مناسبی برای شستشوی محیط های عفونی است. از سال ها قبل در بین مردم ما شستشوی چشم های عفونی با چای کمرنگ، اقدامی جا افتاده محسوب می شود.

 

۳- چنانکه گفتیم می توان از چای سیاه به عنوان یک فیلتر مناسب در کاهش بوهای نامطبوع و آلودگی های جزیی در محیط های کوچک و بسته مثل یخچال استفاده کرد.

 

سوال دوّم: اما سوال بسیار مهم تر که به ویژه در ذهن بسیاری از متدیّنین نقش می بندد آن است که با اوصاف ذکر شده، چرا بسیاری از علما و حتی مراجع تقلید و نیز ببسیاری از اهل عرفان و سیر و سلوک، چای را مصرف کرده و می کنند؟ این سوال اساسی که در مورد کارهای دیگری از جمله کشیدن قلیان نیز پرسیده می شود؛ متاسفانه باعث می شود برخی که اعتقادات مذهبی سست تر و تمایلات علمی قوی تری دارند؛ نسبت به علما و عرفا بدگمان شوند و بعضی دیگر که صبغه دینی محکم تری دارند، نسبت به عمل به این گونه توصیه های علمی سست شوند یا برای عدم اجرای آنها بهانه پیدا کنند. لذا پاسخ این سوال را نسبتاً مفصل ارایه می کنیم:

 

۱- هر کس مسوول دانسته های خویش است و به لحاظ فقهی و شرعی، فردی که بدون سستی در انجام وظیفه خود برای کسب علوم و اطّلاعات ضروری، نسبت به مساله ای جهل داشته باشد؛ در قبال آن موضوع مواخذه نخواهد شد. به نظر می رسد که مصرف چای از سوی علما و عرفا نیز غالباً از این موضع باشد؛ یعنی عدم آگاهی علمی نسبت به مضرّات چای و حسن ظن و اعتماد ایشان به منابع علمی عرفی و رایج. متاسفانه و با حذف تدریجی دروسی مانند طب، هیات، ریاضیات و … از برنامه های درسی حوزه های علمیه در سال های گذشته، آگاهی علمای حوزه نسبت به این مباحث کمتر شده است؛ به نحوی که شاهد آن هستیم که این بزرگواران نیز این گونه اطلاعات علمی مورد نیاز خود را مانند عامّه مردم از منابع رسمی مانند روزنامه ها و تلویزیون و … کسب می کنند. این اتفاق نامیمون علاوه بر وارد کردن زیان های شخصی به این ذخیره های بدون جایگزین، باعث شده است که مردم نیز از فراگیری روش های صحیح بهداشتی مورد توصیه اسلام که علی القاعده باید از سوی اهل فن آن یعنی روحانیت و علمای معزّز به آنها انتقال یابد محروم شوند.

 

۲- یک نکته بسیار ظریف و قابل تامّل در این گونه اشکالات آن است که باید توجه داشته باشیم که تنها و تنها حضرات معصومین(علیهم السّلام) از عصمت مطلق و ذاتی برخوردارند و لذا الگوگیری بی چون و چرا از آنها جایز است. سایر افراد، تنها و تنها تا جایی که در سیره قولی و فعلی خویش، منطبق بر قول و فعل معصوم(علیه السّلام) حرکت می کنند، قابل احترام و تقلید هستند؛ اما در صورتی که برای ما آشکار شود که درجایی، سهواً یا عمداً، قول یا فعلی بر خلاف سیره حضرات معصومین(علیهم السّلام)مرتکب می شوند؛ نه تنها وظیفه ای در مورد الگوگیری از آن فعل خاص نداریم؛ بلکه در صورت انجام آن فعل، در نزد خداوند متعال معذور نخواهیم بود؛ البته باید توجه داشت که اولاً تشخیص این گونه مشکلات، در اکثر موارد بسیار ظریف است و باید نظر اهل فن در آن لحاظ شود و هر کودکی مثل بنده نباید به خود اجازه دهد که هر گاه مساله ای را در رفتار این بزرگان بر خلاف نظرات یا عقاید شخصی خود دید؛ نسبت به طرح ایراد؛ آنهم به صورت علنی اقدام کند که این گونه رفتارها می تواند خسران دنیوی و اخروی او را به دنبال داشته باشد. در ثانی انجام بعضی اشتباهات سهوی از سوی این بزرگان هیچ گاه مجوّزی برای برخی افراد نادان نیست که به قول حضرت امام خمینی(رحمت الله علیه)«انکار مقامات عارفین» کنند؛ چگونه است که با انجام این همه گناه و تنها با بعضی عبادت های نصفه و نیمه و غیر خالص خود، انتظار رحمت و جنّت الهی را داریم؛ اما دریای عظیم علم و فضایل این بزرگان را به اندک سهو و نسیان و خطایی منکر می شویم؟ به راستی باید از شرّ شیطان رجیم به خدای رحیم پناه برد.

 

۳- نکته آخر این که بنابر نصّ قرآن کریم، «انسان به نفس خویش آگاه است». متاسفانه بسیاری از ما وقتی که متوجه اشتباهات خود می شویم؛ برای آن که پا بر روی خواهش های نفس مکّار خود نگذاریم و دست از تمایلات نا به جای آن نکشیم و از سویی سرزنش های وجدان خویش را نیز پاسخ گوییم دست به این گونه استدلالات می زنیم که فلان عالم فلان کار را کرد و بهمان عارف فلان کار را و نه تنها چای خوردن که سیگار و قلیان کشیدن و قمه زدن و … خود را نیز این گونه توجیه می کنیم. اگر چه پاسخ این استدلالات سست در بالا آمد؛ اما توجه به این نکات هم ضروری است که:

 

اولاً: در امور عملی، تنها عمل به فتوای مرجع تقلید، رافع مسوولیت انسان است و نه استدلال به رفتار دیگران؛ حتّی اگر آن افراد به لحاظ سلوکی، مراتبی بسیار بالاتر از مرجع تقلید ما داشته باشند. آیا تا به حال دیده اید که مرجع تقلیدی، حکم به استحباب یا حلّیت عملی دهد که ضررهای واضح جسمی و روحی را به دنبال دارد؟

 

در ثانی این گونه افراد باید پاسخ دهند که آیا در سایر موارد، از سیره رفتاری این استوانه های اخلاق و سلوک پیروی کرده اند؟ و تنها چای خوردن و قلیان کشیدن و قمه زدن مانده است که این قدر متعصّبانه به آن چنگ زده اند و ادّعای تمسّک به رفتار علما و عرفا را می کنند؟

 

بگذاریم و بگذریم؛ آنچه وافر مقصود بود بیان شد و گرنه آن چه که ناشی از تسویل نفس است، به هیچ استدلال و تبیینی سر تسلیم فرود نمی آورد.

 

زیان مضاعف 

 

بعضی عادات غلط، ضرر و زیان چای نوشیدن را بسیـار بـیـشـتر می کنند از جمله:

 

۱- مصرف انواع چای های عطری و اسانس دار که علاوه بر ضررهای معمول چای، انبوهی از موادّ شیمیایی را نیز وارد بدن می کنند.

 

۲- استفاده از دستگاه «چای ساز» برای درست کردن چای.

 

۳- استفاده از قوری یا کتری استیل، لعابی، رویی یا آلومینیومی.

 

۴- مصرف چای در ظروف یک بار مصرف: این ظروف به خصوص در مجاورت با نوشیدنی های داغ به سرعت مواد بسیار سمی و خطرناک نفتی را آزاد می کنند. برای امتحان در یکی لیوان یک بار مصرف، چای داغ بریزید و چند دقیقه صبر کنید تا سرد شود. خواهید دید که لایه ای از مواد نفتی روی سطح چای تشکیل می شود! 

 

۵- خوردن چای بسیار داغ یا پررنگ.

 

۶- مصرف زیاد قند یا شیرینی به همراه چای.

 

۷- خوردن چیزهای سرد، قبل یا بعد از مصرف چای.

 

۸- خوردن چای، قبل یا پس از غذا.

 

۹- خوردن چایِ مانده و ازجمله استفاده از فلاسک، چرا که با ماندن چای، به تدریج موادّ سمّی بیشتری در آن آزاد می شود.

 

۱۰- استفاده از چای های کیسه ای: انواع چای های بسته ای-معروف به Teafix یا Lipton- در واقع، ضایعات چای هستند که به شکل معمول قابل عرضه نیستند. این چای ها پس از طیّ فرآوری های مختلف شیمیایی در بسته های کاغذی بسته بندی می شوند. جالب این که  پرخی مواد شیمیایی موجود در کاغذ بسته بندی نیز در آب جوش حل شده؛ وارد بدن مصرف کننده می شود!

 

ترک مصرف چای

 

این کار چندان سخت نیست؛ کافی است هر چند روز، چای مصرفی خود را کمی کم رنگ تر از گذشته میل کنید تا کم کم تبدیل به آب جوش شود؛ خواهید دید که به آسانی و بدون دچار شدن به عوارضی مانند سردرد و امثال آن و تنها در عرض چند روز، موفّق به ترک مصرف این مادّه بسیار مضرّ خواهید شد.

 

جایگزین چای

 

سوالی که مطرح می شود این است که آیا قهوه و نسکافه جایگزین مناسبی برای چای هستند؟ پاسخ این سوال منفی است که شرح آن ان شاءالله در جای خود خواهد آمد. امّا برای آن که بدانید که چه نوشیدنی هایی را می توان جایگزین چای نمود؛ شما را به مطالعه مقاله «دمنوش های ایرانی» در همین بخش پایگاه دعوت می کنیم

 

 

:: موضوعات مرتبط: طب اسلامی و قرآنی , ,
:: برچسب‌ها: چای تلخ , چای , چای سبز ,
:: بازدید از این مطلب : 120

|

امتیاز مطلب : 0

|

تعداد امتیازدهندگان : 0

|

مجموع امتیاز : 0

هیچ شده است که در یک جمع خانوادگی از سوزش کف پای خود شکایت کنید؟ معمولاً تعداد زیادی آقا و خانم دکتر که در این گونه جمع های ایرانی وجود دارند! به شما خواهند گفت که دچار چربی خون شده اید و احتمالاً نسخه هایی نیز برایتان خواهند پیچید. اما به راستی قصه چربی خون چیست؟

 

علل افزایش چربی خون

 

۱- علل تغذیه ای:

 

- کمبود مصرف غذاهای حاوی فیبر(میوه و سبزی).

 

- افزایش مصرف غذاهای چرب و به ویژه غذاهای آماده(fast food).

 

- افزایش سهم استفاده از«سرخ کردن» به عنوان یک روش طبخ به جای سایر روشهای پخت و پز.

 

- افزایش مصرف خوراکی هایی مانند برنج، ماکارونی، تخم مرغ، آجیل های بوداده، انواع نوشابه ها، سس های چرب و …. که اثر منفی بر کارکرد صحیح کبد دارند.

 

- استفاده از روغن های ناسالم(جامد و مایع) به جای روغن های سالم(دنبه، حیوانی، زیتون و …).

 

- ….

 

۲- علل روحی و روانی: باید توجّه داشته باشید که هر استرسی می تواند باعث افزایش چربی خون شود؛ اصطلاح «چربی خون عصبی» که در بین مردم زیاد شنیده می شود؛ حکایت این نوع از افزایش چربی خون است. بی خوابی نیز می تواند اثر مشابهی داشته باشد.

 

۳- کم بودن فعالیت بدنی.

 

۴- یبوست.

 

۵- ضعف تدریجی کبد به عنوان تنظیم کننده اصلی چربی خون در طول زندگی بر اثر عادات غلط تغذیه ای و روشهای ناصحیح زندگی.

 

مفهوم افزایش چربی خون در طب سنتی

 

به نظر می رسد بتوان افزایش چربی خون بر اساس معیارهای آزمایشگاهی را معادل مفهوم افزایش صفرا در طب سنتی دانست. البته هر افزایش صفرایی در بدن منجر به افزایش چربی خون نمی شود و ممکن است علایم دیگری ایجاد کند؛ همچنان که شاید نتوان به آسانی هر افزایش چربی خونی را نیز معادل افزایش صفرا گرفت؛ اما به هر حال با اندکی مسامحه، این معادل سازی قابل پذیرش است.

 

علایم افزایش چربی خون

 

به نظر می رسد که عمده علایم افزایش چربی خون ناشی از دو عامل است؛ یکی سنگین و غلیظ شدن خون که باعث کندی حرکت آن در عروق می شود ولذا باعث اختلال خونرسانی و کمبود نسبی اکسیژن در بافتها خواهد شد و دیگری، افزایش حرارت بدن در اثر افزایش صفرا. این علایم به طور خلاصه عبارتند از:

 

۱- احساس سنگینی، خستگی یا کوفتگی در بدن.

 

۲- خواب آلودگی.

 

۳- سوزش و احساس افزایش حرارت نقاط مختلف بدن به خصوص کف پا که معمولاً در شب تشدید می شود.

 

۴- دردهای نسبتاً مقاوم به درمان در ناحیه ساق و کف پا(و گاهی هم در سایر نواحی بدن).

 

۵- سردردهایی که معمولاً به صورت سنگینی سر خودنمایی می کند.

 

۶- خشکی و یا تلخی دهان.

 

۷- سرگیجه و گاهی وزوزگوش.

 

۸- سردرد، سرگیجه، سنگینی، خواب آلودگی، طپش قلب و علایمی از این دست، پس از مصرف غذاهای چرب؛ و تسکین این علایم با مصرف موادی مثل آبغوره، آبلیمو یا سرکه.

 

۹- افزایش تعریق بدن.

 

۱۰- ورم و پف کردن صورت.

 

نکته۱: ذکر علایم فوق به این معنا نیست که تمام کسانی که دچار افزایش چربی خون می شوند همه علایم فوق را بروز می دهند؛ بلکه اغلب، تنها بعضی از علایم را دارند. بسیاری از افراد هم هستند که علیرغم چربی خون بالا، هیچ علامت خاصی ندارند و به طور اتفاقی، با انجام تست های آزمایشگاهی، متوجه مشکل خود می شوند.

 

نکته۲: بالا بودن چربی خون بر روی قند خون، اثر هم افزایی دارد و لذا این مساله می تواند علایم دیابت را تشدید کند.

 

درمان چربی خون

 

قبل از بحث در مورد روشهای درمانی افزایش چربی خون باید به این سوال اساسی پاسخ گفت: آیا هر دارو یا غذایی که طبعی خنک دارد، باعث کاهش چربی خون می شود؟

 

پاسخ این سوال به نظر بنده منفی است. متاسفانه دیده ام که بسیاری از اهل فن نیز چون افزایش چربی خون را عیناً معادل افزایش صفرا می دانند، برای درمان آن اقدام به تجویز انواع خنکی می کنند که می تواند در برخی بیماران مثل بیماران بلغمی مزاج باعث عوارض مختلف و حتی تشدید بیماری اصلی شود. لذا باید توجه داشت که:

 

۱- بسیاری از داروهای «صفرابٌر» هستند که طبع گرمی دارند ولذا در درمان بیماران سردمزاج که دچار افزایش چربی خون شده اند، باید از این گونه داروها استفاده کرد همانطور که بسیاری از غذاها یا داروهای با طبع سرد هم هستند که باعث افزایش چربی خون می شوند؛ برای مثال ماکارونی طبع سردی دارد اما به علت انسدادی که در کبد ایجاد می کند و مانع از دفع صحیح صفرا می شود و نیز با ایجاد یبوست، عملاً باعث افزایش صفرا و چربی خون می شود چنانکه بسیاری از افراد هستند که با خوردن ماکارونی احساس تلخی در دهان خود می کنند.

 

۲- در بسیاری از موارد، در درمان بیماران احتیاجی نیست که بر روی کاهش صفرا متمرکز شویم و عملاً با تجویز داروهایی که باعث کاهش استرس، تقویت کبد، تقویت معده، رفع یبوست و مانند آن می شوند؛ می توان چربی خون را کاهش داد. برای مثال شاید «بابونه» که طبع گرم و خشکی دارد را نتوان به عنوان داروی ضدّ چربی مطرح کرد؛ اما اگر برای یک فرد بلغمی مزاج که استرس زیادی دارد و به واسطه بلغم زیاد دچار ضعف کبد و معده و یبوست هم هست؛ بابونه تجویز کنیم؛ به تدریج، اعصابش آرام می شود؛ معده و کبد او تقویت می شوند و با کاهش رطوبت روده، یبوست نیز به تدریج بر طرف می شود؛ به این ترتیب عملاً با تجویز یک دارو که طبع صفراوی دارد(گرم و خشک) چربی خون این فرد کنترل خواهد شد.

 

نسخه ها و نکات درمانی

 

تذکر: چنانکه گفتیم در تجویزها باید به وضعیت مزاج بیمار توجه کامل داشته باشیم لذا همه نسخه های ارایه شده برای همه بیماران مفید نیستند امّا سعی شده بیشتر به مواردی پرداخته شود که جنبه عمومی تری دارند.

 

۱- به عنوان اولین اقدام، یبوست بیمار را درمان کنید. چربی خون در بسیاری از بیماران، تنها با همین اقدام کنترل می شود.

 

۲- هر گونه استرس یا بی خوابی بیمار باید با تجویز داروهای مناسب کنترل شود.

 

۳- بیمار باید تا می تواند از مصرف غذاهای سرخ کردنی و چرب و غذاهای آماده، انواع سس های کارخانه ای و مانند آنها فاصله بگیرد.

 

۴- بهتر است مصرف تخم مرغ در این بیماران حداقل در طول دوره درمان، به هفته ای یک عدد و آن هم ترجیحاً تخم مرغ رسمی و به صورت آب پز عسلی محدود شود.

 

۵- انجام حداقل ورزش روزانه برای کنترل چربی خون بسیار مفید است. ورزش علاوه بر کاهش چربی بد خون، چربی های مفید را نیز افزایش می دهد.

 

۶- حتّی المقدور، مصرف میوه و سبزیجات(و به خصوص انواع خام آنها) در رژیم غذایی بیمار افزایش یابد.

 

۷- روغن مصرفی: سالهاست که نهادهای رسمی بهداشتی کشور به جایگزینی روغن مایع به جای روغن جامد تاکید دارند. در اینکه روغن های هیدروژنه جامد برای مصرف، بسیار نامناسب هستند؛ شکی نیست؛ اما متاسفانه باید گفت که بدون هیچ تردیدی روغن های مایع موجود در بازار رسمی کشور هم باعث افزایش چربی خون می شوند. به این ترتیب که اگر روغن های جامد، بیشتر باعث افزایش کلسترول خون می شوند؛ روغن های مایع، باعث افزایش تری گلیسرید خون می شوند که کنترل و درمان آن به مراتب سخت تر است. بنابراین جایگزینی روغن های مایع به جای روغن های جامد عملاً هیچ گونه تاثیری در کاهش چربی خون نخواهد داشت؛ بلکه مشکل را پیچیده تر می کند.(شاید تقریباً استثنا نداشته باشد، بنده وقتی از هر مریضی که تری گلیسیرید بالایی دارد درباره نوع روغن مصرفی می پرسم، پاسخ آنها این است: روغن مایع)

 

پس چه روغنی بخوریم؟

 

جواب ساده است. همان روغن هایی که نسل های قبلی ما می خوردند و چربی خونشان هم افزایش پیدا نمی کرد. برای پذیرش بهتر مطلب بهتر است به یک نکته جالب اشاره کنم: سری ۳ جلدی کتابهای ارزشمند«راز درمان» از تالیفات استاد فقید، «دکتر عبدالله احمدیه» است. آن مرحوم، در این کتابها، شمار زیادی از بیماران خود را که با روشهای طبّ سنتی مورد معالجه موفقیت آمیز قرار داده است را معرفی نموده اند. دوره زمانی این معالجات به حدود سالهای ۱۳۳۰ هجری شمسی باز می گردد. بنده در بررسی که در این ۳ جلد کتاب داشتم متوجه شدم که استاد فقید، در بین تمام بیماران معرفی شده تنها یک مورد را معرفی کرده است که دچار بیماری افزایش چربی خون بوده است و این نکته ساده نشان می دهد که در آن سالهای نه چندان دور، این بیماری جزء بیماریهای رایج بین مردم نبوده است؛ در حالی که این روزها از جمله شایع ترین مشکلات بهداشتی و درمانی مردم است. نکته جالب تر اینکه بر خلاف تصور بعضی از مردم، روغن نباتی در ایران تنها قدمتی ۵۰-۴۰ ساله دارد. تا پیش از آن، مردم ایران روغن هایی مثل روغن دنبه و روغن حیوانی مصرف می کردند و مشکلی هم نداشتند. ورود روغن نباتی به ایران هم قصه جالبی دارد. به این ترتیب که عده ای از یهودیان ساکن ایران به طور همزمان اولاً شروع به خرید دنبه از بازار و دفن کردن آن در زیر خاک می کنند تا به طور مصنوعی قیمت آن بالا برود؛ در ثانی کارخانه روغن نباتی را افتتاح کردند و این محصول را با قیمتی ارزان و همراه با جایزه وارد بازار کردند و ثالثاً به طور همزمان در مورد مضرات مصرف روغن دنبه و فواید مصرف روغن نباتی تبلیغات وسیعی انجام دادند. به این ترتیب مردم از همه جا بی خبر هم ترجیح دادند که به جای مصرف روغن دنبه گران و مضر! از روغن نباتی ارزان و جایزه دار و مفید! استفاده کنند. به همین سادگی و در طیّ یک دوره زمانی کوتاه، فرهنگ مصرف روغن در ایران عوض شد. البته مدتی بعد کم کم مردم به این نکته پی بردند که مصرف این روغنهای جدید، انرژی و توان آنها را سلب می کند و به این ترتیب واژه«روغن نباتی خور» به افراد بی حال و کم توان اطلاق شد؛ اما چه می شد کرد که ذایقه ها عوض شده بود و دیگر کسی به این راحتی نمی توانست سراغ مصرف روغن دنبه بدبو برود. حال با این مقدمه(که شرح مفصّل و تاریخی آن را به موقع ذکر خواهیم کرد)؛ در حدّ اقتضای این مقاله، به سراغ معرفی مختصر روغن های مفید می رویم و معرّفی مفصّل آنها را به روزهای آینده و بخش داروخانه پایگاه واگذار می کنیم.:

 

الف- روغن زیتون تصفیه نشده: این روغن که در قرآن کریم از شدّت لطافت و اعتدال در مورد آن آمده است که:« نزدیک است که آتش بگیرد بدون آن که آتشی به آن رسیده باشد.»، بدون هیچ تردید بهترین روغنی است که می توان مصرف کرد. روغن زیتون:

 

* چربی های مضر خون(کلسترول و تری گلیسرید) را کاهش می دهد.

 

* چربی مفید خون(HDL) را افزایش می دهد.

 

* یبوست مزاج را برطرف می کند.

 

* رسوبات عروقی و از جمله عروق قلبی را پاک می کند.

 

و فواید دیگری که در جای خود به آن خواهیم پرداخت؛ اما باید توجه داشت که:

 

۱- این روغن، بسیار لطیف است و برای سرخ کردن غذا باید آن را با حوصله و با کمترین شعله، به کار برد.

 

۲- متاسفانه بیشتر روغن زیتون های موجود در بازار، روغن خالص نیستند و در آنها تقلب و ناخالصی فراوان است. پیدا کردن روغن زیتون با کیفیت بالا کمی سخت است و البته کمی هم گران.

 

ب- روغن حیوانی: که به نام روغن پاک یا روغن زرد هم بین مردم معروف است نیز از بهترین روغن ها برای مصرف است؛ اما باید به چند نکته در مورد آن توجه کرد:

 

* طبق روایات ما، روغن مناسب، روغنی است که از شیر گاو گرفته شود و نه روغن گوسفندی.

 

* افراد بالای ۵۰ سال، نباید شبها روغن حیوانی مصرف کنند.

 

* در تحقیقات علمی جدید ثابت شده است که روغن حیوانی تامین کننده رشد بدون چربی کودکان و یک خون ساز فوق العاده است.

 

* به علّت طبع گرم این روغن، بهتر است در فصول گرم و به ویژه در گرم مزاجان، مصرف آن کاهش یابد.

 

ج- روغن دنبه: عامه از روغن دنبه وحشت دارند و خوردن آن را مساوی با انسداد عروق و سکته و … می دانند؛ در حالیکه این روغن، بسیار آسان تر از روغن نباتی جامد و مایع، هضم و جذب بدن می شود و مداومت در مصرف آن باعث کنترل چربی خون می شود. روغن دنبه یک روغن ایده آل برای سرخ کردن غذاهاست. البتّه به علّت طبع گرم این روغن، مانند روغن حیوانی، بهتر است در فصول گرم و به ویژه در گرم مزاجان، مصرف آن کاهش یابد. با رعایت تمهیداتی که در جای خود خواهد آمد می توان بوی نامطبوع این روغن را به حداقل رسانید؛ اگر چه با مدتی مصرف، عملاً این بوی نامطبوع برای مصرف کننده عادی خواهد شد.

 

د- روغن کنجد: اگر روغن کنجد به شیوه صحیح گرفته شود؛ برای انواع مصارف مناسب است. اگر چه متاسفانه روغن کنجدهای موجود در بازار تا به حال نتوانسته اند اثرات درمانی خوبی از خود نشان دهند.

 

تذکر: به جز روغی زیتون خالص که یک استثناء محسوب می شود؛ هیچ روغنی حتی بهترین روغن ها هم نباید زیاد مصرف شوند.

 

۸- حجامت: اگر مانعی برای انجام حجامت نبود، حتماً آن را پایه اصلی درمان بیمار قرار دهید. بسیاری از بیماران تنها با انجام ۳-۲ دوره حجامت، درمان خواهند شد. حجامت عام(بین دو کتف) برای اکثر این بیماران کفایت می کند اگرچه بعضی اعتقاد بیشتری به انجام حجامت کبد دارند.

 

۹- گوشت: توصیه پزشکان امروزی برای مبتلایان به افزایش چربی خون آن است که از گوشت سفید استفاده کنند. در صورت دسترسی به گوشت سفید سالم و تازه(که در این دوره و زمانه تقریباً نشدنی است) این توصیه می تواند حداقل در کوتاه مدت مدّ نظر قرار گیرد؛ اما با توجه به وضعیت بازار گوشت سفید، ما این کار را توصیه نمی کنیم مگر در افرادی که واضحاً با مصرف گوشت قرمز – مشخصاً گوشت گوسفند – احساس افزایش حرارت بدن می کنند که شاید بهتر باشد مدتی نسبت به ترک مصرف آن اقدام نمایند. اما در مجموع و در صورت اقدامات درمانی مناسب، نیازی به ترک مصرف گوشت قرمز نیست؛ اگر چه میزان منطقی مصرف آن، یعنی هفته ای ۳-۲ وعده را باید رعایت نمود.

 

۱۰- به تجربه بر من ثابت شده است که نیازی نیست ضرورتاً داروهایی تجویز کنیم که به پایین آوردن چربی خون معروف شده اند؛ بلکه همین قدر که رفع یبوست و استرس کرده عدم تعادل مزاج بیمار را درمان کنیم مشکل حل خواهد شد. چنین کاری برای پزشکان با تجربه کار سختی نخواهد بود؛ اما برای آنکه سایرین نیز بتوانند از این درمانها بهره ای ببرند چند نسخه ساده را ذکر می کنیم:

 

* سیر: شاید معروفترین و بهترین داروی پایین آورنده چربی خون باشد. بهتر است کسانی که مشکلی به خصوص به لحاظ گوارشی برای مصرف سیر ندارند، تا زمان کنترل کامل چربی، خون شبی یک حبّه از آن را به صورت خام میل کنند. مصرف سیر به صورت پخته و یا سیر ترشی اثر درمانی آن را به شدت کاهش می دهد.

 

*شوید: از بهترین داروهای کاهش دهنده چربی خون است. راحت ترین روش مصرفش، آن است که شوید خشک را کف ساب کرده یک قاشق مرباخوری از آن را هر شب با کمی ماست میل کنید. نکته مهم در مورد شوید آن است که مصرف طولانی آن باعث کاهش بینایی می شود؛ بنابراین مصرف آن تنها در دوره های کوتاه مدت مجاز است. در صورت تمایل به مصرف طولانی تر بهتر است در فواصل مصرف شوید، دوره های استراحت در نظر گرفته شود. در موارد اورژانسی که چربی خون به شدت افزایش یافته است می توان آب شوید تازه را گرفت و این عصاره غلیظ را با کمی ماست میل کرد.

 

*ترشی ها: برای افراد گرم مزاج – و برخی افراد سرد مزاج – مداومت در مصرف ترشی های مناسب به علت خاصیت صفرابری آنها می تواند باعث کاهش چربی خون شود. از جمله:

 

- آبغوره، آب لیمو و سرکه: که در این بین، سرکه خاصیت صفرابری قوی تری دارد. ساده ترین راه آن است که بعد از هر وعده غذا ۲-۱ قاشق سرکه را با کمی آب مخلوط و میل کنید.

 

- زرشک: به صورت مصرف دم کرده یا مصرف عصاره طبیعی آن برای کاهش چربی خون بسیار مفید است؛ اما مصرف کننده باید طبعی گرم و معده ای قوی داشته باشد.

 

* کاسنی – شاهتره: پرمصرف ترین داروی من برای بیماران، ترکیب مساوی عرق کاسنی و شاهتره است. این ترکیب:

 

- تقریباً در مورد تمام اخلاط فاسد، اثری مفید دارد.

 

- طبع ملایمی دارد که تقریباً با همه مزاجها سازگار است.

 

- علاوه بر کاهش چربی خون، در کنترل قند خون، فشار خون، غلظت خون، درمان آکنه و … ترکیبی فوق العاده است.

 

روش مصرف این است که عرق کاسنی و شاهتره را به نسبت مساوی مخلوط کرده روزی دو تا سه استکان میل کنید. در بیماران گرم مزاج، افزودن عرق گل همیشه بهار ، نتیجه درمانی را فوق العاده بهبود می بخشد.

 

نکته: اگر به ترکیب عرق کاسنی و شاهتره، کمی خاکشی هم اضافه کنیم اثر درمانی این نسخه افزایش خواهد یافت.

 

* سایر داروها:

 

داروهای کاهنده چربی خون بسیارند که از جمله می توان به: تخم گشنیز، تخم و ریشه کاسنی، تخم و گیاه خرفه، عرق خارشتر، عرق بید، عناب، قره قات، بنفشه، انار، اسپرزه، کدو، خیار، ترشک، تمبر هندی، کاهو و تخم کاهو، قدومه، سپستان، سماق و … اشاره کرد.

 

نکته پایانی

 

بیماران بسیاری هستند که مشکل افزایش چربی خون خود را با تجربه های کاملاً شخصی درمان نموده اند و این تاکیدی دوباره است بر این که این مشکل، بیشتر از آنکه بیماری مستقلی باشد، نشانه ای است از یک اختلال مزاج که ممکن است به دلایل گوناگونی ایجاد شود و به همین جهت، درمانهای متفاوتی نیز برای آن قابل ذکر است. به نظر بنده بیمارانی که دچار این مشکل هستند؛ با کمی دقت در رژیم غذایی خود به راحتی می توانند متوجه شوند که چه چیزی را باید بخورند و چه چیزی را نخورند و به همین سادگی بر این مشکل غلبه کنند.

 

درمان داغ شدن کف پا

 

یکی از شکایتهای عمده و آزاردهنده این بیماران، داغ شدن شبانه کف پاست. داغ شدن کف پا علل مختلفی دارد که درمانهای متفاوتی را طلب می کند و در جای خود(در بخش غدد) به آن خواهیم پرداخت. اما در این بیماران، اگر درمان بیماری اصلی به طور صحیح انجام شود؛ این مشکل به سرعت مرتفع می شود و نیازی به درمان جداگانه ندارد؛ اما برای خالی نبودن عریضه دو نکته را تذکر می دهیم:

 

۱- پاشویه با آب خنک در کاهش صفرای کلی بدن و کاهش حرارت پا بسیار موثر است. این کار را روزی ۳-۲ بار انجام دهید.

 

۲- «بهدانه، اسپرزه، حنا، نشاسته و شاهتره»، همه یا تعدادی از این داروها را با هم آسیاب کنید و هر شب مقداری از آن را با آب گرم، خمیر کرده روی کف پا ضماد کنید و روی آن یک پلاستیک فریزر بکشید. صبح پا را خیس کرده آرام، مواد را از کف پا بتراشید. این کار پر دردسر را تا ایجاد تعادل حرارتی در کف پا ادامه دهید.

 

 

 

:: موضوعات مرتبط: طب اسلامی و قرآنی , ,
:: برچسب‌ها: چربی خون , درمان چربی خون , دلایل افزایش چربی خون , کلسترول ,
:: بازدید از این مطلب : 154

|

امتیاز مطلب : 0

|

تعداد امتیازدهندگان : 0

|

مجموع امتیاز : 0

مطلع

 

امام صادق(علیه السّلام) فرمودند:« مِیرَاثُ اللَّهِ مِنْ عَبْدِهِ الْمُوْمِنِ وَلَدٌ صَالِحٌ یَسْتَغْفِرُ لَهُ: میراث خداوند از بنده مومنش، فرزند صالحی است که برای او [از خداوند] طلب آمرزش می کند.»(1)

 

 

 

ناباروری؛ شاهنامه ای با پایانی خوش؟!

 

ناباروری، قصّه پر غصّه بسیاری از خانواده ها به خصوص زوج های جوان است؛ قصّه ای که ترنّم ناخوشایند آن روز به روز بیشتر شنیده می شود. هر روز سرمایه های هنگفتی از دارایی های مادّی و معنوی مردم و مملکت صرف آن می شود تا شاید محفل سوت و کور خانواده ای به آهنگ دلنشین یک نوزاد، رونق بگیرد.

 

امّا این پایان خوشایند تنها برای بعضی از این قصّه ها رقم می خورد و بسیاری از این قصّه ها عاقبتی اینچنین خوش ندارند؛ مشکلات مالی، استرس های روانی، بیماری های روحی، جدایی های ناخواسته زوج ها، تنش بین خانواده های زوجین و ... پایان تلخی است که در انتهای بسیاری از این قصّه ها رغم می خورد.

 

امّا همه این ها با یک غفلت بزرگ همراه شده است و آن این که علّت شیوع بسیار زیاد این مشکل، اشتباهات ساده ما در نحوه زندگی کردن است؛ اشتباهاتی در نحوه تغذیه، روابط زناشویی و .... اگر این اشتباهات ساده از زندگی ما کنار بروند، این مشکل بزرگ به راحتی حل می شود. این جمله را بر اساس اعتقاد استواری بیان می کنم که به لطف خدای متعال از تجربه درمان تعداد زیادی از زوج های نابارور به دست آورده ام؛ زوج هایی که در بین آنها کم نبودند کسانی که حتّی اقدامات مورد توصیه موسّسه معظم رویان نیز دردی از ایشان دوا نکرده بود. اگر چه در ابتدای کار امید چندانی به این موفّقیت نداشتم؛ امّا برایم ثابت شد که با توسّل به دستورات رفیع طبّ اسلامی، همه زوج های نابارور – به جز عدّه اندکی که حضرت حقّ «جلّ و علا» برایشان چنین موهبتی را بنابر حکمت عالیه خویش مقرّر نفرموده است(2)– به مقصود خود خواهند رسید.

 

آنچه در ادامه می آید خلاصه این تجربیات است که به امید داشتن نسلی صالح برای خوانندگان نگاشته شده است و از شما می خواهم که باور کنید که اکثر زوج های مراجعه کننده به بنده با دستوراتی به همین سادگی مداوا شده اند.    

 

تعریف علمی ناباروری

 

تعریف ساده ناباروری آن است که:

 

«در یک زوج سالم، بدون استفاده از هیچ گونه وسیله یا روش جلوگیری و علیرغم انجام نزدیکی دایم، مستمر و منظّم(حدّاقل هفته ای دو بار)؛ پس از یک سال از شروع اقدام، هنوز باروری اتّفاق نیفتاده باشد.»

 

در این تعریف، چند نکته باید لحاظ شود:

 

1- در این یک سال، زوجین نباید جلوگیری داشته باشند. اگر به هر دلیل حتّی برای زمانی کوتاه جلوگیری انجام شود، باید پس از پایان آن دوره، مجدّداً یک سال را از ابتدا در نظر گرفت. مثلاً اگر زوجین 9 ماه نزدیکی منظّم داشته و بچّه دار نشدند و بعد به هر دلیلی مدّتی را جلوگیری کردند، پس از پایان یک ماه، مجدّداً تا یک سال برای بچّه دار شدن فرصت دارند و اگر تا آن موقع بچّه دار نشدند می توانند به پزشک مراجعه کنند.

 

2- «استمرار نزدیکی» نیز در این تعریف، مهم است. بنابراین اگر زوجین به هر دلیل برای مدّتی – مثلاً یک ماه – از هم دور بودند یا رابطه نداشتند، پس از شروع مجدّد رابطه زناشویی باید محاسبات خود را نیز از نو شروع کنند.

 

3- «نظم در نزدیکی» نیز از ارکان این تعریف است. بنابراین در زوج هایی که چند هفته نزدیکی ندارند و بعد چند شب در آن افراط می کنند – مثلاً در زوج هایی که به علّت نوع شغل مرد، هر چند وقت یک بار پیش هم هستند یا زوج هایی که به توصیه پزشکان فقط شب های تخمک گذاری را برای نزدیکی انتخاب می کنند – چندان دور از انتظار نیست که به طور طبیعی، این زمان به بیش از یک سال افزایش پیدا کند.

 

4- «حدّاقل هفته ای دو بار نزدیکی» از ملزومات این تعریف است. پس اگر میل جنسی طرفین کم است و این تعداد نزدیکی تامین نمی شود، تاخیر در باروری نیز چندان عجیب نیست.

 

5- «سالم بودن زوجین» نیز از ضروریات این تعریف است. بنابراین اگر هر یک از آنها دچار بیماری مزمن و درمان نشده ای باشد؛ به ویژه بیماری هایی که بر روی قدرت باروری تاثیر منفی دارند؛ احتمال تاخیر در بارداری زیاد می شود. اگر در طول این یک سال نیز هر یک دچار بیماری طولانی شوند – و نه بیماری های معمول مثل سرماخوردگی – پس از درمان کامل باید محاسبات نیز از نو شروع شود.

 

6- خواهیم گفت که جلوگیری از بارداری موجب تاخیر در باروری خواهد شد. بنابراین منطقی خواهد بود که در زوج های جوانی که در ابتدای ازدواج، مدّتی جلوگیری داشته اند، به ویژه اگر این زمان طولانی باشد، فرصتی بیش از یک سال برای باردار شدن در نظر بگیریم.

 

7- از شروط اساسی باروری – که به آن اشاره خواهیم کرد – آرامش است. اگر زوجین در طول این یک سال تحت تاثیر نگرانی های خود و استرس های وارده از اطرافیان باشند؛ افزایش این زمان به بیش از یک سال، چندان غیر طبیعی نخواهد بود.

 

تذکّر: توجّه داشته باشید که مسایل فوق را برای این نگفتیم که بچّه دار شدن را کاری دشوار و دست نیافتنی جلوه دهیم؛ بلکه هدف ما این بود که به شما بقبولانیم که هر گاه تصمیم به بچّه دار شدن گرفتید، فارغ از نگرانی های رایج به این کار اقدام کنید و با اندکی تاخیر در بچّه دار شدن، استرس و اضطراب را بر زندگی خود حاکم نکنید و هیچ عجله ای برای اقدامات طبّی نداشته باشید. توجیه اطرافیان و به ویژه پدر و مادرها هم اگرچه کار آسانی نیست؛ امّا می تواند از بار فشار روانی این دوران بکاهد.

 

بنابراین از هنگامی که تصمیم به بچه دار شدن دارید، اگر بدون هیچ مشکل خاصی به مدت یک سال بچه دار نشدید، تازه در این هنگام باید به فکر بررسی های طبی لازم باشید. متاسفانه شاهد آن هستیم که تنها پس از چند ماه اقدام، زوج های جوان به واسطه نگرانی های خود و به ویژه استرسی که از سوی اطرافیان به آنها وارد می شود، در صدد بررسی های پزشکی برمی آیند و وصله ناباروری را به دست خودشان، به خود می چسبانند. از این تاسف بارتر آن است که بسیاری از پزشکان محترم – و به ویژه پزشکان متخصص – نیز با غفلت سهوی یا عمدی از این نکته علمی ساده و پیش پا افتاده، به جای آنکه به این زوجها اطمینان خاطر دهند و تا پایان یک سال، ایشان را از انجام این گونه اقدامات منع کنند، با ردیف کردن انبوهی از اقدامات پاراکلینیکی پر هزینه(مثل آزمایشهای هورمونی، بررسی اسپرم، سونوگرافی و ...) بر این اضطراب افزوده، زوجین را وارد مرحله جدیدی از نگرانی می کنند.

 

بنابراین به همه این زوج های محترم اکیدا توصیه می کنیم تا قبل از پایان یک سال از شروع اقدام برای بچه دار شدن، به هیچ وجه نگران باروری یا عدم باروری خود نباشید و تسلیم فشارهای اطرافیان برای مراجعه به پزشک نشوید. سعی کنید از این فرصت برای لذت بردن بیشتر از زندگی عاشقانه خود بهره ببرید. فراموش نکنید که چنانکه گفتیم اگر در ابتدای ازدواج، با هر روشی، جلوگیری از بارداری داشته اید، افزایش زمان ناباروری به بیش از یک سال نیز چندان غیر طبیعی نخواهد بود.

 

توصیه های عمومی در درمان ناباروری؛ لطفا جدّی بگیرید!

 

قبل از شروع

 

1-  برای موفّقیت در درمان ناباروری باید آن را به مثابه یک مشکل مشترک در نظر گرفت. توصیه می کنیم حتّی اگر اقدامات تشخیصی طبّی معلوم کرده اند که یکی از شما دو نفر مشکل دارید و دیگری بیماری خاصّی ندارد؛ از انتقال موضوع به خانواده ها خودداری کنید و جوری وانمود کنید که گویی هر دوی شما مشکل دارید. این کار از فشار روانی خانواده ها بر یکی از دو طرف جلوگیری خواهد کرد. همچنین کسی که سالم است(البته بر اساس اقدامات تشخیصی انجام شده) به هیچ وجه نباید شرایطی را به وجود بیاورد که همسرش بابت بچّه دار نشدن احساس گناه و فشار روانی کند. این فشار روانی می تواند مشکل را پیچیده تر کند و روی احتمال بچّه دار شدن نیز تاثیر منفی بگذارد.

 

2- در مورد توصیه های درمانی این مقاله نیز همین سفارش را داریم که علیرغم نتایج اقدامات تشخیصی و درمانی فرض کنید هر دوی شما مشکل دارید ولذا این توصیه ها را هر دو نفر با جدّیت دنبال کنید. 

 

1- جلوگیری ممنوع!

 

در ابتدای ازدواج هرگز اقدامی در جهت جلوگیری از بارداری انجام ندهید. البته زوجهایی که مشکل ناباروری دارند قاعدتاً این مرحله را پشت سر گذاشته اند؛ ولی دانستن این نکته و بیان آن برای سایر زوجهایی که در ابتدای راه زندگی هستند بسیار مهم است. تجربه نشان می دهد که حتی جلوگیری طبیعی از بارداری، باعث بروز درجاتی از ناباروری یا تاخیر در باروری در آینده خواهد شد. در این میان، استفاده از وسایل و داروهای جلوگیری و به ویژه داروهای هورمونی(قرص، آمپول، وسایل کاشتنی و دستگاههای داخل رحمی حاوی هورمون) بدون هیچ تردیدی باعث تاخیر قابل توجه در باروری می شوند. هر چند که متولیان سیستم رسمی بهداشت و درمان کشور و متخصّصین مربوطه معمولا این مساله را انکار می کنند و فاقد توجیه علمی می دانند؛ اما کافی است که نگاهی به تجربه سایر زوجها بیاندازید تا صحت و سقم مساله را دریابید.

 

بنده با زوج های جوان بسیاری روبرو شده ام که علیرغم بررسی های مختلف، هیچ گونه عامل ناباروری در هیچ یک از آنها وجود نداشته است و جلوگیری های ابتدای ازدواج، مظنون اصلی ایجاد مشکل آنها بوده است. اعتقاد عمومی مردم و به ویژه قدیمی ترها هم همین است که بهترین وقت برای بچه دار شدن، همان اوایل ازدواج است؛ این اعتقاد به قدری شایع و قوی است که تنها به صرف نبودن توجیه علمی، نمی توان به سادگی از کنار آن گذشت؛ به ویژه که بارها و بارها، غلط بودن یا ناکارآمدی یافته های علمی طبّ جدید بر همه ما ثابت شده است. شاید حدیث شریفی که در ادامه می آید را بتوان تایید محکمی بر این نظریه دانست:

 

* پیامبر خدا(صلّی الله علیه و آله و سلّم) فرمودند:« اطْلُبُوا الْوَلَدَ وَ الْتَمِسُوهُ فَاِنَّهُ قُرَّهُ الْعَیْنِ وَ رَیْحَانَهُ الْقَلْبِ وَ اِیَّاکُمْ وَ الْعَجْزَ وَ الْعَقْرَ : در طلب فرزند باشید و آن را {از خدا} بخواهید که فرزند، روشنی چشم است و ریحانه قلب؛ و بترسید از ناتوانی و نازایی.»(3) 

 

یک توجیه شایع برای اصرار بسیاری از زوج های جوان در تاخیر بارداری این دیدگاه است که«تا می شود از زندگی لذّت ببریم و بعد بچّه دار شویم» که صدالبتّه اگر نگاه نادرست به فرزند به عنوان «یک موجود مزاحم» از ذهن ما دور شود و درک صحیحی از مقام شامخ «پدری و مادری» و لذّت بی بدیل داشتن فرزند را درک کنیم؛ دیگر با این استدلال نادرست، خود را در سنین جوانی که بیشترین شور و اشتیاق برای تربیت فرزند در وجودمان موج می زند از داشتن این موهبت الهی محروم نخواهیم کرد. همچنین باید یادمان باشد که لذّت موقّت ابتدای زندگی که در ذهن ما به واسطه نبود فرزندان مزاحم! بسیار جلوه گری می کند، ممکن است پس از مدّتی جای خود را به استرس پایان ناپذیر گشت و گذار در پیچ و خم های بررسی های طبّی مربوط به ناباروری و فشار و عجله اطرافیان برای بچه دار شدن بدهد.

 

توجیه شایع دیگر برای تاخیر در بچّه دار شدن آن است که زوج جوان ترجیح می دهند تا حسابی پولدار شوند تا از پس مخارج داشتن فرزند برآیند؛ توجیهی که در معارف اسلامی به هیچ وجه پذیرفته نیست چراکه روزی دهنده خداست و همو که مخارج زندگی زن و شوهر را تامین می کند، کفالت امور فرزندان را نیز عهده دار خواهد بود:

 

* فردی به امام رضا(علیه السّلام) نوشت که: «من پنج سال است که از بچّه دار شدن جلوگیری می کنم؛ چرا که همسرم از بچّه دار شدن کراهت دارد و می گوید که به خاطر بی چیزی، تربیت آنها بر من سخت است.» امام(علیه السّلام) به او نوشت: « اطْلُبِ الْوَلَدَ فَاِنَّ اللَّهَ یَرْزُقُهُمْ: بچّه دار شو که خداوند روزی آنها را خواهد داد.»(4)

 

بنابراین اگر بیماری یا مشکل خاص دیگری ندارید، در همان اوان شروع زندگی مستقل، نسبت به بچه دار شدن اقدام کنید.

 

* چرا احتمال باروری در ابتدای ازدواج بیشتر است؟ توجیه علمی این احتمال بسیار ساده است. چند عامل اصلی در افزایش میزان باروری موثّر است. مهمترین آنها، آرامش روانی زوجین، زیاد بودن میل جنسی، تعدّد رابطه زناشویی و سلامت جسمانی طرفین است که هر چهار عامل، در ابتدای ازدواج، بهتر از هر زمان دیگری در زوجین فراهم هستند. هر قدر که از ابتدای ازدواج دور می شویم، با کمتر شدن میل جنسی، بروز استرس های مختلف در زندگی و پیدایش تدریجی بیماری ها(به اقتضای افزایش سن و نیز روش های غلط زندگی)، احتمال باروری نیز کاهش پیدا خواهد کرد و طبیعتاً هر میزان که این فاصله زمانی طولانی تر و سنّ زوجین بیشتر باشد، مشکل نیز عمیق تر و درمان آن مشکل تر خواهد بود. البته این مساله قاعده ای عام نیست و برخی زوجین ممکن است پس از جلوگیری طولانی هم به راحتی بچّه دار شوند؛ امّا به هر حال احتمال عقلایی و بسیار قوی ذکر شده ایجاب می کند که زوجین – حدّاقل در ابتدای ازدواج – از جلوگیری؛ جلوگیری کنند!

 

- نکته1: به نظر بنده، تاثیر جلوگیری بر ناباروری، فراتر از مسایل ذکر شده است و حتّی بدون در نظر گرفتن این موارد هم، جلوگیری به طور مطلق می تواند میزان باروری را کاهش دهد. شاید علّت این امر، تغییرات هورمونی در زوجین – و به ویژه در زن – به دلیل قطع غیرطبیعی یک روند طبیعی(یعنی انزال مرد، جذب اسپرم از سوی بدن زن و ایجاد نطفه و رشد آن) باشد. به هر حال به نظر می رسد که برای قضاوت دقیق تر در این مورد، ضرورت دارد که متخصّصین مربوط از تعصّبات علمی رایج دست برداشته و موضوع را مورد بازنگری جدّی قرار دهند.

 

- نکته2: آنچه در مورد جلوگیری در ابتدای ازدواج گفته شد در مورد جلوگیری – به ویژه جلوگیری های طولانی مدّت – پس از تولّد اوّلین فرزند نیز صدق می کند. بنابراین توصیه می کنیم که فاصله بین فرزندان را از حدّ عادّی – 3 تا 5 سال – بیشتر نکنید.

 

2- بی خیال باشید تا بچّه دار شوید!

 

هر گونه استرس در میزان باروری زوجین تاثیر منفی می گذارد. بنابراین داشتن روحیه ای شاداب در طول زمان اقدام به باروری، لازمه موفقیت است. استرس زوجین علاوه بر اینکه میزان موفقیت انعقاد نطفه را کاهش می دهد، در صورت تشکیل نطفه، تاثیر منفی بر اخلاق و رفتار کودک در آینده خواهد داشت.(5) شاید مهمترین استرس زوجین به ویژه در زمان نزدیکی، فکر کردن به این است که بالاخره بارداری اتفاق خواهد افتاد یا خیر؟(یعنی همین زوجی که شاید تا چند ماه قبل از ترس بچه دار شدن، لذت کاملی از روابط زناشویی نمی بردند، حالا با ترس بچه دار نشدن، خود را از این لذت محروم می کنند. خدا رحمت کند قدیمی های ما را که هم از روابط عاشقانه خود به اندازه کافی بهره می بردند و هم لذت بزرگ کردن بچه های متعدد را به طور کامل درک می کردند!

 

بنابراین اگر می خواهید احتمال بچه دار شدن، آنهم یک بچه خوش اخلاق را بالا ببرید، باید از هر گونه استرس و به خصوص تن دادن به فشارهای اطرافیان، پرهیز نمایید. بر همین اساس به خانواده های محترم نیز توصیه می کنیم که فرزندان دلبندشان را برای تسریع بارداری تحت فشار نگذارند و بگذارند تا با خیال راحت به کار خودشان برسند! این گونه استرس های تحمیلی یکی از عوامل مهم در عدم موفقیت زوج های جوان در به ثمر رساندن تلاش هایشان برای بچه دار شدن است.

 

یک نکته مهم در این باره اتهام زنی خانواده ها (به ویژه خانواده پسر) به عروس یا داماد خودشان مبنی بر تقصیرکار بودن در این قضیه است که متاسفانه جوّ روانی نامطلوبی را بر روابط زوجین حاکم می کند و آنها را از مقصود خویش دور می کند. بنابراین یک اصل ساده امّا بسیار مهم برای بچه دار شدن این است که:« هرقدر در زندگی مشترک خود آرامش بیشتری داشته باشید و از روابط زناشویی خود لذّت بیشتری ببرید؛ احتمال بچه دار شدنتان نیز افزایش پیدا خواهد کرد.»

 

* امام حسن(علیه السّلام) فرمودند:« اَمَّا الْوَلَدُ فَاِنَّ الرَّجُلَ اِذَا اَتَی اَهْلَهُ بِنَفَسٍ سَاکِنَهٍ وَ جَوَارِحَ غَیْرِ مُضْطَرِبَهٍ اعْتَلَجَتِ النُّطْفَتَانِ کَاعْتِلَاجِ الْمُتَنَازِعَیْنِ ... وَ اِذَا اَتَاهَا بِنَفْسٍ مُزْعِجَهٍ وَ جَوَارِحَ مُضْطَرِبَهٍ غَیْرِ سَاکِنَهٍ اضْطَرَبَتِ النُّطْفَتَانِ: امّا درباره فرزند؛ اگر مرد با دلی آرام و بدنی بدون اضطراب به سراغ همسر خویش برود، دو نطفه با استواری و به مانند دو جنگاور به هم می آویزند ... و اگر با دلی ناآرام و بدنی آشفته به سراغ او برود؛ دو نطفه آشفته و لرزان می شوند...»(6)

 

3- عشقبازی با برنامه ریزی قبلی؟!

 

به دنبال زمانبندی برای نزدیکی نباشید. یکی از اشتباهات بزرگ اطبّاء، توصیه به زوجهای جوان برای انجام نزدیکی در طول زمان تخمک گذاری زن است، به امید اینکه احتمال بارداری بیشتر شود. به اعتقاد من، این اقدام، اثری کاملاً معکوس دارد، چرا که شاید مهمترین عامل جسمانی موثر در افزایش احتمال انعقاد نطفه، میزان تمایل جنسی طرفین به یکدیگر است؛ یعنی همان چیزی که در فرهنگ دینی ما «شهوت» نامیده می شود.

 

شهوت از نعمت های بزرگ حق تعالی به انسان است که اگر در مجرای صحیح خود به کار گرفته شود؛ سه نتیجه ارضای جسمی، آرامش روحی و بچه دار شدن را همزمان با هم تامین خواهد کرد. بنابراین اعتقاد، به هنگام نزدیکی، هر قدر شهوت بیشتری بر طرفین چیره باشد، اسپرم ها و تخمک آزاد شده قویتر و احتمال تشکیل نطفه نیز بیشتر خواهد بود. حاصل این نطفه که از این شهوت قوی زوجین تشکیل شده است، فرزندی است با جسم قویتر و اخلاق نیکوتر. این مساله چه در فرهنگ دینی ما و چه در طب سنتی ایران، امری بدیهی و پذیرفته شده است و به همین جهت، توصیه می شود که زوجین در هنگامی که تمایل به نزدیکی ندارند(حتّی اگر شب تخمک گذاری باشد) از این کار خودداری کنند و تنها و تنها بر اساس تمایل جنسی اقدام به نزدیکی نمایند:

 

* امام رضا(علیه السّلام)توصیه فرموده اند:« لَا تُجَامِعْ اِلَّا مِنْ شَبَقٍ: جز از سر چیرگی شهوت، نزدیکی نکن.»(7)

 

* امام صادق(علیه السّلام)می فرمایند:« وَ لَا یَکُونُ الْجِمَاعُ اِلَّا بِحَرَکَهٍ شَدِیدَهٍ وَ شَهْوَهٍ غَالِبَهٍ: آمیزش امکانپذیر نیست مگر با حرکتی شدید و شهوتی غالب.»(8)

 

حتّی توصیه می شود هنگامی که زوجین تصمیم به بچه دار شدن دارند، کمی فاصله بین نزدیکی های خود را نیز زیادتر کنند تا شهوت بیشتری در آنها به وجود بیاید. این دیدگاه را مقایسه کنید با دیدگاه طب جدید که زوجین را وادار می کند در ایام تخمک گذاری زن، بدون توجه به وضعیت روحی و تمایل جنسی خویش، اقدام به نزدیکی نمایند که بسیاری از مواقع، این تکرار، موجب ملال می شود و چنانکه گفتیم باعث کاهش احتمال باروری.

 

متاسفانه این دیدگاه غلط در بین عموم مردم نیز جاافتاده است به حدی که اعتقاد عمومی آن است که لذّت بردن از رابطه زناشویی چیزی است و بچه دار شدن، چیزی دیگر که هر موقع وقت آن برسد، رابطه زناشویی تبدیل به امری برنامه ریزی شده، خشک، منضبط و پراسترس خواهد شد. اگر از دریچه فطرت به این عقیده نگاه کنیم، نادرستی آن به وضوح آشکار است و صدالبته برای کسی که اندک آشنایی با تعالیم طبّی اسلامی و ایرانی دارد، آشکارتر. پس به عنوان یک قانون، هر قدر لذت بیشتری از رابطه زناشویی ببرید، احتمال بچه دار شدن شما نیز بیشتر می شود؛ بنابراین اگر بچّه می خواهید، فقط و فقط در هنگام چیرگی شهوت، نزدیکی و سعی کنید حداکثر لذّت را از این رابطه ببرید.  

 

یک نکته بسیار مهم: شاید عده ای از شما خوانندگان عزیز، بر من خرده بگیرید که با این اوصاف و با توجه به اینکه بر طبق موازین علمی، هر زن، ماهیانه یک تخمک آزاد می کند؛ آیا نزدیکی در زمانهایی که از زمان تخمک گذاری فاصله دارند، هر چند با تمایل قوی طرفین همراه باشد، می تواند منجر به انعقاد نطفه شود؟

 

باید بگویم پاسخ این سوال از نظر طب اسلامی و ایرانی بسیار واضح است؛ اگر چه می دانم پذیرش آن به ویژه از سوی دوستانی که اطلاعات علمی عمومی یا حرفه ای در این زمینه دارند، بسیار مشکل خواهد بود. همان طور که می دانید؛ در طبّ جدید، عقیده بر این است که آزاد سازی تخمک، ماهیانه یک بار و آنهم در میانه سیکل قاعدگی صورت می پذیرد. به نظر اینجانب - که البته این نظر را بر اساس آموزه های طب اسلامی و طب سنتی ایران به دست آورده ام، بر آن اصرار دارم و حاضرم با بزرگوارانی که در این زمینه صاحب نظر هستند، به بحث و گفتگو بنشینم – این عقیده طبّ جدید صحیح نیست و در هر بار رابطه زناشویی، اگر زن به ارگاسم(اوج لذت جنسی در زن که معادل انزال در مرد است) برسد، یک تخمک آزاد خواهد شد.

 

طبق این تیوری ساده که در طب ایرانی- اسلامی به مانند بسیاری از مکاتب طبی قدیم کاملاً پذیرفته شده است، زن نیز همانند مرد در زمان اوج لذت جنسی، دارای انزال است. هر چند که این انزال، درونی و غیر قابل رویت است(بر خلاف اسپرم در مرد که از بدن خارج می شود؛ تخمک زن درون محوطه شکم آزاد می شود و به تدریج به رحم منتقل می شود). در طب جدید، انزال زن تنها در حدّ وجود ترشحات مرطوب کننده واژینال مورد پذیرش است و چنان که گفتیم عقیده بر این است که آزاد سازی تخمک، ماهیانه یک بار و آنهم در میانه سیکل قاعدگی صورت می پذیرد. بنابراین با توضیحات فوق، اعتقاد ما این است که در هر بار رابطه زناشویی موفق که منجر به تجربه ارگاسم در زن شود، یک تخمک آزاد می شود و احتمال بارداری وجود خواهد داشت.

 

4- تغذیه

 

شاید هیچ عاملی به اندازه مشکلات تغذیه ای در افزایش میزان ناباروری تاثیر نداشته باشد. تصحیح وضعیت تغذیه به صورت کامل، با توجّه به وضعیت فاجعه بار آن در جامعه ما، کاری بس دشوار است؛ امّا توصیه می کنیم چند نکته ساده زیر را مدّ نظر قرار دهید تا زودتر به نتیجه مطلوب برسید:

 

الف) دو اصل مهم و اساسی در تغذیه سالم که بهتر است در تمام زندگی رعایت شوند اینها هستند:

 

-        حرکت از سمت غذاهای حیوانی به سمت غذاهای گیاهی.

-         و حرکت از سمت غذاهای پخته به سمت غذاهای خام.

 

چنانکه واضح است منظور ما «خام گیاهخواری» مطلق نیست؛ بلکه حتّی آن را کاری غلط می دانیم؛ امّا هر قدر که غذاهای گیاهی و خام در رژیم غذایی ما غلبه بیشتری نسبت به غذاهای حیوانی و پخته داشته باشند بدن ما سالم تر و احتمال بچّه دار شدن نیز بیشتر است.

 

ب) در بین روش های طبخ، سرخ کردن بدترین روش است؛ تا می توانید از آن فاصله بگیرید.

 

ج) غذاهای تازه را جایگزین غذاهای فریزری کنید.

 

د) حتّی المقدور از مصرف غذاهای مصنوعی پرهیز کنید. (انواع سوسیس، کالباس، همبرگر، پیتزا، انواع غذاهای ساندویچی و فست فودها، نوشابه ها و دوغ های کارخانه ای، انواع پفک، چیپس، شکلات و بستنی صنعتی، آدامس، انواع سس های کارخانه ای، نان های فانتزی، هر نوع کمپوت و کنسرو و آب میوه صنعتی و هرگونه خوراکی اسانس دار، شیرینی های قنادی، ماکارونی و لازانیا، انواع آجیل بوداده و حتّی مواردی مانند ربّ و آبلیمو و سرکه صنعتی، و انواع لبنیات پاستوریزه و حتّی کشک کارخانه ای و ....)

 

5- چند تذکّر کوچک

 

الف- مقدمه واجب، واجب است. این اصل ساده در همه امور برقرار است. برای بچه دار شدن هم مقدمه ای لازم است و آنهم برقراری رابطه موثر زناشویی بین زوجین است. متاسفانه بسیار دیده می شود که زوجهای جوان بسیاری، به هر دلیل، تمایل جنسی بسیار کمی دارند؛ اما به جای آنکه به فکر درمان این مشکل باشند، مسیرهای طولانی و پر هزینه بررسی های مربوط به ناباروری را طی می کنند. بنابراین قبل از هر اقدامی مطمین شوید که در میزان میل جنسی و توانایی انجام یک رابطه زناشویی موفق، مشکل خاصی ندارید و آنگاه به فکر طی کردن سایر مراحل باشید.

 

ب- هنگامی که تصمیم به بارداری دارید، به هیچ وجه رژیم لاغری نگیرید و اگر هم رژیم دارید حتماً آن را قطع کنید. این امر به ویژه در مورد بانوان بسیار مهم است؛ چرا که رژیم های لاغری که این روزها رواج پیدا کرده است(حتی آنهایی که توسط متخصصین محترم تغذیه تنظیم می شوند) تقریباً بدون استثناء بر باروری تاثیر منفی می گذارند.

 

ج- در صورتی که هر یک از زوجین به سیگار، مواد مخدر و روانگردان، مشروبات الکلی و یا هر چیز دیگری اعتیاد دارند، ناباروری مساله ای دور از انتظار نخواهد بود. بنابراین یکی از اقدامات اولیه در درمان ناباروری، رهایی از شر هرگونه اعتیاد است.  

 

د- بعضی از مشاغل در هر یک از زوجین – و به ویژه مردان – می توانند احتمال ناباروری را افزایش دهند. این مشاغل عمدتاً آنهایی هستند که فرد را در معرض تماس طولانی مدت با مواد شیمیایی قرار می دهند. از مشاغل دیگر می توان به کارهایی اشاره کرد که مرد در معرض حرارت بالا قرار دارد(چرا که ساخت اسپرم در بیضه باید در حرارتی پایین تر از حرارت بدن انجام شود). بدیهی است در درمان ناباروری، توجه به اصلاح این مشکلات نیز حایز اهمیت است. حتی زندگی در شهرهای بزرگ و بودن در معرض آلودگی های مختلف از جمله آلودگی آب و هوا، آلودگی صوتی و ... بر میزان باروری افراد تاثیر خواهند گذاشت.

 

هـ- یکی از عوامل عقیمی مردان، استفاده مادران آنها از مواد آرایشی شیمیایی در دوران بارداری است بنابراین اگر چه از شما گذشته است؛ ولی برای اینکه فرزندانتان در آینده دچار مشکل فعلی شما یعنی ناباروری نباشند، از استفاده از مواد آرایشی در دوران بارداری پرهیز کنید.

 

توصیه های درمانی مشترک(هم آقا، هم بانو!)

 

1- از مصرف جوانه گندم در طول دوران اقدام برای بارداری غفلت نکنید. زوجین بهتر است حداقل روزی 5-4 قاشق غذاخوری جوانه گندم تازه یا یک قاشق مرباخوری پودر جوانه گندم را به هر نحو که می خواهند مصرف کنند. جوانه گندم منبع سرشار ویتامین E است و علاوه بر افزایش میل جنسی، کیفیت تولید اسپرم و تخمک در زوجین را به نحو بارزی افزایش می دهد. در مورد بانوان توصیه ما این است که مصرف جوانه گندم، علاوه بر این دوران، در دوران بارداری و سپس تا پایان دوران شیر دهی کودک ادامه پیدا کند. 

 

2- مداومت بر مصرف انگور قرمز تاثیر به سزایی در درمان ناباروری دارد بنابراین توصیه می کنیم با توجه به فصل، حداقل روزانه 250 گرم انگور قرمز را با مشارکت همدیگر! نوش جان کنید. البته برای اثربخشی بیشتر بهتر است که هسته های انگور را نیز میل کنید.   

 

3- مصرف روزانه 2-1 لیوان آب عسل + آب لیموترش تازه نیز در این دوران برای زوجین بسیار مفید است؛ به این ترتیب که مقدار دلخواهی عسل را در آب حل کنید(حدّاقل یک قاشق غذاخوری در یک لیوان آب)؛ سپس مقداری آب لیموترش تازه(و نه آبلیمو) به آن اضافه کنید و پس از خنک شدن آن در یخچال( و نه خنک کردن آن با یخ) این نوشیدنی بسیار گوارا و لذیذ را به آرامی و جرعه جرعه میل نمایید.

 

4- همان گونه که پیشتر ذکر شد غلبه شهوت یکی از عوامل موثّر در موفّقیت به هنگام نزدیکی است؛ بنابراین بهتر است که زوجهای محترم در این دوران کمی صبوری به خرج دهند و تعداد موارد نزدیکی را کمی کاهش دهند؛ به حدی که در هر بار رابطه زناشویی، تمایل شدید به رابطه در طرفین ایجاد شده باشد.

 

5- یبوست یک امّ الامراض است که عامل به وجود آمدن یا تشدید خیلی از بیماری هاست. درمان یبوست را جدّی بگیرید. برای دسترسی به توضیحات کاملتر می توانید به مقاله «امّ الامراضی به نام یبوست» در همین پایگاه مراجعه کنید.

 

6- گفتیم که داشتن آرامش روانی یکی از مهم ترین پایه های موفّقیت درمان است. درمان تخصّصی انواع مشکلات روحی بحثی جداگانه را می طلبد امّا عجالتا این چند نسخه ساده را تقدیم می کنیم:

 

-  دم کرده گل گاوزبان و سنبل طیب:  یک قاشق غذاخوری گل گاوزبان و یک قاشق مربّاخوری سنبل طیب و یک عدد لیموعمانی (یا دو عدد عنّاب) را با یک و نیم لیوان آب، ۲۰ دقیقه روی شعله کم جوشانده صاف کرده با عسل شیرین و میل کنید. این نسخه فوق العاده آرامبخش است و در عین حال در افزایش توان جنسی فرد نیز موثّر است.

 

-  عرق بیدمشک و بهارنارنج را به نسبت مساوی با هم مخلوط و روزی 3-2 استکان میل کنید.

 

-  یک عدد سیب – که بهتر است سیب سرخ باشد – را با پوست رنده کنید و دو قاشق غذاخوری گلاب، دو قاشق غذاخوری عرق بیدمشک، یک قاشق مربّاخوری عسل و یک قاشق چایخوری تخم ریحان یا فرنجمشک را به آن اضافه کنید و پس از مدّتی خیس خوردن، میل کنید. این فالوده خوش طعم، علاوه بر اثر آرامبخشی فوق العاده، در درمان کم خونی نیز بسیار موثّر است.

 

-  از دم کرده یا جوشانده یا عرقیات این گیاهان نیز می توانید استفاده کنید: بابونه، بادرنجبویه، اسطوخدّوس، طارونه، آویشن و  ….

 

- اگر با مصرف این داروها احساس می کنید دچار گرمی شده اید می توانید داروهایی مثل پوست بید و طباشیر را به عنوان آرام بخش های خنک به رژیم دارویی خود اضافه کنید.

 

-  مصرف گلاب هم اثر آرام بخشی فوق العاده ای دارد. روزی 2-1 بار و هر بار نصف استکان گلاب را به آرامی میل کنید یا آن را مخلوط با سایر عرقیات استفاده کنید. از گلاب در غذاها هم استفاده کنید. استفاده از اسانس گل سرخ کاشان – یعنی تنها عطر واقعاً ایرانی – هم اثر نشاط آوری فوق العاده ای خواهد داشت.

 

دستورات فوق، تنها چند دستور ساده و قابل اجرا برای عموم بوده و طبیعتاً با مراجعه به پزشک یا عطّار با تجربه می توانید دستورات کاملتر و مطابق با طبع و مزاج خود دریافت کنید.

 

توصیه های درمانی به آقایان(همه آقایان!)

 

1- یکی از علل ناباروری مردان که در طب جدید تاکید زیادی بر آن می شود، واریکوسل است. در صورت تشخیص این مشکل برای شما، توصیه ما این است که هرگز به عمل جراحی تن ندهید؛ چراکه علاوه بر احتمال زیاد شکست درمان ناباروری با عمل جرّاحی، میزان عود بیماری پس از جرّاحی نیز زیاد است. با مراجعه به مقاله«واریکوسل» در همین پایگاه و انجام توصیه های ذکر شده، می توانید خود را به راحتی درمان نمایید.

 

2- شبی یک بار بیضه ها را با روغن زیتون تصفیه نشده به آرامی ماساژ دهید تا روغن، جذب پوست بیضه ها شود. این عمل به تقویت ساخت و ساز اسپرم در بیضه ها کمک شایانی خواهد کرد. علاوه بر این، این کار یکی از راههای ساده و در عین حال موثر برای درمان واریکوسل است.

 

3- سعی کنید ملاعبه قبل از نزدیکی را با بالاترین کیفیت و در طولانی ترین زمان انجام دهید. این کار کیفیت اسپرم و تخمک آزاد شده از مرد و زن را به نحو چشمگیری افزایش خواهد داد.

 

4- در صورت وجود هر گونه علامتی دال بر وجود عفونت های ادراری تناسلی، نسبت به درمان آن اقدام نمایید.

 

5- کمبود اسپرم در مردان دلایل متعدّد و درمان هایی کاملا تخصّصی دارد که از فردی به فرد دیگر متفاوت است. تصوّر عمومی این است که خوردن گرمی ها برای رفع این مشکل و نیز افزایش میل جنسی موثّر است که تصوّری غلط است و در بعضی افراد(مثل افراد گرم مزاج) ممکن است نتایج معکوسی به بار آورد. در این جا چند نسخه ساده که اثربخشی آن در افزایش تعداد اسپرم ها، افزایش میل جنسی و افزایش قدرت نعوظ در افراد با مزاج های مختلف برایم ثابت شده است را ذکر می کنم و بحث های بیشتر را به مقاله های تخصّصی واگذار می کنم:

 

* هر روز هفت عدد نخود آبگوشتی را در یک استکان ریخته کمی عرق خارخسک اضافه کنید تا روی نخودها را بگیرد سپس آن را داخل یخچال گذاشته و دو روز بعد، صبح ناشتا، نخودها و هرچه از عرق مانده است را میل کنید. هر روز یک استکان جدید را داخل یخچال گذاشته و محتویات استکانی که دو روز آن سر آمده است را میل کنید و این کار را چند ماه ادامه دهید. 

 

* هفته ای دو-سه بار خاگینه ای با پیاز سفید و تخم مرغ محلی و روغن زیتون درست کرده میل کنید.(این دستور که در روایات شریف اهل بیت علیهم السّلام وارد شده، در ادامه مقاله مورد بحث قرار می گیرد.)

 

* مقداری آب پیاز را گرفته با مقدار مساوی عسل مخلوط کنید و روی شعله کم گاز قوام بیاورید. سپس در یخچال گذاشته صبح و شب یک انگشت(و نه یک قاشق) از آن میل کنید.

 

* یک نسخه از استاد خیراندیش برای کسانی که مشکل کمبود اسپرم شدید دارند هم خدمتتان ارائه می کنم:

سفیده چهل عدد تخم مرغ محلی نطفه دار را با آرد نخود خام، خمیر کرده؛ با روغن زیتون و روی شعله کم، به صورت کوکو طبخ کنید و آن را هفت قسمت کرده روزی یک قسمت میل کنید. این کار را ماهی یک بار تکرار کنید.

 

 

 

 

توصیه های درمانی به بانوان(همه بانوان!)

 

1- کوچکترین مشکل که دلالت بر عدم تعادل هورمونی داشته باشد، باید جدّاً پیگیری و درمان شود؛ از جمله: اختلالات قاعدگی(جلوانداختن، عقب انداختن، بی نظمی، لکه بینی در ابتدا یا انتهای قاعدگی، درد زیاد در هنگام قاعدگی، تغییرات روحی قابل توجه در دوران قاعدگی، لکه بینی یا خونریزی در فواصل بین قاعدگی، کم یا زیاد بودن خونریزی نسبت به میزان طبیعی، بروز بیماریهای بدنی مثل سردرد در هنگام پریود و ...)، وجود موی زاید در بدن(عمدتاً چانه و پستان)، درد تخمدانها، ترشّحات مقاوم به درمان واژینال و ...

 

این مشکلات حتی در صورت وجود نتایج آزمایشگاهی طبیعی، دلیل کافی برای مصرف داروهای ایجاد کننده تعادل هورمونی در یک زن است. ساده ترین راه، مصرف نصف استکان عرق رازیانه یا بومادران، هر شب است. جوشانده تخم شوید نیز جایگزین مناسبی برای این دو داروست.(البته در زنهایی که خونریزی شدید در دوران قاعدگی دارند، در ایام پریود، مصرف این داروها قطع می شود.)

 

توصیه اینجانب به تمام زنانی که تصمیم به بچه دار شدن دارند؛ حتّی کسانی که مشکلات فوق را ندارند این است که داروهای فوق را تا زمان بارداری مصرف کنند که این باعث خواهد شد که کارایی رحم و تخمدان به سطح مطلوب برسد؛ اما به یاد داشته باشند که به محض اطلاع از بارداری، مصرف آنها را قطع کنند.

 

توصیه بسیار مهم: به نظر بنده بانوانی که مشکل ناباروری دارند می توانند از فواید پیاز درمانی بهره زیادی ببرند. به این جهت توصیه می کنم این مقاله را حتما مطالعه کنید:

 

«پیازدرمانی برای مشکلات زنانه»

 

2- انجام بادکش تخمدانها(حدّاقل هفته ای 3-2 بار) کمک زیادی به فعالتر شدن آنها – و به خصوص درمان مشکلاتی مانند کیست تخمدان – خواهد نمود.

 

3- بهتر است پس از پایان نزدیکی، چند دقیقه ای به پشت خوابیده و پاهای خود را روی دیوار بیاندازید تا مایع منی سریعاً از واژن خارج نشود.

 

4- نسبت به درمان هر گونه عفونت واژینال(البته با استفاده از داروهای طبیعی) اقدام کنید. سعی کنید در این دوران از مصرف هرگونه داروی هورمونی شیمیایی و نیز انواع پمادها و کرم های واژینال خودداری کنید. یک راه ساده برای درمان عفونت های واژینال آن است که روزی یک یا دو برگ تره تازه را شسته به قطعات کوچک خرد کرده داخل واژن بگذارید و بعد از یکی دو ساعت خود را تمیز کنید. این نسخه ساده، درمانی فوق العاده موثّر برای عفونت های وازینال است.

یک راه ساده دیگر این است که تا زمان بهبودی، هر روز در لگن محتوی عصاره جوشانده مازو یا بلوط یا پوست انار یا گل سرشور بنشینید.

البته بانوان محترم باید توجّه داشته باشند که درمان کامل این عفونت ها، مستلزم درمان یبوست، رفع اختلالات هورمونی، آرامش روانی، اصلاح تغذیه و ... است که با مراجعه به پزشک حاذق، قابل انجام خواهد بود.

 

توصیه های وارد شده در احادیث شریف

 

1- تسمیه به نام نامی «محمّد» و «علی»(علیهما السّلام)

 

در روایات زیادی آمده است که اگر زن باردار نام فرزندی که در شکم دارد را محمّد یا علی(علیهما السّلام) بگذارد فرزند او پسر خواهد شد. در این میان به روایاتی هم برخوردم که این عمل را برای اصل فرزند دار شدن نیز مفید دانسته بود. برای مثال:

 

* امام صادق(علیه السّلام) به مردی که از نداشتن فرزند شکایت داشت فرمودند: « هنگام نزدیکی این دعا را بخوان: اللَّهُمَّ اِنْ رَزَقْتَنِی وَلَداً سَمَّیْتُهُ مُحَمَّداً(خدایا اگر فرزندی به من عطا کنی، نامش را محمّد خواهم گذاشت).» او این کار را کرد و بچّه دار شد.(9)

 

* امیرالمومنین(علیه السّلام) فرمودند:« هنگامی که تصمیم به بچّه دار شدن داشتی، وضویی کامل[با رعایت آداب]بگیر و دو رکعت نماز نیکو به جا بیاور و و بعد از آن به سجده برو و هفتاد و یک بار« اَسْتَغْفِرُ اللَّه» بگو و بعد از آن با همسر خود آمیزش کن و بگو: اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی وَلَداً لِاُسَمِّیَهُ بِاسْمِ نَبِیِّکَ مُحَمَّدٍ (صلّی الله علیه و آله و سلّم)(خدایا فرزندی به من بده که او را به نام پیامبرت، محمّد(صلّی الله علیه و آله و سلّم)خواهم نامید.) خداوند این کار را خواهد کرد و در این مساله تردید نداشته باش.»(10)

 

* یکی از حضرات معصومین(علیهم السّلام) فرموده اند:« پدرم هر گاه بچّه دار شدن یکی از همسرانش به تاخیر می افتاد به او می فرمودند:« یَا فُلَانَهُ انْوِی عَلِیّاً: راه زندگی خود را متمایل به سوی علی کن» مدّتی نمی گذشت که آن زن باردار می شد و پسری به دنیا می آورد.»(11)

 

تذکّر جدّی: آن طور که از سایر روایات برمی آید کسی که این عهد را با خدای متعال می بندد باید نسبت به آن متعهّد باشد؛ در غیر این صورت؛ یعنی اگر فرزندی به او عطا شود و او را محمّد ننامد، خدا می تواند فرزند را از او بگیرد یا این که به او لطف کند و از مجازاتش درگذرد.

 

2- استغفار، نزول رحمت خاصّ حضرت حقّ، جلّ و علا

 

«استغفار» و طلب آمرزش از خداوند متعال آثار بسیار مبارکی دارد؛ از جمله این آثار، نزول برکات آسمانی و افزایش مال و فرزند است که در این آیه شریفه قرآن کریم به آنها اشاره شده است:

 

«اسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ اِنَّهُ کانَ غَفَّاراً * یُرْسِلِ السَّماءَ عَلَیْکُمْ مِدْراراً * وَ یُمْدِدْکُمْ بِاَمْوالٍ وَ بَنینَ وَ یَجْعَلْ لَکُمْ جَنَّاتٍ وَ یَجْعَلْ لَکُمْ اَنْهاراً: از پروردگارتان آمرزش بخواهید که او همواره آمرزنده است * تا از آسمان برایتان پی در پی باران فرستد* و شما را به اموال و فرزندان مدد کند و برایتان بستانها و نهرها بیافریند.»(12)

 

به همین جهت هم هست که می بینیم در بسیاری از ادعیه و اعمال مربوط به بچّه دار شدن، توصیه به استغفار شده است.

 

به نظر می رسد که اگر کسی از روی خلوص نیّت و با عقیده قلبی استغفار کند و بر این کار مداومت داشته باشد؛ دارای فرزند خواهد شد. اینکه برای استغفار چه ذکری بگوییم شاید راحت ترین کار مداومت بر ذکر «استغفر الله» یا « استغفر الله ربّی و اتوب الیه» و اذکار مشابهی باشد که در روایات آمده است. در مورد این روایات شریف توجّه به این نکات الزامی است:

 

1- دعاها، اعمال و اذکار توصیه شده باید تا حصول نتیجه مطلوب ادامه پیدا کنند و فرد نباید از انجام آنها خسته شود.

 

2- در روایات، انجام این اعمال به عهده مرد گذاشته شده است؛ اگر چه شاید بد نباشد که بانوان محترم نیز همسران خود را همراهی کنند.

 

3- در حصول نتیجه مطلوب از اعمال فوق، علاوه بر رعایت شرایط ذکر شده در روایات؛ خلوص نیّت، توجّه و حضور قلب، استمرار و مداومت و ... نیز موثّرند که باید رعایت شوند و صد البته رضایت به مصلحت خداوند متعال نیز باید مدّ نظر باشد؛ چرا که در نهایت تنها اوست که می داند چه کسی بچّه دار می شود و چه کسی نمی شود.

 

در ادامه به تعدادی از این روایات شریف اشاره می کنیم و تاکید می کنیم که از انجام توصیه های ذکر شده در آنها غافل نشوید:

 

* مردی نزد امام محمّد باقر(علیه السّلام) از کمی فرزند شکایت کرد و اینکه از زنان کنیز و آزاد، طلب فرزند کرده امّا بچّه دار نشده است و حالا 60 ساله شده است. امام(علیه السّلام) به او فرمودند: « سه روز پس از نماز عشاء و نماز صبح، 70 بار می گویی: « سُبْحَانَ اللَّه» و 70 بار می گویی: « اَسْتَغْفِرُ اللَّه» و پس از آن ذکر خود را با این گفته خدای عزّوجلّ {در قرآن} تمام می کنی: « اسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ اِنَّهُ کانَ غَفَّاراً یُرْسِلِ السَّماءَ عَلَیْکُمْ مِدْراراً وَ یُمْدِدْکُمْ بِاَمْوالٍ وَ بَنِینَ وَ یَجْعَلْ لَکُمْ جَنَّاتٍ وَ یَجْعَلْ لَکُمْ اَنْهاراً» و در شب سوّم این اعمال، با همسر خود آمیزش می کنی. به خواست خدا پسری با اعتدال به تو داده خواهد شد.» آن فرد این کار را کرد و در کمتر از یک سال نور چشمی به او عطا شد.(13)

 

* امام سجّاد(علیه السّلام) به بعضی از اصحابشان در مورد طلب فرزند فرمودند: «اگر کسی این دعا را هفتاد بار بخواند و این کار را زیاد انجام دهد؛ خدا آنچه که از مال و فرزند و از خیر دنیا و آخرت بخواهد روزی او خواهد کرد؛ چرا که خدای متعال {در قرآن} می گوید: « اسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ اِنَّهُ کانَ غَفَّاراً یُرْسِلِ السَّماءَ عَلَیْکُمْ مِدْراراً وَ یُمْدِدْکُمْ بِاَمْوالٍ وَ بَنِینَ وَ یَجْعَلْ لَکُمْ جَنَّاتٍ وَ یَجْعَلْ لَکُمْ اَنْهاراً: از پروردگارتان آمرزش بخواهید که او همواره آمرزنده است؛ تا از آسمان برایتان پی در پی باران فرستد و شما را به اموال و فرزندان مدد کند و برایتان بستانها و نهرها بیافریند.» [و آن دعا این است]: « رَبِ‏ لا تَذَرْنِی فَرْداً وَ اَنْتَ خَیْرُ الْوارِثِینَ وَ اجْعَلْ لِی وَلِیّاً مِنْ لَدُنْکَ یَرِثُنِی فِی حَیَاتِی وَ یَسْتَغْفِرُ لِی بَعْدَ وَفَاتِی وَ اجْعَلْهُ خَلْقاً سَوِیّاً وَ لَا تَجْعَلْ لِلشَّیْطَانِ فِیهِ نَصِیباً اللَّهُمَّ اِنِّی اَسْتَغْفِرُکَ وَ اَتُوبُ اِلَیْکَ اِنَّکَ اَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ(خدایا! مرا تنها رها مکن که تو بهترین وارثانی و از نزد خود برایم جانشینی قرار ده که در حیاتم از من ارث برد و بعد از مرگم برایم آمرزش بطلبد و آفرینش او را به اعتدال قرار ده و برای شیطان در او نصیبی قرار مده. بارالها! من از تو آمرزش می طلبم و به سویت باز می گردم که تویی خطاپوش مهربان) »(14)

 

* امام باقر(علیه السّلام) به شخصی که بچّه دار نمی شد فرمودند: «هر روز، صبحگاه و شبانگاه، 70 مرتبه می گویی: « سُبْحَانَ اللَّه » و 10 بار استغفار می کنی و 9 بار تسبیح می گویی و بار دهم را با این استغفار تمام می کنی( اَسْتَغْفِرُ اللَّهُ اِنَّهُ کانَ غَفَّاراً یُرْسِلِ السَّماءَ عَلَیْکُمْ مِدْراراً وَ یُمْدِدْکُمْ بِاَمْوالٍ وَ بَنِینَ وَ یَجْعَلْ لَکُمْ جَنَّاتٍ وَ یَجْعَلْ لَکُمْ اَنْهاراً)» آن فرد با انجام این عمل فرزندان زیادی پیدا کرد.(15)

 

* امام حسن مجتبی(علیه السّلام) به شخصی که بچّه دار نمی شد فرمودند: «بر تو باد به استغفار»؛ آن مرد زیاد استغفار می کرد تا آنجا که گاهی در روز 700 بار استغفار می کرد، پس صاحب فرزند شد.(16)

 

* امام صادق(علیه السّلام) به مردی که بچه دار نمی شد سفارش کردند:« سحرها صد بار استغفار کن و اگر هم فراموش کردی قضای آن را به جا بیاور.»(17)

 

* امام باقر(علیه السّلام) به فردی که بچّه دار نمی شد سفارش کردند:« در هر روز وشب، صد بار استغفار کن که خداوند عزّوجل می فرماید: از پروردگارتان آمرزش بخواهید که او همواره آمرزنده است؛ تا از آسمان برایتان پی در پی باران فرستد و شما را به اموال و فرزندان مدد کند و برایتان بستانها و نهرها بیافریند.»(18)

 

* اهمیّت استغفار به آن حدّ است که در کنار انجام دستورات غذایی نیز از آن غفلت نشده است:

 

مردی از کمی فرزند به امام علی(علیه السّلام) شکایت کرد؛ ایشان فرمودند:« اسْتَغْفِرِ اللَّهَ وَ کُلِ الْبَیْضَ بِالْبَصَلِ: استغفار کن و تخم مرغ را با پیاز بخور»(19)

 

3- سایر ادعیه و اعمال

 

* امام صادق(علیه السّلام) برای بچّه دار شدن سفارش فرموده اند که: «هر گاه تصمیم به همبستر شدن گرفتید 3 بار این آیه را بخوانید: (وَ ذَا النُّونِ اِذْ ذَهَبَ مُغاضِباً فَظَنَّ اَنْ لَنْ نَقْدِرَ عَلَیْهِ فَنادی‏ فِی الظُّلُماتِ اَنْ لا اِلهَ اِلاَّ اَنْتَ سُبْحانَکَ اِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمینَ)(20)»(21)

 

* شخصی به امام هادی (علیه السّلام)عرضه داشت که بچه دار نمی شود. حضرتش(علیه السّلام) لبخندی زدند و فرمودند:«  انگشتری که خاتم آن فیروزه باشد بگیر و روی آن بنویس: (رَبِّ لا تَذَرْنِی فَرْداً وَ اَنْتَ خَیْرُ الْوارِثِینَ: خدایا! مرا تنها رها مکن که تو بهترین وارثانی)» آن فرد می گوید این کار را کردم و در کمتر از یک سال فرزند پسری به من عطا شد.(22) 

 

* فردی به امام صادق(علیه السّلام) گفت: من از خاندانی هستم که منقرض شده اند و خودم نیز بچّه ای ندارم؛ امام(علیه السّلام)در جواب فرمودند:«در سجده خدا را بخوان و این دعا را بگو: ( یَا رَبِّ هَبْ لِی مِنْ لَدُنْکَ ذُرِّیَّهً طَیِّبَهً اِنَّکَ سَمِیعُ الدُّعاءِ رَبِّ لا تَذَرْنِی فَرْداً وَ اَنْتَ خَیْرُ الْوارِثِینَ: خدایا! به من خاندانی پاکیزه عطا کن که تو شنونده خواسته هایی. خدایا! مرا تنها رها مکن که تو بهترین وارثانی)»؛ این کار را در سجده آخر نماز عشاء انجام بده و همان شب با همسرت نزدیکی کن. آن شخص می گوید این کار را کردم و [خدا، این دو فرزندم] علی و حسین را به من داد.(23)

 

* امام صادق(علیه السّلام) به شخصی که بچّه دار نمی شد علاوه بر این که در مورد نحوه انتخاب همسر سفارشی فرمودند؛ توصیه کردند:« این دعا را بخوان که من امیدوارم که خدا فرزندان دختر و پسر به تو عطا نماید. و دعا این است:( اللَّهُمَّ لَا تَذَرْنِی فَرْداً وَحِیداً وَحْشاً فَیَقْصُرَ شُکْرِی عَنْ تَفَکُّرِی بَلْ هَبْ لِی اُنْساً وَ عَاقِبَهَ صِدْقٍ ذُکُوراً وَ اِنَاثاً اَسْکُنُ اِلَیْهِمْ مِنَ الْوَحْشَهِ وَ آنَسُ بِهِمْ مِنَ الْوَحْدَهِ وَ اَشْکُرُکَ عَلَی تَمَامِ النِّعْمَهِ یَا وَهَّابُ یَا عَظِیمُ یَا مُعْطِی اَعْطِنِی فِی کُلِّ عَاقِبَهٍ خَیْراً حَتَّی تُبَلِّغَنِی مُنْتَهَی رِضَاکَ عَنِّی فِی صِدْقِ الْحَدِیثِ وَ اَدَاءِ الْاَمَانَهِ وَ وَفَاءِ الْعَهْدِ: خدایا مرا تنها و بی کس و وحشت زده وامگذار که سپاسگزاریم از فکر کردنم عقب بیفتد بلکه انس و عاقبت به خیری از پسر و دختر به من عنایت کن که به آنها از وحشت به آرامش برسم و و از تنهایی به انس؛ و تو را بر تمام نعمت هایت شکرگزار باشم؛ ای بسیار بخشنده؛ ای بزرگ، ای عطابخش؛ مرا از هر جهت عاقبت به خیر کن تا آنجا که به والاترین مرتبه رضایت تو از خودم به جهت راستگویی و امانت داری و وفای به عهد برسم)»(24)

 

* حضرت امیرالمومنین(علیه السّلام)به فردی که از بیماری که از بیماری و نداشتن فرزند شکایت می کرد سفارش کردند که در خانه اذان را با صدای بلند بگوید. آن مرد می گوید که این کار را کردم و خداوند بیماریم را بهبود داد و فرزندانم را زیاد کرد.(25)

 

* امام باقر(علیه السّلام) فرمودند:« وقتی که می خواهی بچّه دار شوی قبل از نزدیکی بگو:( اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی وَلَداً وَ اجْعَلْهُ تَقِیّاً لَیْسَ فِی خَلْقِهِ زِیَادَهٌ وَ لَا نُقْصَانٌ وَ اجْعَلْ عَاقِبَتَهُ اِلَی خَیْرٍ: پروردگارا؛ به من فرزندی عطا کن و او را فردی پرهیزگار قرار ده که در آفرینشش زیاد و کمی نباشد و او را عاقبت به خیر کن.»(26)

 

* امام صادق فرمودند:« هر کس که می خواهد بچّه دار شود؛ بعد از نماز جمعه دو رکعت نماز بخواند و رکوع و سجودش را طول دهد و بعد از نماز بگوید: (اللَّهُمَّ اِنِّی اَسْاَلُکَ بِمَا سَاَلَکَ بِهِ زَکَرِیَّا یَا رَبِّ لَا تَذَرْنِی فَرْداً وَ اَنْتَ خَیْرُ الْوَارِثِینَ اللَّهُمَّ هَبْ لِی ذُرِّیَّهً طَیِّبَهً اِنَّکَ سَمِیعُ الدُّعَاءِ اللَّهُمَّ بِاسْمِکَ اسْتَحْلَلْتُهَا وَ فِی اَمَانَتِکَ اَخَذْتُهَا فَاِنْ قَضَیْتَ فِی رَحِمِهَا وَلَداً فَاجْعَلْهُ مُبَارَکاً وَ لَا تَجْعَلْ لِلشَّیْطَانِ فِیهِ شِرْکاً وَ لَا نَصِیباً: خدایا به حرمت آن چه که زکریا از تو خواست؛ پروردگارا مرا تنها وامگذار که تو بهترین وارثانی، خداوندا؛ به من خاندان پاکی عنایت کن که تویی شنونده دعا؛ بارالها؛ به نام تو این زن را بر خود حلال کردم و او را به امانت از تو ستاندم؛ اگر در رحم او فرزندی قرار دادی، او را مبارکی بخش و برای شیطان در او شراکت و نصیبی قرار مده.)»(27)

 

* امام رضا(علیه السّلام) فرمودند: «آن هنگام که همسرت بر تو وارد شد موی جلوی پیشانی اش را بگیر و او را رو به قبله بنشان و بگو:( اللَّهُمَّ بِاَمَانَتِی اَخَذْتُهَا وَ بِمِیثَاقِی اسْتَحْلَلْتُ فَرْجَهَا اللَّهُمَّ فَارْزُقْنِی مِنْهَا وَلَداً مُبَارَکاً سَوِیّاً وَ لَا تَجْعَلْ لِلشَّیْطَانِ فِیهِ شِرْکاً وَ لَا نَصِیباً: بارالها؛ به امانت خود او را گرفتم و آمیزش با او را با پیمانی که بسته ام بر خود حلال کردم، پس پروردگارا از او فرزندی مبارک و دارای خلقتی معتدل به من عنایت کن و برای شیطان در او شراکت و نصیبی قرار مده.)»(28)

 

4- آب نیسان

 

پیامبر (صلّی الله علیه و آله و سلّم) فرموده اند:« وَ اِنْ کَانَتِ المَرْاَهُ عَقِیماً شَرِبَتْ مِنْ ذَلِکَ الْمَاءِ رَزَقَهَا اللَّهُ وَلَدا: اگر زن نابارور از آن آب[آب نیسان] بخورد خداوند به او فرزند عطا خواهد کرد.»(29)

 

تذکّر: برای کسب اطّلاعات کامل تر در مورد خواصّ و طرز تهیه آب نیسان به کتاب شریف مفاتیح الجنان مراجعه فرمایید.

 

5- خوردن تخم مرغ

 

* امیرالمومنین(علیه السّلام) فرمودند: « اِنَّ نَبِیّاً مِنَ الْاَنْبِیَاءِ شَکَا اِلَی اللَّهِ قِلَّهَ النَّسْلِ فِی اُمَّتِهِ فَاَمَرَهُ اَنْ یَاْمُرَهُمْ بِاَکْلِ الْبَیْضِ فَفَعَلُوا فَکَثُرَ النَّسْلُ فِیهِمْ: پیامبری از پیامبران(علی نبیّنا و آله و علیه السّلام) از کم بودن نسل امّتش به خدا شکایت کرد. {خدای متعال} به او امر کرد که به امّتش دستور دهد که تخم مرغ بخورند. اینچنین کردند و نسلشان فزونی گرفت.»(30)

 

* امام محمّد باقر(علیه السّلام) فرمودند: « مَنْ عَدِمَ الْوَلَدَ فَلْیَاْکُلِ الْبَیْضَ وَ لْیُکْثِرْ مِنْهُ فَاِنَّهُ یُکْثِرُ النَّسْلَ: هر کس که بچّه دار نمی شود، تخم مرغ بخورد و زیاد هم بخورد؛ چرا که تخم مرغ نسل را زیاد می کند.»(31)

 

این مضمون در احادیث دیگری هم تکرار شده است. در بعضی از این احادیث تنها به مصرف تخم مرغ اشاره شده است و در بعضی دیگر بر مصرف گوشت با تخم مرغ و یا تخم مرغ با پیاز و یا تخم مرغ با نان تاکید شده است. در این رابطه ضروری است به چند نکته اشاره کنیم:

 

1- مراد از «بیض» که در روایات به آن اشاره شده است مطلق تخم پرندگان است و اینکه کدامیک از آنها در درمان ناباروری موثّرند، مساله ای است که محقّقین باید به آن پاسخ دهند. امّا چون در روایات اشاره به پرنده خاصّی نشده است شاید بتوان «تخم مرغ» را به دلیل کثرت استفاده آن در بین مردم، مصداق اصلی این احادیث دانست.

 

2- طبیعتاً از تخم مرغی انتظار بروز آثار درمانی داریم که با شرایط طبیعی و مطلوب به عمل آمده باشد. بنابراین با مصرف تخم مرغ های ماشینی نباید منتظر درمان ناباروری بود. البته باید توجّه داشته باشید اکثر تخم مرغ های رنگی موجود در بازار هم تخم مرغ ماشینی هستند و نباید به خاطر رنگ آنها فکر کنیم که تخم مرغ طبیعی هستند.

 

3- تازه بودن تخم مرغ و رعایت شرایط نگهداری آن هم در درمان تاثیر گذار خواهد بود. از جمله اینکه برای نگهداری تخم مرغ باید آن را درون نمک قرار داد و قرار دادن آن در جریان هوا باعث کاهش آثار غذایی و درمانی آن خواهد شد.

 

4- نحوه طبخ تخم مرغ هم در نتیجه حاصله تاثیر گذار است. شاید روش طبخ ذیل که از امام معصوم(علیه السّلام) روایت شده است برای رسیدن به مقصود کمک کننده باشد:

 

* مردی از امام صادق(علیه السّلام) درخواست کرد عملی به او بیاموزد که در زناشویی با دوشیزگان قدرت پیدا کند. امام(علیه السّلام) به او فرمودند: « خُذْ بَصَلًا اَبْیَضَ فَقَطِّعْهُ صِغَاراً وَ اقْلِهِ بِالزَّیْتِ ثُمَّ خُذْ بَیْضاً فَافْقِصْهُ فِی قَصْعَهٍ وَ ذُرَّ عَلَیْهِ شَیْیاً مِنَ الْمِلْحِ ثُمَّ اَکِبَّهُ عَلَی الْبَصَلِ وَ الزَّیْتِ وَ اقْلِهِ وَ کُلْ مِنْهُ: پیاز سفیدی را به قطعات کوچک خرد کن و آن را در روغن زیتون سرخ کن؛ سپس یک تخم مرغ را در سینی بشکن و به آن نمک بزن و به پیاز و روغن زیتون اضافه کن و آن را بخور.»(32)

 

5- از آنجا که «کلّ ما حکم به العقل، حکم به الشّرع: هر آنچه که عقل حکم کند، شرع نیز به همان حکم خواهد کرد.» بدیهی است که اگر هر کدام از زن و مرد برای خوردن تخم مرغ منع طبّی داشته باشند نمی توانند با استناد به این احادیث شریف، از دستور پزشک خود سرپیچی کنند. به ویژه که در احادیث دیگر به آثار زیانبار مصرف زیاد تخم مرغ اشاره شده است. به هر حال اگر کسی شرایط گفته شده برای مصرف تخم مرغ را رعایت کند و نیز مصرف تخم مرغ با دو شرطی که در احادیث آمده است؛ یعنی مصرف زیاد و طولانی برای او ضرری نداشته باشد به خواست خدای متعال، به نتیجه مطلوب خواهد رسید.

 

6- مصرف کاسنی

 

در احادیث زیادی برای درمان ناباروری به خوردن کاسنی سفارش شده است. این گیاه که در روایات از آن به«سیّد بقول: سرور سبزی ها» تعبیر شده است؛ دو اثر مهم  در درمان ناباروری دارد؛ یکی افزایش کلّی احتمال بارداری و دیگری افزایش احتمال پسردار شدن.

 

* امام رضا(علیه السّلام)فرمودند:« عَلَیْکُمْ بِاَکْلِ بَقْلَهِ الْهِنْدَبَاءِ فَاِنَّهَا تَزِیدُ فِی الْمَالِ وَ الْوَلَدِ وَ مَنْ اَحَبَّ اَنْ یَکْثُرَ مَالُهُ وَ وَلَدُهُ فَلْیُدْمِنْ اَکْلَ الْهِنْدَبَاءِ: بر شما باد [خوردن] سبزی کاسنی که مال و فرزند را زیاد می کند؛ هرکه می خواهد مال و فرزندش زیاد شود؛ بر خوردن کاسنی مداومت داشته باشد.»(33)

 

* و امام صادق(علیه السّلام) فرمودند:« عَلَیْکَ بِالْهِنْدَبَاءِ فَاِنَّهُ یَزِیدُ فِی الْمَاءِ وَ یُحَسِّنُ اللَّوْنَ وَ هُوَ حَارٌّ لَیِّنٌ یَزِیدُ فِی الْوَلَدِ الذُّکُورِ: بر تو باد به کاسنی که آب [کمر] را افزون و چهره را زیبا می سازد و[مزاج] آن گرمی ملایم است که فرزند پسر را زیاد می کند.»(34)

 

در مورد کاسنی نیز رعایت شرایط مصرف بسیار مهم است؛ از جمله این مسایل که در روایات شریف به آن اشاره شده است:

 

1- کاسنی باید صبح زود که ژاله صبحگاهی بر روی آن نشسته است مصرف شود.

 

2- از تکاندن، خرد کردن و تمیز کردن آن خودداری شود؛ به عبارت دیگر باید برگ کاسنی را به آرامی چید و بدون گردگیری یا شستن، به همراه آبی که روی آن نشسته است میل کرد. در روایات شریف تصریح شده است که این قطرات آب که روی کاسنی نشسته اند از بهشت آمده اند و همین ها هستند که باروری را افزایش می دهند.

 

3- در احادیث شریف توصیه به مداومت بر خوردن کاسنی شده است؛ لذا برای حصول نتیجه درمانی باید صبر کرد.

 

4- اگر چه بنده به شخصه عرق کاسنی را برای افراد نابارور تجویز می کنم و از نتیجه آن هم راضی هستم؛ امّا آنچه که در احادیث به خوردن آن سفارش شده است« سبزی کاسنی» است؛ بنابراین خوردن عرق کاسنی و تخم کاسنی نمی تواند نتایج گفته شده در روایات را به طور کامل به همراه داشته باشد؛ ولی خالی از نتیجه هم نخواهد بود. توصیه بنده به زوج های نابارور آن است که اگر می توانند کاسنی را در باغچه حیاط و یا در گلدان بکارند و از آن استفاده کنند.

 

و نکته آخر این که بر خلاف تخم مرغ، کاسنی تقریباً به همه می سازد و کسانی که با خوردن کاسنی دچار مشکل شوند بسیار نادر هستند.

 

عوامل نازایی

 

توجّه به رفع عواملی که باعث نازایی می شوند می تواند یکی از پایه های مهم درمان نازایی باشد. در این قسمت به چند نکته که در روایات مورد توجّه قرار گرفته اند اشاره می کنیم:

 

قسم دروغ

 

* امام صادق(علیه السّلام) فرموده اند:« قسم دروغ، رحم را تباه می سازد[یعنی] نازا می کند.»(35)

 

غذاهای تازه عروس

 

* پیامبر خدا(صلّی الله علیه و آله و سلّم) به علیّ بن ابیطالب(علیه السّلام) سفارش کرد و به او فرمود: «ای علی! عروس را در هفته اوّلش از این چهار چیز: شیر، سرکه، گشنیز، سیب ترش، باز دار.»

 

علی(علیه السّلام) پرسید:«ای پیامبر خدا! برای چه او را از این چیزها باز بدارم؟»

 

فرمود: «زیرا از این چهار چیز؛ زهدان، سترون و سرد می شود ....»

 

علی(علیه السّلام) {دیگر بار} پرسید: «ای پیامبر خدا! امّا از این میان، از سرکه چرا باز داشته می شود؟»

 

فرمود: «اگر در حالی که سرکه خورده است، عادت ماهانه شود، هرگز کامل پاک نگردد، گشنیز هم حیض را در شکم وی بر می انگیزاند و زادن را بر او سخت می سازد. سیب ترش نیز حیض شدن او را قطع می کند و این عارضه برای وی یک بیماری می شود.»(36)

 

پی نوشت ها:

 

1- عَنِ الصَّادِقِ (علیه السّلام) قَالَ مِیرَاثُ اللَّهِ مِنْ عَبْدِهِ الْمُوْمِنِ وَلَدٌ صَالِحٌ یَسْتَغْفِرُ لَهُ.(بحارالانوار، ج 101، ص90)

2- «وَ یَجْعَلُ مَنْ یَشاءُ عَقیماً اِنَّهُ عَلیمٌ قَدیرٌ: و هر آن کس را که بخواهد؛ نابارور قرار می دهد که اوست دانای قدرتمند.» (سوره مبارکه شوری، آیه50)

3- مِنَ الْفِرْدَوْسِ عَنِ ابْنِ عُمَرَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلّی الله علیه و آله و سلّم) اطْلُبُوا الْوَلَدَ وَ الْتَمِسُوهُ فَاِنَّهُ قُرَّهُ الْعَیْنِ وَ رَیْحَانَهُ الْقَلْبِ وَ اِیَّاکُمْ وَ الْعَجْزَ وَ الْعَقْرَ (بحارالانوار، ج 101، ص 83)

4-  [مکارم الاخلاق‏] مِنْ کِتَابِ الْمَحَاسِنِ بَکْرُ بْنُ صَالِحٍ قَالَ کَتَبْتُ اِلَی اَبِی الْحَسَنِ الثَّانِی (علیه السّلام) اِنِّی اجْتَنَبْتُ طَلَبَ الْوَلَدِ مُنْذُ خَمْسِ سِنِینَ وَ ذَلِکَ اَنَّ اَهْلِی کَرِهَتْ ذَلِکَ وَ قَالَتْ اِنَّهُ یَشْتَدُّ عَلَیَّ تَرْبِیَتُهُمْ لِقِلَّهِ الشَّیْ‏ءِ فَمَا تَرَی فَکَتَبَ اطْلُبِ الْوَلَدَ فَاِنَّ اللَّهَ یَرْزُقُهُمْ(بحارالانوار، ج 101، ص 83)

5- کاربرانی که علاقمند به مطالعه تخصّصی تر در این زمینه می باشند می توانند به تفسیر سوره مریم(آیات مربوط به نزول حضرت جبراییل(علیه السّلام) به حضرت مریم(علیها سلام))، به ویژه تفسیر گرانقدر المیزان مراجعه کنند.

6- وَ سَاَلَ رَجُلٌ اَمِیرَ الْمُوْمِنِینَ (علیه السّلام) عَنِ الْوَلَدِ مَا بَالُهُ تَارَهً یُشْبِهُ اَبَاهُ وَ اُمَّهُ وَ تَارَهً یُشْبِهُ خَالَهُ وَ عَمَّهُ وَ قَالَ لِلْحَسَنِ ع اَجِبْهُ فَقَالَ (علیه السّلام) اَمَّا الْوَلَدُ فَاِنَّ الرَّجُلَ اِذَا اَتَی اَهْلَهُ بِنَفَسٍ سَاکِنَهٍ وَ جَوَارِحَ غَیْرِ مُضْطَرِبَهٍ اعْتَلَجَتِ النُّطْفَتَانِ کَاعْتِلَاجِ الْمُتَنَازِعَیْنِ فَاِنْ عَلَتْ نُطْفَهُ الرَّجُلِ نُطْفَهَ الْمَرْاَهِ جَاءَ الْوَلَدُ یُشْبِهُ اَبَاهُ وَ اِنْ عَلَتْ نُطْفَهُ الْمَرْاَهِ نُطْفَهَ الرَّجُلِ اَشْبَهَ اُمَّهُ وَ اِذَا اَتَاهَا بِنَفْسٍ مُزْعِجَهٍ وَ جَوَارِحَ مُضْطَرِبَهٍ غَیْرِ سَاکِنَهٍ اضْطَرَبَتِ النُّطْفَتَانِ فَسَقَطَتَا عَنْ یَمْنَهِ الرَّحِمِ وَ یَسْرَتِهِ فَاِنْ سَقَطَتْ عَنْ یَمْنَهِ الرَّحِمِ سَقَطَتْ عَلَی عُرُوقِ الْاَعْمَامِ وَ الْعَمَّاتِ فَیُشْبِهُ اَعْمَامَهُ وَ عَمَّاتِهِ وَ اِنْ سَقَطَتْ عَنْ یَسْرَهِ الرَّحِمِ سَقَطَتْ عَلَی عُرُوقِ الْاَخْوَالِ وَ الْخَالَاتِ فَشُبِّهَ اَخْوَالَهُ وَ خَالَاتِهِ فَقَامَ الرَّجُلُ وَ هُوَ یَقُولُ اللَّهُ اَعْلَمُ حَیْثُ یَجْعَلُ رِسَالَتَهُ وَ رُوِیَ اَنَّهُ کَانَ الْخَضِرَ ع وَ سُیِلَ النَّبِیُّ ص کَیْفَ تُوَنَّثُ الْمَرْاَهُ وَ کَیْفَ یُذَکَّرُ الرَّجُلُ قَالَ یَلْتَقِی الْمَاءَانِ فَاِذَا عَلَا مَاءُ الْمَرْاَهِ مَاءَ الرَّجُلِ اُنِّثَتْ وَ اِنْ عَلَا مَاءُ الرَّجُلِ مَاءَ الْمَرْاَهِ اُذْکِرَتْ [ذُکِّرَتْ‏] (بحارالانوار،ج 40، ص 169)

7- وَ عَنِ الرِّضَا (علیه السّلام) قَالَ لَا یَخْلُو جَوْفُکَ مِنَ الطَّعَامِ وَ اَقِلَّ مِنْ شُرْبِ الْمَاءِ وَ لَا تُجَامِعْ اِلَّا مِنْ شَبَقٍ وَ نِعْمَ الْبَقْلَهُ السِّلْقُ (مستدرک‏الوسایل، ج 16،ص 423)

8- اَحْمَدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ اَبِی طَالِبٍ الطَّبْرِسِیُّ فِی الْاِحْتِجَاجِ عَنْ اَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السّلام) فِی حَدِیثٍ اَنَّ زِنْدِیقاً قَالَ ... فَمَا عِلَّهُ الْغُسْلِ مِنَ الْجَنَابَهِ وَ اِنَّمَا اَتَی الْحَلَالَ وَ لَیْسَ مِنَ الْحَلَالِ تَدْنِیسٌ قَالَ (علیه السّلام) اِنَّ الْجَنَابَهَ بِمَنْزِلَهِ الْحَیْضِ وَ ذَلِکَ اَنَّ النُّطْفَهَ دَمٌ لَمْ یُسْتَحْکَمْ وَ لَا یَکُونُ الْجِمَاعُ اِلَّا بِحَرَکَهٍ شَدِیدَهٍ وَ شَهْوَهٍ غَالِبَهٍ فَاِذَا فَرَغَ الرَّجُلُ تَنَفَّسَ الْبَدَنُ وَ وَجَدَ الرَّجُلُ مِنْ نَفْسِهِ رَایِحَهً کَرِیهَهً فَوَجَبَ الْغُسْلُ لِذَلِکَ وَ غُسْلُ الْجَنَابَهِ مَعَ ذَلِکَ اَمَانَهٌ ایْتَمَنَ اللَّهُ عَلَیْهَا عَبِیدَهُ لِیَخْتَبِرَهُمْ بِهَا (وسایل‏الشیعه؛ ج 2، ص 177)

9- وَ عَنْهُمْ عَنْ سَهْلٍ عَنْ بَعْضِ اَصْحَابِنَا عَنْ اَبِی عَبْدِ اللَّهِ(علیه السّلام) اَنَّهُ شَکَا اِلَیْهِ رَجُلٌ اَنَّهُ لَا یُولَدُ لَهُ فَقَالَ لَهُ اِذَا جَامَعْتَ فَقُلِ اللَّهُمَّ اِنْ رَزَقْتَنِی وَلَداً سَمَّیْتُهُ مُحَمَّداً قَالَ فَفَعَلَ ذَلِکَ فَرُزِقَ (وسایل‏الشیعه، ج 21، ص 378)

10- الْحَسَنُ بْنُ فَضْلٍ الطَّبْرِسِیُّ فِی مَکَارِمِ الْاَخْلَاقِ، عَنْ اَمِیرِالْمُوْمِنِینَ(علیه السّلام) قَالَ اِذَا اَرَدْتَ الْوَلَدَ فَتَوَضَّاْ وُضُوءً سَابِغاً وَ صَلِّ رَکْعَتَیْنِ وَ حَسِّنْهُمَا وَ اسْجُدْ بَعْدَهُمَا سَجْدَهً وَ قُلْ اَسْتَغْفِرُ اللَّهَ اِحْدَی وَ سَبْعِینَ مَرَّهً ثُمَّ تَغَشَّ امْرَاَتَکَ وَ قُلِ اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی وَلَداً لِاُسَمِّیَهُ بِاسْمِ نَبِیِّکَ مُحَمَّدٍ (صلّی الله علیه و آله و سلّم) فَاِنَّ اللَّهَ یَفْعَلُ ذَلِکَ وَ لَا تَشُکَّ فِی ذَلِکَ فَاِنِّی اَمَرْتُکَ بِالطَّهُورِ وَ قَالَ اللَّهُ تَعَالَی وَ یُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِینَ وَ اَمَرْتُکَ بِالصَّلَاهِ وَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ (صلّی الله علیه و آله و سلّم) یَقُولُ اَقْرَبُ مَا یَکُونُ الْعَبْدُ عِنْدَ رَبِّهِ اِذَا رَآهُ سَاجِداً اَوْ رَاکِعاً وَ اَمَرْتُکَ بِالِاسْتِغْفَارِ وَ قَالَ اللَّهُ تَعَالَی اسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ اِنَّهُ کانَ غَفَّاراً یُرْسِلِ السَّماءَ عَلَیْکُمْ مِدْراراً وَ یُمْدِدْکُمْ بِاَمْوالٍ وَ بَنِینَ وَ قَالَ اللَّهُ تَعَالَی لِنَبِیِّهِ (صلّی الله علیه و آله و سلّم) اِنْ تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ سَبْعِینَ مَرَّهً فَلَنْ یَغْفِرَ اللَّهُ لَهُمْ فَاَمَرْتُکَ اَنْ تَزِیدَ عَلَی السَّبْعِینَ (مستدرک‏الوسایل، ج 6، ص 327)

11- عِدَّهٌ مِنْ اَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ مُوسَی بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ سَعِیدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَمْرٍو قَالَ لَمْ یُولَدْ لِی شَیْ‏ءٌ قَطُّ وَ خَرَجْتُ اِلَی مَکَّهَ وَ مَا لِی وَلَدٌ فَلَقِیَنِی اِنْسَانٌ فَبَشَّرَنِی بِغُلَامٍ فَمَضَیْتُ وَ دَخَلْتُ عَلَی اَبِی الْحَسَنِ (علیه السّلام) بِالْمَدِینَهِ فَلَمَّا صِرْتُ بَیْنَ یَدَیْهِ قَالَ لِی کَیْفَ اَنْتَ وَ کَیْفَ وَلَدُکَ فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ خَرَجْتُ وَ مَا لِی وَلَدٌ فَلَقِیَنِی جَارٌ لِی فَقَالَ لِی قَدْ وُلِدَ لَکَ غُلَامٌ فَتَبَسَّمَ ثُمَّ قَالَ سَمَّیْتَهُ قُلْتُ لَا قَالَ سَمِّهِ عَلِیّاً فَاِنَّ اَبِی کَانَ اِذَا اَبْطَاَتْ عَلَیْهِ جَارِیَهٌ مِنْ جَوَارِیهِ قَالَ لَهَا یَا فُلَانَهُ انْوِی عَلِیّاً فَلَا تَلْبَثُ اَنْ تَحْمِلَ فَتَلِدَ غُلَاماً  (الکافی، ج 6، ص10)

12- سوره مبارکه نوح؛ آیات 12-10

13- [طب الایمه علیهم السلام‏] اَحْمَدُ بْنُ عِمْرَانَ بْنِ اَبِی لَیْلَی عَنِ ابْنِ اَبِی نَجْرَانَ عَنْ سُلَیْمَانَ بْنِ جَعْفَرٍ الْجَعْفَرِیِّ عَنْ اَبِی جَعْفَرٍ الْاَوَّلِ مُحَمَّدٍ الْبَاقِرِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ (علیه السّلام) اَنَّ رَجُلًا شَکَا اِلَیْهِ قِلَّهَ الْوَلَدِ وَ اَنَّهُ یَطْلُبُ الْوَلَدَ مِنَ الْاِمَاءِ وَ الْحَرَایِرِ فَلَا یُرْزَقُ لَهُ وَ هُوَ ابْنُ سِتِّینَ سَنَهً فَقَالَ (علیه السّلام) قُلْ ثَلَاثَهَ اَیَّامٍ فِی دُبُرِ صَلَوَاتِکَ الْمَکْتُوبَهِ صَلَاهِ الْعِشَاءِ الْآخِرَهِ وَ فِی دُبُرِ صَلَاهِ الْفَجْرِ سُبْحَانَ اللَّهِ سَبْعِینَ مَرَّهً وَ اَسْتَغْفِرُ اللَّهَ سَبْعِینَ مَرَّهً وَ تَخْتِمُهُ بِقَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ اسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ اِنَّهُ کانَ غَفَّاراً یُرْسِلِ السَّماءَ عَلَیْکُمْ مِدْراراً وَ یُمْدِدْکُمْ بِاَمْوالٍ وَ بَنِینَ وَ یَجْعَلْ لَکُمْ جَنَّاتٍ وَ یَجْعَلْ لَکُمْ اَنْهاراً ثُمَّ وَاقِعْ امْرَاَتَکَ اللَّیْلَهَ الثَّالِثَهَ فَاِنَّکَ تُرْزَقُ بِاِذْنِ اللَّهِ ذَکَراً سَوِیّاً قَالَ فَفَعَلَ ذَلِکَ وَ لَمْ یَحُلِ الْحَوْلُ حَتَّی رُزِقَ قُرَّهَ عَیْنٍ (بحارالانوار، ج 101، ص 84)

14- عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ(علیه السّلام) اَنَّهُ قَالَ لِبَعْضِ اَصْحَابِهِ قُلْ فِی طَلَبِ الْوَلَدِ رَبِ‏ لا تَذَرْنِی فَرْداً وَ اَنْتَ خَیْرُ الْوارِثِینَ وَ اجْعَلْ لِی وَلِیّاً مِنْ لَدُنْکَ یَرِثُنِی فِی حَیَاتِی وَ یَسْتَغْفِرُ لِی بَعْدَ وَفَاتِی وَ اجْعَلْهُ خَلْقاً سَوِیّاً وَ لَا تَجْعَلْ لِلشَّیْطَانِ فِیهِ نَصِیباً اللَّهُمَّ اِنِّی اَسْتَغْفِرُکَ وَ اَتُوبُ اِلَیْکَ اِنَّکَ اَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ سَبْعِینَ مَرَّهً فَاِنَّهُ مَنْ اَکْثَرَ مِنْ هَذَا الْقَوْلِ رَزَقَهُ اللَّهُ مَا یَتَمَنَّی مِنْ مَالٍ وَ وَلَدٍ وَ مِنْ خَیْرِ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهِ فَاِنَّهُ تَعَالَی یَقُولُ فَقُلْتُ اسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ اِنَّهُ کانَ غَفَّاراً یُرْسِلِ السَّماءَ عَلَیْکُمْ مِدْراراً وَ یُمْدِدْکُمْ بِاَمْوالٍ وَ بَنِینَ وَ یَجْعَلْ لَکُمْ جَنَّاتٍ وَ یَجْعَلْ لَکُمْ اَنْهاراً(بحارالانوار، ج 101، ص 85)

15- وَ مِنْ کِتَابِ طِبِّ الْاَیِمَّهِ، عَنْ سُلَیْمَانَ الْخُوزِیِّ عَنْ شَیْخٍ مَدَایِنِیٍّ عَنْ زُرَارَهَ عَنْ اَبِی جَعْفَرٍ (علیه السّلام) قَالَ وَفَدْتُ اِلَی هِشَامِ بْنِ عَبْدِ الْمَلِکِ فَاَبْطَاَ عَلَیَّ الْاِذْنَ حَتَّی اغْتَمَمْتُ وَ کَانَ لَهُ حَاجِبٌ کَثِیرُ الدُّنْیَا لَا وَلَدَ لَهُ فَدَنَا اَبُو جَعْفَرٍ (علیه السّلام) فَقَالَ هَلْ لَکَ اَنْ تُوصِلَنِی اِلَی هِشَامٍ فَاُعَلِّمَکَ دُعَاءً یُولَدُ لَکَ وَلَدٌ فَقَالَ نَعَمْ وَ اَوْصَلَهُ اِلَی هِشَامٍ فَقَضَی حَوَایِجَهُ فَلَمَّا فَرَغَ فَقَالَ لَهُ الْحَاجِبُ جُعِلْتُ فِدَاکَ الدُّعَاءُ الَّذِی قُلْتَ لِی فَقَالَ نَعَمْ تَقُولُ فِی کُلِّ یَوْمٍ اِذَا اَصْبَحْتَ وَ اَمْسَیْتَ سُبْحَانَ اللَّهِ سَبْعِینَ مَرَّهً وَ تَسْتَغْفِرُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ عَشْرَ مَرَّاتٍ وَ تُسَبِّحُهُ تِسْعَ مَرَّاتٍ وَ تَخْتِمُ الْعَاشِرَهَ بِالِاسْتِغْفَارِ تَقُولُ اَسْتَغْفِرُ اللَّهُ اِنَّهُ کانَ غَفَّاراً یُرْسِلِ السَّماءَ عَلَیْکُمْ مِدْراراً وَ یُمْدِدْکُمْ بِاَمْوالٍ وَ بَنِینَ وَ یَجْعَلْ لَکُمْ جَنَّاتٍ وَ یَجْعَلْ لَکُمْ اَنْهاراً فَقَالَهَا الْحَاجِبُ فَرُزِقَ ذُرِّیَّهً کَثِیرَهً وَ کَانَ بَعْدَ ذَلِکَ یَصِلُ اَبَا جَعْفَرٍ وَ اَبَا عَبْدِ اللَّهِ (علیه السّلام) قَالَ سُلَیْمَانُ فَقُلْتُهَا وَ تَزَوَّجْتُ ابْنَهَ عَمِّی وَ قَدْ اَبْطَاَ عَلَیَّ الْوَلَدُ مِنْهَا وَ عَلَّمْتُهَا اَهْلِی فَرُزِقْتُ وَلَداً وَ زَعَمَتِ الْمَرْاَهُ حِینَ تَشَاءُ اَنْ تَحْمِلَ حَمَلَتْ اِذَا قَالَتْهَا وَ عَلَّمْتُهَا غَیْرَهَا مِمَّنْ لَمْ یَکُنْ یُولَدُ لَهُ فَوُلِدَ لَهُمْ وَلَدٌ کَثِیرٌ

16- وَ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ (علیه السّلام) اَنَّهُ قَدْ وَفَدَ عَلَی مُعَاوِیَهَ فَلَمَّا خَرَجَ تَبِعَهُ بَعْضُ حُجَّابِهِ وَ قَالَ اِنِّی رَجُلٌ ذُو مَالٍ وَ لَا یُولَدُ لِی فَعَلِّمْنِی شَیْیاً لَعَلَّ اللَّهَ یَرْزُقُنِی وَلَداً فَقَالَ عَلَیْکَ بِالِاسْتِغْفَارِ فَکَانَ یُکْثِرُ الِاسْتِغْفَارَ حَتَّی رُبَّمَا اسْتَغْفَرَ فِی الْیَوْمِ سَبْعَمِایَهِ مَرَّهٍ فَوُلِدَ لَهُ عَشْرُ بَنِینَ فَبَلَغَ ذَلِکَ مُعَاوِیَهَ فَقَالَ لَهُ هَلْ سَاَلْتَهُ مِمَّ قَالَ ذَلِکَ فَوَفَدَ وَفْدَهً اُخْرَی فَسَاَلَهُ الرَّجُلُ فَقَالَ اَ لَمْ تَسْمَعْ قَوْلَ اللَّهِ عَزَّ اسْمُهُ فِی قِصَّهِ هُودٍ وَ یَزِدْکُمْ قُوَّهً اِلی‏ قُوَّتِکُمْ وَ فِی قِصَّهِ نُوحٍ وَ یُمْدِدْکُمْ بِاَمْوالٍ وَ بَنِینَ‏ (بحارالانوار، ج 101، ص 86)

17- عِدَّهٌ مِنْ اَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ یَعْقُوبَ بْنِ یَزِیدَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ شُعَیْبٍ عَنِ النَّضْرِ بْنِ شُعَیْبٍ عَنْ سَعِیدِ بْنِ یَسَارٍ قَالَ قَالَ رَجُلٌ لِاَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السّلام) لَا یُولَدُ لِی فَقَالَ اسْتَغْفِرْ رَبَّکَ فِی السَّحَرِ مِایَهَ مَرَّهٍ فَاِنْ نَسِیتَهُ فَاقْضِهِ (الکافی، ج 6، ص 9)

18- مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ اِبْرَاهِیمَ عَنْ اَبِیهِ عَنِ ابْنِ اَبِی عُمَیْرٍ عَنْ بَعْضِ اَصْحَابِنَا قَالَ شَکَا الْاَبْرَشُ الْکَلْبِیُّ اِلَی اَبِی جَعْفَرٍ (علیه السّلام) اَنَّهُ لَا یُولَدُ لَهُ وَ قَالَ عَلِّمْنِی شَیْیاً فَقَالَ اسْتَغْفِرِ اللَّهَ فِی کُلِّ یَوْمٍ وَ فِی کُلِّ لَیْلَهٍ مِایَهَ مَرَّهٍ فَاِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ اسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ اِنَّهُ کانَ غَفَّاراً اِلَی قَوْلِهِ وَ یُمْدِدْکُمْ بِاَمْوالٍ وَ بَنِینَ‏(الکافی، ج 6، ص 8)

19- [المحاسن‏] اَبِی عَنْ اَحْمَدَ بْنِ النَّضْرِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَبِی حَسَنَهَ الْجَمَّالِ قَالَ شَکَوْتُ اِلَی اَبِی الْحَسَنِ (علیه السّلام) قِلَّهَ الْوَلَدِ فَقَالَ اسْتَغْفِرِ اللَّهَ وَ کُلِ الْبَیْضَ بِالْبَصَلِ(الکافی، ج 6، ص 324)

20- سوره مبارکه انبیاء، آیه 87

21- وَ بِرِوَایَهٍ عَنْهُ (علیه السّلام) لِطَلَبِ الْوَلَدِ قَالَ اِذَا اَرَدْتَ الْمُبَاشَرَهَ فَلْتَقْرَاْ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ وَ ذَا النُّونِ اِذْ ذَهَبَ مُغاضِباً الْآیَهَ (بحارالانوار، ج 101، ص 86)

22- الْحَسَنُ بْنُ مُحَمَّدٍ الطُّوسِیُّ فِی اَمَالِیهِ عَنْ اَبِیهِ عَنِ الْمُفِیدِ عَنْ اَبِی الطَّیِّبِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ النَّحْوِیِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْقَاسِمِ الْاَنْبَارِیِّ عَنْ اَبِی نَصْرٍ مُحَمَّدِ بْنِ اَحْمَدَ الطَّایِیِّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ الصَّیْمَرِیِّ الْکَاتِبِ اِنَّهُ ذَکَرَ لِعَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ الرِّضَا (علیه السّلام) اَنَّهُ لَا یُولَدُ لَهُ فَتَبَسَّمَ وَ قَالَ اتَّخِذْ خَاتَماً فَصُّهُ فَیْرُوزَجٌ وَ اکْتُبْ عَلَیْهِ رَبِّ لا تَذَرْنِی فَرْداً وَ اَنْتَ خَیْرُ الْوارِثِینَ  قَالَ فَفَعَلْتُ ذَلِکَ فَمَا اَتَی عَلَیَّ حَوْلٌ حَتَّی رُزِقْتُ مِنْهَا وَلَداً ذَکَراً (وسایل‏الشیعه، ج 5، ص 95)

23- وَ عَنِ الْحَارِثِ بْنِ الْمُغِیرَهِ قَالَ قُلْتُ لِاَبِی عَبْدِ اللَّهِ الصَّادِقِ (علیه السّلام) اِنِّی مِنْ اَهْلِ بَیْتٍ وَ قَدِ انْقَرَضُوا وَ لَیْسَ لِی وَلَدٌ قَالَ فَادْعُ اللَّهَ تَعَالَی وَ اَنْتَ سَاجِدٌ وَ قُلْ رَبِّ هَبْ لِی مِنْ لَدُنْکَ ذُرِّیَّهً طَیِّبَهً اِنَّکَ سَمِیعُ الدُّعاءِ رَبِّ لا تَذَرْنِی فَرْداً وَ اَنْتَ خَیْرُ الْوارِثِینَ وَ لْیَکُنْ ذَلِکَ فِی الرَّکْعَهِ الْاَخِیرَهِ مِنْ صَلَاهِ الْعَتَمَهِ ثُمَّ جَامِعْ اَهْلَکَ مِنْ لَیْلَتِکَ قَالَ الْحَارِثُ بْنُ الْمُغِیرَهِ فَفَعَلْتُ فَوُلِدَ لِی عَلِیٌّ وَ الْحُسَیْنُ (بحارالانوار، ج 101، ص 84)

24- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَی عَنْ اَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَکَمِ عَنْ اِسْمَاعِیلَ بْنِ عَبْدِ الْخَالِقِ عَنْ بَعْضِ اَصْحَابِنَا عَنْ اَبِی عُبَیْدَهَ قَالَ اَتَتْ عَلَیَّ سِتُّونَ سَنَهً لَا یُولَدُ لِی فَحَجَجْتُ فَدَخَلْتُ عَلَی اَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السّلام) فَشَکَوْتُ اِلَیْهِ ذَلِکَ فَقَالَ لِی اَ وَ لَمْ یُولَدْ لَکَ قُلْتُ لَا قَالَ اِذَا قَدِمْتَ الْعِرَاقَ فَتَزَوَّجِ امْرَاَهً وَ لَا عَلَیْکَ اَنْ تَکُونَ سَوْءَاءَ قَالَ قُلْتُ وَ مَا السَّوْءَاءُ قَالَ امْرَاَهٌ فِیهَا قُبْحٌ فَاِنَّهُنَّ اَکْثَرُ اَوْلَاداً وَ ادْعُ بِهَذَا الدُّعَاءِ فَاِنِّی اَرْجُو اَنْ یَرْزُقَکَ اللَّهُ ذُکُوراً وَ اِنَاثاً وَ الدُّعَاءُ اللَّهُمَّ لَا تَذَرْنِی فَرْداً وَحِیداً وَحْشاً فَیَقْصُرَ شُکْرِی عَنْ تَفَکُّرِی بَلْ هَبْ لِی اُنْساً وَ عَاقِبَهَ صِدْقٍ ذُکُوراً وَ اِنَاثاً اَسْکُنُ اِلَیْهِمْ مِنَ الْوَحْشَهِ وَ آنَسُ بِهِمْ مِنَ الْوَحْدَهِ وَ اَشْکُرُکَ عَلَی تَمَامِ النِّعْمَهِ یَا وَهَّابُ یَا عَظِیمُ یَا مُعْطِی اَعْطِنِی فِی کُلِّ عَاقِبَهٍ خَیْراً حَتَّی تُبَلِّغَنِی مُنْتَهَی رِضَاکَ عَنِّی فِی صِدْقِ الْحَدِیثِ وَ اَدَاءِ الْاَمَانَهِ وَ وَفَاءِ الْعَهْدِ  (الکافی، ج 6، ص 9)

25- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَی عَنْ اَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْعَبَّاسِ بْنِ مَعْرُوفٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ مَهْزِیَارَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ رَاشِدٍ قَالَ حَدَّثَنِی هِشَامُ بْنُ اِبْرَاهِیمَ اَنَّهُ شَکَا اِلَی اَبِی الْحَسَنِ(علیه السّلام)سُقْمَهُ وَ اَنَّهُ لَا یُولَدُ لَهُ فَاَمَرَهُ اَنْ یَرْفَعَ صَوْتَهُ بِالْاَذَانِ فِی مَنْزِلِهِ قَالَ فَفَعَلْتُ فَاَذْهَبَ اللَّهُ عَنِّی سُقْمِی وَ کَثُرَ وُلْدِی قَالَ مُحَمَّدُ بْنُ رَاشِدٍ وَ کُنْتُ دَایِمَ الْعِلَّهِ مَا اَنْفَکُّ مِنْهَا فِی نَفْسِی وَ جَمَاعَهِ خَدَمِی وَ عِیَالِی حَتَّی اِنِّی کُنْتُ اَبْقَی وَحْدِی وَ مَا لِی اَحَدٌ یَخْدُمُنِی فَلَمَّا سَمِعْتُ ذَلِکَ مِنْ هِشَامٍ عَمِلْتُ بِهِ فَاَذْهَبَ اللَّهُ عَنِّی وَ عَنْ عِیَالِیَ الْعِلَلَ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ (الکافی، ج 6، ص 10)

26- الْحُسَیْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَلَّی بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ اَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ حَرِیزٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ اَبِی جَعْفَرٍ (علیه السّلام) قَالَ اِذَا اَرَدْتَ الْوَلَدَ فَقُلْ عِنْدَ الْجِمَاعِ اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی وَلَداً وَ اجْعَلْهُ تَقِیّاً لَیْسَ فِی خَلْقِهِ زِیَادَهٌ وَ لَا نُقْصَانٌ وَ اجْعَلْ عَاقِبَتَهُ اِلَی خَیْرٍ: (الکافی، ج 6، ص 11)

27- مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ اَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَکَمِ عَنْ رَجُلٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ اَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السّلام) قَالَ مَنْ اَرَادَ اَنْ یُحْبَلَ لَهُ فَلْیُصَلِّ رَکْعَتَیْنِ بَعْدَ الْجُمُعَهِ یُطِیلُ فِیهِمَا الرُّکُوعَ وَ السُّجُودَ ثُمَّ یَقُولُ اللَّهُمَّ اِنِّی اَسْاَلُکَ بِمَا سَاَلَکَ بِهِ زَکَرِیَّا یَا رَبِّ لَا تَذَرْنِی فَرْداً وَ اَنْتَ خَیْرُ الْوَارِثِینَ اللَّهُمَّ هَبْ لِی ذُرِّیَّهً طَیِّبَهً اِنَّکَ سَمِیعُ الدُّعَاءِ اللَّهُمَّ بِاسْمِکَ اسْتَحْلَلْتُهَا وَ فِی اَمَانَتِکَ اَخَذْتُهَا فَاِنْ قَضَیْتَ فِی رَحِمِهَا وَلَداً فَاجْعَلْهُ مُبَارَکاً وَ لَا تَجْعَلْ لِلشَّیْطَانِ فِیهِ شِرْکاً وَ لَا نَصِیباً (وسایل الشّیعه، ج 21، ص 370)

28- فِقْهُ الرِّضَا، (علیه السّلام) فَاِذَا اُدْخِلَتْ عَلَیْکَ فَخُذْ بِنَاصِیَتِهَا وَ اسْتَقْبِلِ الْقِبْلَهَ بِهَا وَ قُلْ اللَّهُمَّ بِاَمَانَتِی اَخَذْتُهَا وَ بِمِیثَاقِی اسْتَحْلَلْتُ فَرْجَهَا اللَّهُمَّ فَارْزُقْنِی مِنْهَا وَلَداً مُبَارَکاً سَوِیّاً وَ لَا تَجْعَلْ لِلشَّیْطَانِ فِیهِ شِرْکاً وَ لَا نَصِیباً (مستدرک‏الوسایل، ج 15، ص 122)

29- قال النّبی(صلّی الله علیه و آله و سلّم) ... وَ اِنْ کَانَتِ المَرْاَهُ عَقِیماً شَرِبَتْ مِنْ ذَلِکَ الْمَاءِ رَزَقَهَا اللَّهُ وَلَدا(مستدرک‏الوسایل، ج 17، ص 32) 

30- وَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَکَمِ عَنْ اَبِیهِ عَنْ سَعْدٍ عَنِ الْاَصْبَغِ عَنْ عَلِیٍّ (علیه السّلام) قَالَ اِنَّ نَبِیّاً مِنَ الْاَنْبِیَاءِ شَکَا اِلَی اللَّهِ قِلَّهَ النَّسْلِ فِی اُمَّتِهِ فَاَمَرَهُ اَنْ یَاْمُرَهُمْ بِاَکْلِ الْبَیْضِ فَفَعَلُوا فَکَثُرَ النَّسْلُ فِیهِمْ (وسایل‏الشیعه، ج 25، ص80)

31- وَ عَنْ مُحَمَّدٍ الْبَاقِرِ (علیه السّلام) اَنَّهُ قَالَ مَنْ عَدِمَ الْوَلَدَ فَلْیَاْکُلِ الْبَیْضَ وَ لْیُکْثِرْ مِنْهُ فَاِنَّهُ یُکْثِرُ النَّسْلَ (بحارالانوار، ج 101، ص 83)

32- [طب الایمه علیهم السلام‏] مُحَمَّدُ بْنُ الْعِیصِ عَنْ اِسْحَاقَ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِیسَی عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ قَالَ قَالَ رَجُلٌ لِاَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السّلام) اِنِّی اَشْتَرِی الْجَوَارِیَ فَاُحِبُّ اَنْ تُعَلِّمَنِی شَیْیاً اَقْوَی بِهِ عَلَیْهِنَّ فَقَالَ خُذْ بَصَلًا اَبْیَضَ فَقَطِّعْهُ صِغَاراً وَ اقْلِهِ بِالزَّیْتِ ثُمَّ خُذْ بَیْضاً فَافْقِصْهُ فِی قَصْعَهٍ وَ ذُرَّ عَلَیْهِ شَیْیاً مِنَ الْمِلْحِ ثُمَّ اَکِبَّهُ عَلَی الْبَصَلِ وَ الزَّیْتِ وَ اقْلِهِ وَ کُلْ مِنْهُ قَالَ اِسْحَاقُ فَفَعَلْتُهُ فَکُنْتُ لَا اُرِیدُ مِنْهُنَّ شَیْیاً اِلَّا نِلْتُهُ (بحارالانوار، ج 101، ص 83 )

33- وَ قَالَ الرِّضَا (علیه السّلام) عَلَیْکُمْ بِاَکْلِ بَقْلَهِ الْهِنْدَبَاءِ فَاِنَّهَا تَزِیدُ فِی الْمَالِ وَ الْوَلَدِ وَ مَنْ اَحَبَّ اَنْ یَکْثُرَ مَالُهُ وَ وَلَدُهُ فَلْیُدْمِنْ اَکْلَ الْهِنْدَبَاءِ (وسایل‏الشیعه، ج 25، ص180) 

34- وَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ اَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ اَبِی عَلِیٍّ الْاَشْعَرِیِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْجَبَّارِ جَمِیعاً عَنِ الْحَجَّالِ عَنْ ثَعْلَبَهَ عَنْ رَجُلٍ عَنْ اَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السّلام) قَالَ عَلَیْکَ بِالْهِنْدَبَاءِ فَاِنَّهُ یَزِیدُ فِی الْمَاءِ وَ یُحَسِّنُ الْوَلَدَ وَ هُوَ حَارٌّ لَیِّنٌ یَزِیدُ فِی الْوَلَدِ الذُّکُورَهَ(وسایل‏الشیعه، ج 25، ص 179)

35- عَلِیُّ بْنُ اِبْرَاهِیمَ عَنْ اَبِیهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ طَلْحَهَ بْنِ زَیْدٍ عَنْ اَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السّلام) قَالَ اِنَّ الْیَمِینَ الْفَاجِرَهَ تُنْغِلُ فِی الرَّحِمِ قَالَ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ مَا مَعْنَی تُنْغِلُ فِی الرَّحِمِ قَالَ تُعْقِرُ (الکافی، ج 7، ص 437)

36- رُوِیَ عَنْ اَبِی سَعِیدٍ الْخُدْرِیِّ قَالَ اَوْصَی رَسُولُ اللَّهِ (صلّی الله علیه و آله و سلّم) عَلِیَّ بْنَ اَبِی طَالِبٍ (علیه السّلام) فَقَالَ یَا عَلِیُّ ... وَ امْنَعِ الْعَرُوسَ فِی اُسْبُوعِهَا مِنَ الْاَلْبَانِ وَ الْخَلِّ وَ الکزبره وَ التُّفَّاحِ الْحَامِضِ مِنْ هَذِهِ الْاَرْبَعَهِ الْاَشْیَاءِ فَقَالَ عَلِیٌّ (علیه السّلام) یَا رَسُولَ اللَّهِ وَ لِاَیِّ شَیْ‏ءٍ اَمْنَعُهَا هَذِهِ الْاَشْیَاءَ الْاَرْبَعَهَ قَالَ لِاَنَّ الرَّحِمَ تَعْقَمُ وَ تَبْرُدُ مِنْ هَذِهِ الْاَرْبَعَهِ الْاَشْیَاءِ عَنِ الْوَلَدِ وَ لَحَصِیرٌ فِی نَاحِیَهِ الْبَیْتِ خَیْرٌ مِنِ امْرَاَهٍ لَا تَلِدُ فَقَالَ عَلِیٌّ (علیه السّلام) یَا رَسُولَ اللَّهِ مَا بَالُ الْخَلِّ تَمْنَعُ مِنْهُ قَالَ اِذَا حَاضَتْ عَلَی الْخَلِّ لَمْ تَطْهُرْ اَبَداً بِتَمَامٍ وَ الْکُزْبُرَهُ تُثِیرُ الْحَیْضَ فِی بَطْنِهَا وَ تُشَدِّدُ عَلَیْهَا الْوِلَادَهَ وَ التُّفَّاحُ الْحَامِضُ یَقْطَعُ حَیْضَهَا فَیَصِیرُ دَاءً عَلَیْهَا ... (من‏لایحضره‏الفقیه، ج 3، ص 551)

 

 

 

:: موضوعات مرتبط: طب اسلامی و قرآنی , ,
:: برچسب‌ها: ناباروری , درمان ناباروری , درمان سنتی , داروی گیاهی ناباروری ,
:: بازدید از این مطلب : 149

|

امتیاز مطلب : 0

|

تعداد امتیازدهندگان : 0

|

مجموع امتیاز : 0

تنش های روحی

 

هر گونه ناراحتی و استرس زن در طول دوران بارداری بر جنین وی تاثیر می گذارد. اگر می خواهید فرزندی خوش اخلاق داشته باشید، از فکر و خیال و غم و غصّه بی دلیل پرهیز کنید. در صورت ضرورت از آرام بخش های ساده ای مثل ترکیب مساوی عرق بیدمشک و بهارنارنج؛ عرق بادرنجبویه؛ گلاب(مصرف خوراکی) و مانند آنها(البته با مشورت پزشک معالج خود) بهره بگیرید. یادتان باشد که حتّی یک ساعت استرس هم عینا در زندگی آینده فرزندتان منعکس خواهد شد بنابراین در این دوران، بی خیال دنیا و مافیها باشید!

 

وظایف مردانه!

 

مردی که همسر وی باردار است باید:

 

۱- به ویارهای وی توجّه کند و در حدّ امکان در تامین خواسته های او در این زمینه بکوشد.(به جز ویارهای غیر طبیعی مثل تمایل به خاک خوردن که باید از طریق مراجعه به پزشک درمان شود.)

 

۲- به هیچ وجه، حتّی برای زمانی کوتاه، کدورتی از همسر خود در دل نگه ندارد؛ چرا که این امر(حتّی اگر به وی ابراز نشود) بلافاصله در قلب زن تاثیر منفی می گذارد  و این مساله می تواند در جنین نیز عوارض ناخوشایندی به بار آورد.

 

۳- نیازهای عاطفی زن باردار بسیار بیش از زمان های دیگر است و مرد باید به آنها توجّه کافی کند. کمی انصراف ظاهری زن از مرد در این دوران و تمرکز او روی مسایل بارداری ، به معنای کم شدن علاقه او به همسرش نیست و نباید باعث دلخوری مرد شود. یک نکته مهم در این دوران، نگرانی زن از آینده رابطه عاطفی خود با مرد با حضور یک رقیب جدّی به نام فرزند است که مرد باید اطمینان کافی در این زمینه را به همسرش بدهد. البتّه بسیاری از مردها نیز چنین نگرانی دارند که وظیفه متقابلی را بر دوش زن می گذارد.

 

انتخاب پزشک معالج

 

توصیه ما این است که پزشکی که در طول بارداری به وی مراجعه می کنید، دارای این خصوصیات باشد:

 

* هم جنس باشد.

 

* همان پزشکی باشد که زایمان شما را انجام خواهد داد. این امر موجب اطمینان خاطر زن باردار به ویژه به هنگام زایمان خواهد شد.

 

* از پزشکانی که سونوگرافی را به صورت یک عادت در تمام ویزیت ها انجام می دهند نباشد. بر خلاف تصورات قبلی، زیان های سونوگرافی برای جنین به تدریج در مطالعات علمی جدید آشکار می شود. مطلوب آن است که در طول بارداری هیچ وقت سونوگرافی انجام نشود. اگر هم ضرورتی پیش آمد به حدّاقل دفعات بسنده شود. هرگز پزشک خود را برای انجام سونوگرافی های غیر ضروری – و از جمله برای تعیین جنسیت جنین – تحت فشار نگذارید.

 

* پزشک باید در دسترس بیمار باشد. به این معنا که هم فاصله مکانی محل زندگی بیمار و مطب پزشک زیاد نباشد و هم این که از شمار متخصّصانی نباشد که به جهت تعداد زیاد بیماران، نمی توانند به موقع و با دقّت شما را ویزیت کنند.

 

* پزشکی را انتخاب کنید که اعتقاد راسخ به انجام زایمان طبیعی داشته باشد. خودتان نیز به هیچ وجه برای انجام سزارین، او را تحت فشار نگذارید.

 

انتخاب بیمارستان

 

بهتر است بیمارستانی که تصمیم به زایمان در آن را دارید از قبل مشخّص کنید. این کار باعث آرامش خاطر شما می شود. به جای تکیه بر ظواهر و تبلیغات، از تجربه سایر زنان استفاده کنید. سعی کنید بیمارستانی را انتخاب کنید که:

 

* حتّی المقدور پرسنل بخش زایمان آن همگی زن باشند. در مورد خوش اخلاق بودن پرسنل بیمارستان هم با وسواس تحقیق کنید. مشکلات روحی طبیعی زن پس از زایمان، نباید با برخوردهای نامناسب پرسنل بیمارستان مضاعف شوند.

 

* به محل زندگی شما نزدیک باشد.(در مدّت حدّاکثر ۱ ساعت قابل دسترسی باشد.)

 

* زیاد شلوغ نباشد.

 

* فراموش نکنید که بیمارستانهای گرانتر لزوماً بیمارستانهای بهتری نیستند. بیمارستان را بر اساس نوع بیمه و میزان بودجه خود انتخاب کنید و استرس هزینه های سنگین زایمان را به استرس های دیگر این دوران اضافه نکنید. حتّی بسیاری از بیمارستان های خیریه، گاه خدماتی کامل تر از بیمارستان های خصوصی گران قیمت ارایه می کنند.

 

* ترجیحا بیمارستانی باشد که پزشک معالج شما در آن کار می کند یا آن که حدّاقل از بیمارستان هایی باشد که این اجازه را می دهند که پزشک معالج شما بتواند به هنگام زایمان بر بالین شما حاضر شود.

 

تغذیه

 

تغذیه در دوران بارداری نیاز به وسواس زیادی ندارد. رژیم سالم غذایی روزمرّه، اغلب برای تامین نیازهای بارداری کفایت می کنند. علاوه بر آن توجّه به نکات ذیل می تواند مفید باشد:

 

۱- مادران باردار بهتر است حتّی المقدور از مصرف غذاهای تند یا تلخ خودداری کنند.

 

۲- از مصرف هر غذایی که هضم آن برایشان سنگین است پرهیز کنند؛ پرخوری نکنند و غذا را کاملاً بجوند.

 

۳- بعضی خوراکی ها یا داروهای گیاهی می توانند خطراتی را، هر چند اندک، برای جنین به همراه داشته باشند لذا توصیه می کنیم که مادران باردار و به ویژه بانوانی که سابقه یا خطر سقط جنین، خونریزی دوران بارداری و مشکلات مشابه دارند؛ مصرف آنها را به حدّ اقل کاهش دهند و به ویژه در مورد داروهای گیاهی تنها با مشورت پزشک مجرّب اقدام کنند:

 

خوراکی ها: باقلا، فلفل، تره، جعفری، پیاز، سیر، زعفران، کنجد و روغن کنجد، نخود، میوه های ترش و …

 

داروها: سیاهدانه، دارفلفل، ابهل، رازیانه، گل گاوزبان، صبر زرد(آلویه ورا)، سنا، روغن کرچک، بومادران و …

 

۴- کنجد و روغن آن خطر سقط جنین را افزایش می دهند؛ به همین دلیل همان قدر که مصرف آن در ماه های نخست بارداری می تواند نامطلوب باشد، مصرف آن در ماه آخر بارداری و به ویژه یک هفته به زایمان می تواند به انجام زایمانی طبیعی و آسان کمک کند.

 

۵- از مصرف مرغ پرورشی در دوران بارداری پرهیز کنید؛ چرا که تعادل هورمونی مادر را به هم می زند و این امر می تواند بر جنین نیز اثر نامطلوبی داشته باشد.

 

۶- نوشیدنی های کافیین دار مثل چای، قهوه و نوشابه های کولا می توانند باعث تولّد نوزاد با وزن کم و عوارض عصبی شوند. لذا از مصرف آنها پرهیز کنید.

 

۷- شکلات ها علاوه بر این که مقدار کمی کافیین دارند حاوی تیوبرومید نیز می باشند که شبیه کافیین است؛ لذا از مصرف شکلات هم پرهیز کنید.

 

۸- بر خلاف آن چه که بسیاری از مادران تصوّر می کنند؛ هیچ ضرورتی ندارد که در دوران بارداری مصرف گوشت و سایر فرآورده های حیوانی(لبنیات، تخم مرغ و …) افزایش پیدا کند؛ بلکه به عکس اگر در این دوران، در ترکیب رژیم غذایی، غلبه با غذاهای گیاهی باشد؛ مادر و جنین از فواید آن بهره های زیادی خواهند برد.

 

۹- توصیه به مصرف غذاهای گیاهی به معنی آن نیست که رژیم غذایی مادر از تنوّع کافی برخوردار نباشد؛ بلکه باید ضمن مصرف انواع غذاها، نیازهای غالب و اصلی از راه غذاهای گیاهی تامین شود.

 

۱۰- بیشتر شدن سهم غذاهای خام در رژیم غذایی مادر باردار و به ویژه مصرف حدّاقلی غذاهای سرخ کرده نیز مطلوب است.

 

۱۱- آب عسل: توصیه اکید می کنیم که از هنگامی که تصمیم به بارداری می گیرید تا زمان بارداری و پس از آن تا پایان دوران شیردهی روزی ۳-۲ لیوان آب عسل مصرف کنید. به این ترتیب که عسل را با غلظت دلخواه (۱/۵-۱ قاشق غذاخوری به ازای هر لیوان) در آب حل کرده کمی آب لیموترش تازه به آن اضافه کرده پس از خنک شدن به صورت جرعه جرعه میل کنید. این ترکیب فوق العاده، در جلوگیری از یبوست، پیشگیری و درمان انواع کم خونی و ضعف، پیشگیری از زردی نوزاد، پیشگیری و درمان تهوّع و استفراغ دوران بارداری و ویارهای غیرطبیعی مادر، افزایش هوش و زیبایی نوزاد و … بسیار موثّر است. لذا هرگز از مصرف آن غافل نشوید.

 

۱۲- جوانه گندم: دقیقا مثل آب عسل توصیه می کنیم که از هنگامی که تصمیم به بارداری می گیرید تا زمان بارداری و پس از آن تا پایان دوران شیردهی، جوانه گندم مصرف کنید. مصرف روزانه یک قاشق مربّاخوری پودر جوانه گندم، علاوه بر پیشگیری از کم خونی و یا درمان کم خونی موجود، در کاهش ضعف، درمان ویارهای غیر طبیعی، کاهش و درمان مشکلات هورمونی پس از بارداری و برقراری جریان شیر مناسب در دوران شیردهی بسیار موثّر است. این مقدار جوانه گندم را می توانید به تنهایی، یا همراه با کمی شیر، ماست، سالاد، آبمیوه و مانند آن مصرف کنید. در صورت استفاده از جوانه گندم تازه، این مقدار را به ۵-۴ قاشق غذاخوری افزایش دهید.

 

۱۳- چند نکته برگرفته از روایات:

 

* مصرف کندر در دوران بارداری، عقل کودک را افزون می کند؛ اگر پسر باشد؛ بیداردل و آگاه و دلیر خواهد شد و اگر دختر باشد؛ زیباروی و دارای باسنی بزرگ می شود و بهره او نزد همسرش زیاد خواهد شد. توصیه ما این است که در چند ماه اوّل بارداری، روزی یک نخود کندر را زیر دندانهای جلوی خود قرار داده آهسته بجوید تا شیره آن کاملاً کشیده شود. بعد از ۴ تا ۵ دقیقه، باقیمانده کندر که مانند آدامس شده است را دور بیاندازید. این بهترین روش مصرف کندر است. اما ریختن آن داخل کپسول، مصرف آن به همراه عسل یا بلعیدن دانه های کندر اگر چه از اثر آن کمی می کاهند؛ اما روشهایی قابل قبول هستند.

 

* مصرف «به» در دوران بارداری، بوی کودک را خوش و اخلاقش را نیکو می کند. البته عدّه ای اعتقاد دارند که واژه «سفرجل» که در روایات آمده است به معنای گلابی است. اگرچه نظر نخست قوی تر است، امّا شما می توانید احتیاط کنید و هر دوی آنها را نوش جان کنید.

 

* مصرف خربزه در این دوران(به ویژه اگر با پنیر مصرف شود)، فرزند را خوش روی و خوش خوی می کند.

 

* مصرف سویق در دوران بارداری فرزندی قوی را در پی خواهد شد. ساده ترین شکل سویق، آرد گندم بو داده است. البتّه موضوع سویق، بحثی تخصّصی را می طلبد.

 

* مصرف خرما در بارداری، فرزندی بردبار، پاک و زیبا را به ثمر می نشاند. به ویژه در روایات بر مصرف خرما در دوران زایمان تاکید ویژه ای شده است بنابراین در ماه آخر بارداری از مصرف خرما دریغ نکنید. به تجربه هم ثابت شده است که این امر به تسهیل زایمان کمک بسیاری می کند. اگر چه به طور معمول به شما اجازه داده نخواهد شد که در اتاق زایمان چیزی بخورید؛ اما سعی کنید پنهان از دید پرسنل اتاق زایمان، خرما را در اتاق زایمان نیز مصرف کنید!

 

نزدیکی

 

تنها محدودیت مطلق برای نزدیکی در دوران بارداری، ماه آخر است اگرچه محدود کردن این رابطه در تمام دوران بارداری هم، مورد تاکید برخی اطبّای بزرگ قدیم هست. نکته مهم در این مورد، توجّه به نیازهای جسمی و به ویژه روحی زن برای برقراری رابطه زناشویی است که اغلب مورد غفلت واقع می شود؛ حتّی بسیاری از مردان با این تفکّر که باید فداکاری کنند و در این دوران از این نیاز خود چشم پوشی کنند؛ از رابطه زناشویی با همسر باردار خود فاصله می گیرند غافل از این که اکثر بانوان همچنان در طول دوران بارداری، نیاز جسمی و به ویژه نیاز عاطفی به این رابطه دارند و حتّی نیاز عاطفی این دوران می تواند بیش از نیاز عاطفی قبل از بارداری باشد. بنابراین تا پیش از ماه آخر بارداری– جز در موارد خاصّی که پزشک تعیین می کند – محدودیتی برای نزدیکی وجود ندارد. البتّه با بزرگ شدن تدریجی شکم زن، نزدیکی باید با آرامش و احتیاط بیشتری صورت گیرد و در صورت ضرورت، زن و مرد جای خود را به هنگام نزدیکی عوض کنند.

 

استحمام

 

توقّف در حمّام باعث نرم شدن عضلات و رباط ها می شود. بنابراین اگر مادر در اوایل دوران بارداری زیاد حمّام برود، احتمال سقط جنین افزایش پیدا می کند و بهتر است در این ماه ها؛ حمّام رفتن در حدّ نیاز و کوتاه و مختصر باشد. به عکس در ماه پایانی بارداری اگر تعداد و مدّت استحمام مادر بیشتر باشد؛ زایمان با سهولت بیشتری انجام خواهد شد. البته توقّف طولانی در حمّام بسیار گرم هم چندان توصیه نمی شود.

 

 

 

:: موضوعات مرتبط: طب اسلامی و قرآنی , ,
:: بازدید از این مطلب : 139

|

امتیاز مطلب : 0

|

تعداد امتیازدهندگان : 0

|

مجموع امتیاز : 0

ترک خوردن پوست

 

یکی از نگرانی های زنان باردار، ایجاد ترکهای پوستی روی شکم است. برای پیشگیری از این مشکل، در چند ماه آخر بارداری، نواحی پایین شکم، لگن و بالای ران را هر روز با روغن های مناسب مثل روغن زیتون یا روغن بادام شیرین یا روغن نارگیل(و در ماه آخر با روغن کنجد)، ماساژ دهید. این ماساژ، علاوه بر پیشگیری از ترک پوست، با نرم کردن تدریجی مفاصل لگن، زایمان را نیز تسهیل می کند. این مساله باید جدّی گرفته شود چرا که در صورت ترک خوردن پوست، دیگر درمان چندان موثّری برای آن وجود ندارد. البتّه در صورت بروز این مشکل هم نباید چندان نگران بود چرا که در طول چند ماه پس از زایمان، این خطوط به تدریج کمرنگ شده تا حدّ زیادی همرنگ پوست اطراف می شوند؛ این نکته را گفتم تا خود را چندان درگیر درمانهای گران قیمت و معمولا کم تاثیر این مشکل نکنید.

 

مراقبت های دهان و دندان

 

دندان درد در دوران بارداری برای بسیاری از مادران یک کابوس است که با توجّه به محدودیت های عملی و گاهی هم وسواس های شخصی مادران یا دندان پزشکان در استفاده از داروهای مسکّن خوراکی یا تزریقی می تواند مشکلات زیادی برای زن باردار به وجود بیاورد. لذا توصیه اکید می کنیم که هر گونه مشکل دندان پزشکی خود را قبل از دوران بارداری درمان کنید و در این دوره هم نکات بهداشتی مربوطه را به دقّت اجرا کنید.

 

یبوست

 

یبوست، امّ الامراضی است که در دوران بارداری تبعات منفی مضاعفی را به دنبال دارد؛ برای مثال یبوست به راحتی می تواند منجر به لکّه بینی یا خونریزی مادر و حتّی سقط جنین شود؛ در حالی که اغلب دیده ام که حتّی متخصّصین محترم زنان و زایمان نیز به هنگام بروز چنین مشکلاتی از آن غافلند؛ وحال آن که بسیاری از مواقع تنها با درمان یبوست، مشکل زن باردار مرتفع خواهد شد. برای درمان یبوست در زنان باردار باید حتّی المقدور از دستورات ساده غذایی مثل افزایش مصرف میوه و سبزیجات، پیاده روی سبک و مانند آنها بهره گرفت و تنها در صورت ضرورت از ملیّن های ملایم استفاده کرد. برخی از این راه ها عبارتند از:

 

- خوردن روزانه ۲-۱ عدد هویج آب پز.

 

- مصرف خیسانده آلو، انجیر خشک یا برگه ها(البتّه در صورت تحمّل گوارشی).

 

- روزانه یک قاشق مربّاخوری خاکشی را در یک استکان آب ۵-۴ قل آرام جوشانده شیرین نموده میل کنند.

 

- مصرف خیسانده سبوس گندم.

 

- مصرف ترنجبین.

 

- مصرف روزانه چند قاشق روغن بادام شیرین یا روغن زیتون.

 

اگر با دستورات فوق و اقدامات مشابه، یبوست زن باردار درمان نشد می توان از ملیّن های ملایمی مثل گل سرخ یا فلوس بهره گرفت؛ امّا مصرف ملیّن های قوی مثل سنا یا روغن کرچک در این دوران ممنوع است.

 

دخانیات و الکل

 

* ممنوعیت استعمال سیگار و سایر دخانیات و نیز موادّ مخدّر، روانگردان و … در دوران بارداری نیاز به تذکّر ندارد و معمولاً هم – حدّاقل در کشور ما – این مسایل برای زنان باردار چندان مطرح نیست؛ امّا آنچه که مهم است این است که متاسّفانه بسیاری از زنان باردار به علّت الطاف! همسر یا سایر اعضای خانواده در معرض دود سیگار قرار می گیرند که این مساله می تواند تاثیر نامطلوبی روی جنین بگذارد. لذا توصیه می شود حدّاقل در این دوران، از استعمال هرگونه دخانیات در فضای منزل خودداری شود.

 

* مصرف الکل همیشه بد است؛ در دوران بارداری بدتر. هیچ مادری نباید این خیانت مضاعف به خود و فرزندش را مرتکب شود.

 

پیشگیری از زردی نوزاد

 

بعضی از بانوان به دلیل نگرانی از ایجاد زردی در نوزادشان، در ماههای آخر بارداری مبادرت  به مصرف بی رویه خنکی می کنند که این امر باعث بروز مشکلات در مادران می شود. این کار به هیچ وجه مورد توصیه ما نیست. راه منطقی آن است که در یکی دو ماه آخر بارداری، مادر، هفته ای یک بار، زبان خود را در آینه کنترل کند؛ اگر زبان زردرنگ بود می تواند نشان دهنده افزایش صفرا و احتمال ایجاد زردی در نوزاد باشد. در این حال بهتر است یک خنکی ملایم مثل عرق کاسنی را چند روز مصرف کنند تا مشکل حل شود. توصیه عمومی تر برای رفع نگرانی همه مادران این است که از یک هفته به زایمان هر روز یکی دو استکان عرق کاسنی مصرف کنند؛ امّا فراموش نکنند که درمان زردی نوزادان، کاری ساده است و نباید باعث نگرانی آنها شود.

 

حجامت

 

توصیه مطلق ما به تمام زنان باردار آن است که در صورتی که منع خاصّی در مورد حجامت ندارند(که البته این مساله را باید با مشورت با پزشک مجرّب در زمینه طبّ سنّتی معلوم کنند)؛ حتماً بین ماه ۴ تا ۷ حاملگی نسبت به انجام حجامت اقدام کنند. این کار علاوه بر بهبود گردش خون جفت، باعث کاهش خطر ابتلا به فشار خون یا مسمومیت حاملگی، دیابت بارداری و مانند آنها خواهد شد.

 

تامین کلسیم

 

یکی از نگرانی هایی که عمدتاً از سوی پزشکان یا برنامه های پزشکی صدا و سیما به زنان باردار تلقین می شود نگرانی از بابت کمبود کلسیم در دوران بارداری است. این مادران عمدتاً به مصرف لبنیات روی می آورند که با توجّه به کیفیت لبنیات پاستوریزه، به هیچ وجه مورد تایید ما نیست و البته معمولاً اثر پیشگیرانه مناسبی هم ندارد. مصرف مکمّل های کلسیم نیز به مانند هر مکمّل دیگری – از جمله مکمّل های آهن و اسیدفولیک – مورد تایید ما نیست.

 

تامین کلسیم مورد نیاز مادر و جنین، کار چندان سختی نیست و به شیوه های ذیل قابل وصول است:

 

۱- بهره مندی از آفتاب: اگر خانه آفتاب گیری ندارید؛ سعی کنید هر چند روز یک بار هم که شده چند دقیقه ای آفتاب بگیرید؛ البته اکیداً توصیه می کنم که تابش آفتاب باید به پشت بدن باشد و نه جلوی آن.

 

۲- فعّالیت بدنی مناسب در طول دوران بارداری مانع از کاهش میزان کلسیم استخوان خواهد شد.

 

۳- از مصرف خوراکی هایی که باعث کاهش جذب کلسیم یا افزایش میزان برداشت آن از استخوان می شوند خودداری کنید. سر دسته این خوراکی ها چای و نوشابه است.

 

۴- از بین لبنیات، بهتر است به مصرف کشک و کره محلّی و روغن زرد اکتفا شود. مصرف هفته ای یک بار کشک محلّی مرغوب (به صورت کله جوش، همراه کمی پونه و روغن زیتون– به جای نعناع داغ – و چند عدد خرما یا مغز گردو به عنوان دسر)، کلسیم کافی را برای زن باردار تامین خواهد کرد.

 

۵- مصرف روزانه ۱۰ عدد مغز بادام خام و ۵ عدد خرما هم می تواند کلسیم مورد نیاز زن باردار را تامین کند.

 

۶- پوست تخم مرغ های مصرفی خود را دور نریزید.آنها را شسته؛ خشک و آسیاب نموده در طول دوران بارداری و شیردهی، روزی نصف قاشق چایخوری از این پودر را با کمی عسل روی زبان خود ریخته قورت دهید. این ترکیب ساده و ارزان یکی از بهترین مکمّل های طبیعی کلسیم است.

 

مسافرت

 

در حاملگی های طبیعی که احتمال سقط یا زایمان زودرس وجود نداشته باشد، مسافرت مانعی ندارد؛ امّا باید توجّه داشت که:

 

- برنامه ریزی سفر به نحوی باشد که زن باردار خسته نشود. در هر حال باید از مسافرت های طولانی به ویژه در سه ماهه اوّل و سوّم حاملگی اجتناب شود.

 

- در مسافرت هایی مثل مسافرت با ماشین که به مدّت طولانی پاها به حالت آویزان قرار می گیرند بهتر است که حدّاکثر هر دو ساعت، یک ربع توقّف داشت تا زن باردار کمی قدم بزند؛ چرا که در بارداری احتمال ایجاد لخته های سیاهرگی زیاد می شود که آویزان بودن پاها این احتمال را افزایش می دهد.

 

ورزش

 

نیاز زن باردار به فعّالیت بدنی، اغلب با انجام کارهای روزمرّه – از جمله فعّالیت های مربوط به خانه داری – تامین می شود؛ امّا اگر به هر دلیل این فعّالیت کم است و زن نیاز به فعّالیت بیشتری دارد به این نکات توجّه کند:

 

۱- انجام هر ورزشی که زن باردار را خسته کند – از جمله همه ورزش های حرفه ای – ممنوع است.

 

۲- انجام هرگونه ورزش که با خطر برخورد ضربه و آسیب به شکم همراه باشد – از جمله ورزش های رزمی – ممنوع است.

 

۳- شیرجه زدن در آب، رفتن به مکان هایی با ارتفاع زیاد و اکسیژن کم(مثل کوه پیمایی)، شنا در آب بسیار گرم یا بسیار سرد، اسکی روی آب، پریدن از ارتفاع و هر حرکت شدیدی برای زن باردار ممنوع است.

 

۴- انجام ورزش باید به صورت منظّم باشد و شدّت آن خیلی کم و زیاد نشود.

 

۵- در صورت بروز علایم کمبود اکسیژن مانند خستگی مفرط، سرگیجه و تنگی نفس، ورزش باید قطع شود.

 

۶- پس از سه ماهه اوّل حاملگی باید از انجام ورزش هایی که مستلزم دراز کشیدن طولانی هستند، اجتناب شود.

 

۷- مصرف مایعات کافی، محیط خنک و پوشیدن لباس های مناسب جهت جلوگیری از افزایش دمای بدن ضروری است.

 

۸- حتما و حتما قبل از شروع ورزش در دوران بارداری در مورد مسایلی که منع انجام ورزش در این دوران محسوب می شوند، با پزشک خود مشورت نمایید. برخی از این مسایل عبارتند از: کمی رشد جنین، خونریزی واژینال، خطر زایمان زودرس، مشکلات دهانه رحم، پارگی کیسه آب، فشار خون بالا، بیماری های مزمنی که با ورزش تشدید می شوند و ….

 

افزایش وزن

 

متوسّط افزایش وزن زنان باردار ۱۲-۱۰ کیلوگرم است که برای خانم های لاغر کمی بیشتر(تا ۱۸ کیلوگرم) و برای خانم های چاق کمی کمتر(تا ۱۱ کیلوگرم) در نظر گرفته می شود. در ایران افزایش وزن بیش از ۱۲ کیلوگرم – و حتّی تا ۳۰ کیلوگرم – امری معمولی است در حالی که به نظر می رسد اگر زن باردار دستورات ساده ای مثل جویدن غذا، استفاده بیشتر از غذاهای گیاهی و پرهیز از خوردن قبل از گرسنگی و دست کشیدن از غذا قبل از سیری را رعایت کند؛ عملاً با چنین مشکلاتی مواجه نخواهد شد.

 

ترش کردن

 

ترش کردن در بارداری به همان دلایلی ایجاد می شود که در غیر زمان بارداری ایجاد می شود؛ جز آن که به دلیل فشار مستقیم رحم روی معده، افزایش فشار داخل شکمی و شل شدن عضلات صاف دستگاه گوارش در زمان بارداری – و به ویژه در اواخر آن – احتمال ترش کردن افزایش پیدا می کند. درمان ترش کردن در این دوران نیز عملاً فرقی با سایر زمان ها ندارد؛ جز این که ترجیح داده می شود مشکل، حتّی المقدور با رعایت دستورات بهداشتی بر طرف شود و نه مصرف دارو. در صورت تمایل می توانید مقاله «ترش کردن» را مطالعه کنید.

 

نکته: توصیه می شود که زنان باردار شکم خود را با پارچه ای نرم – و ترجیحاً پشمی – بپوشانند. البته باز هم تاکید می کنیم که «بپوشانند» و نه این که ببندند؛ به عبارت دیگر این پارچه هیچ گونه فشاری را نباید به شکم و رحم وارد بیاورد.

 

 

:: موضوعات مرتبط: طب اسلامی و قرآنی , ,
:: بازدید از این مطلب : 91

|

امتیاز مطلب : 0

|

تعداد امتیازدهندگان : 0

|

مجموع امتیاز : 0

ویار (هوسانه؛ آرزوانه؛ تهوّع و استفراغ بارداری)

 

تعریف

 

در لغت نامه دهخدا در مورد معنای ویار آمده است: «میل و هوس زنان آبستن.(از ابن البیطار) ویار گاهی به صورت تهوع و استفراغ و گاه به شکل بدآمدن از بعض چیزها و زمانی به صورت اشتها داشتن و هوس چیزی را کردن و آن را بسیار دوست داشتن ظاهر می شود.(فرهنگ لغات عامیانه جمال زاده) آرزوانه را گویند؛ و این زنان آبستن را افتد که چیزهای بد آرزو کنند چون گِل و نمک و انگِشت و برنج خام و جز آن. هوسی که در نخستین ماه های آبستنی و زمان بارداری پدید آید.»

 

بنابراین بحث در مورد ویار، شامل سه بخش است: تهوّع استفراغ دوران بارداری، هوسانه های طبیعی این دوران و تمایلات تغذیه ای غیر طبیعی زن باردار.

 

الف- تهوّع استفراغ دوران بارداری

 

یک مشکل بسیار نگران کننده برای بسیاری از زنان باردار؛ تهوّع و استفراغ دوران بارداری است. این مشکل که به ویژه در سه ماهه اوّل بارداری و در هنگام صبح شایع تر است؛ علاوه بر اذیت و آزار روحی مادر باردار، از آنجا که در صورت شدید بودن می تواند با تغذیه صحیح وی تداخل داشته و نهایتاً روی جنین اثرات منفی بگذارد؛ باید جدّی گرفته شود. البته درمان این مشکل چندان پیچیده نیست و توجّه به نکات ذیل راهگشا خواهد بود:

 

- مادر در این دوره باید مطلقاً از مصرف غذاهایی که مخالف طبع و مزاج او هستند خودداری کند.

 

- ضمن رعایت مزاج بیمار، بهتر است که غذاهای گرمی سهم بیشتری از رژیم غذایی مادر را تشکیل دهند.

 

- از مصرف هرگونه غذایی که باعث نفخ یا سنگینی معده، ترش کردن و مانند آنها می شود خودداری کنید.

 

- مصرف غذاهای آبکی و ترید به حدّاقل برسد.

 

- بهتر است مادر باردار از گرسنگی اجتناب کند.

 

- غذاهای پرچرب و سرخ کردنی و انواع غذاهای آماده از رژیم غذایی بیمار حذف شوند. مصرف ادویه در غذاها نیز به حدّاقل برسد.

 

- در این دوران بهتر است مادر در معرض هیچ بویی به ویژه بوی غذاها قرار نگیرد. هوای خانه نیز باید تازه و برخوردار از تهویه کافی باشد.

 

- تنش های روحی باعث تشدید مشکل هستند؛ لذا مادر باید هرگونه استرس را از خود دور کند.

 

- یبوست، اثری افزایشی بر تهوّع و استفراغ مادر دارد و باید سریعاً درمان شود.

 

- مصرف مایعات(آب، دوغ، نوشابه، چای و …) از نیم ساعت قبل از غذا تا دو ساعت و نیم بعد از آن باید ترک شود.

 

- بهتر است برخاستن از رختخواب به آهستگی انجام شود. گذاشتن یک قطعه نان خشک در دهان، قبل از بلند شدن از رختخواب هم اقدام موثّری محسوب می شود.

 

- پیاده روی ملایم و سبک در کاهش تهوّع استفراغ بارداری موثّر است.

 

- پاکسازی معده قبل از بارداری باعث تقویت فم معده شده و مانع بروز حالت تهوع در زنان می شود. این کارباید با مشورت متخصّص طب سنتی انجام شود.

 

درمان دارویی:

 

۱- آب عسل: یکی از بهترین داروها برای رفع تهوّع استفراغ دوران بارداری مصرف آب عسل است. مقدار دلخواهی عسل را در آب حل کنید(حدّاقل یک قاشق غذاخوری در یک لیوان آب). سپس مقداری آب لیموترش تازه(و نه آبلیمو) به آن اضافه کنید و پس از خنک شدن آن در یخچال( و نه خنک کردن آن با یخ) این نوشیدنی بسیار گوارا و لذیذ را به آرامی و جرعه جرعه میل نمایید.(روزی دو سه لیوان) در صورت شدّت تهوّع، به اندازه نوک قاشق چایخوری زنجبیل کوبیده به هر لیوان آب عسل اضافه کنید.

 

۲- نسخه ها

 

در اوایل دوران کاری  خود، فکر می کردم که برای درمان این مساله باید بیشتر روی کبد به عنوان مرکز بیماری تمرکز کرد ولذا از داروهایی مانند عرق کاسنی و شاهتره استفاده می کردم که چندان مفید نبود. پس از مدتی به این نتیجه رسیدم که برای حل مشکل باید متوجّه معده شد. از آن پس به استفاده از نسخه هایی مانند نسخه های ذیل روی آوردم که حاصل آن بسیار رضایت بخش بود. به دنبال این تغییر روش درمانی، تقریباً هیچ گاه بیماری که استفراغ های آبستنی وی درمان نشده باشد؛ نداشته ام.

 

۱- ۲- نسخه برای مادرانی که تحمّل خوردن گرمی را دارند:

 

این مادران می توانند روزی دو سه استکان عرق زنیان یا نعناع یا پونه یا آویشن یا بابونه یا شیرین بیان را با عسل شیرین کرده با کمی زنجبیل مخلوط نموده، خنک و کم کم نوش جان نمایند.

 

۲-۲- نسخه برای مادرانی که تحمّل خوردن گرمی را ندارند:

 

در این مادران به اندازه لازم، یعنی در حدّی که مادر دچار گرمی نشود، عرق کاسنی را با یکی از عرقیات فوق مخلوط می کنیم؛ امّا باز هم بهتر است در حدّ تحمّل زن باردار، غلبه با عرق های گرم باشد.

 

۳-۲- جوشانده ها: به جهت وضعیت این گونه بیماران بهتر است از مصرف داروهای جوشانده خودداری شود؛ چرا که بو یا طعم جوشانده، خود می تواند باعث تهوّع و استفراغ او شود؛ حتّی عرقیات را نیز بهتر است به صورت خنک – و با افزودن کمی عسل و آب لیموترش تازه – مصرف کرد. البته طبیعتاً در مورد مادرانی که مشکلی برای مصرف جوشانده ندارند این محدودیت وجود ندارد و می توان از داروهای ذیل بهره گرفت:

 

- داروهای گرم: زنجبیل، زنیان، تخم کرفس، تخم شوید، انیسون، بابونه، بادرنجبویه، نعناع، پونه، آویشن و …

 

- داروهای خنک: تخم گشنیز، گل همیشه بهار و …

 

روش مصرف: بسته به وضعیت مزاجی بیمار سه چهار مورد از داروهای فوق را روزی یک یا دو بار، با هم، جوشانده یا دم کرده میل کنید.

 

۳- سایر راهکارها

 

- گرم کردن موضعی معده با آجرداغ یا وسایل مشابه هم در کاهش میزان تهوّع و استفراغ موثّر است.

 

- بادکش گذاری معده به شرط آن که فقط در ماه های اوّل بارداری که هنوز رحم کوچک است انجام شود هم از راه های کمکی مناسب برای درمان تهوّع استفراغ بارداری است.

 

ب- هوسانه های طبیعی زن باردار

 

این هوسانه های طبیعی در دو سوی متقابل هستند؛ زن در دوران بارداری به طور طبیعی نسبت به بعضی خوراکی ها گرایش دارد و از بعضی دیگر رویگردان می شود. این ویارهای طبیعی در بارداری باید مورد توجّه قرار گیرند؛ چرا که نشان دهنده نیازهای واقعی زن باردار هستند. در واقع هر غذایی که زن باردار نسبت به آن ویار دارد و با خوردن آن دچار مشکلاتی از جمله تهوّع و استفراغ می شود؛ نباید مصرف شود؛ چرا که این غذاها یا فاسد و مسموم(به معنای عامّ آن) هستند و یا مخالف طبع و مزاج مادر و جنین می باشند. عکس این مساله نیز صادق است ولذا همسر زن باردار باید تمام تلاش خود را در تامین غذاهایی که او تمایل به خوردن آنها دارد به کار گیرد؛ به طور معمول، زن هایی که جنین پسر دارند و یا خودشان گرم مزاج هستند؛ از گرمی ها(مثل شیرینی ها) بدشان می آید و تمایل به خوردن ترشی دارند و به عکس، بانوانی که جنین دختر دارند و یا خودشان سرد مزاج هستند؛ تمایل به خوردن شیرینی دارند و از ترشی ها فاصله می گیرند.

 

تجربه ای جالب در مورد اهمیت ویار بارداری

 

یکی از بانوان مکرّمه از اقوام نزدیک ما – که خدایش رحمت کند – نقل می کردند که در بارداری نخست خود؛ هوس خوردن کباب داشته اند؛ امّا با توجّه به تنگناهای معیشتی آن روزگار از ابراز آن به همسر خویش خودداری می کرده اند. در این دوره کم کم در بازوی ایشان نقطه متورّم و دردناکی پیدا می شود که علیرغم مراجعات مکرّر، طبیبان از یافتن علّت و درمان آن عاجز می مانند.

 

در یکی از همین روزها، یکی از زنان همسایه که از ویار ایشان مطّلع بوده اند، لقمه ای کباب تهیه کرده از پشت سر به ایشان نزدیک شده و ناگهانی آن را داخل دهان او گذاشته و از او می خواهند که آن را بخورد. این همسایه خوب اظهار می دارد که این تورّم دردناک بازو به خاطر جواب ندادن مناسب به ویار است و جالب این که بلافاصله پس از مصرف این لقمه کباب، بیماری روند بهبودی را به سرعت طی می کند.

 

شاید برای تجربیاتی مانند تجربه فوق نتوان دلیل علمی قاطعی ارایه کرد؛ امّا من به صحّت آنها اعتقاد دارم به ویژه که در بعضی بیماران خود نیز موارد مشابه آنها را به عینه مشاهده کرده ام. برای مثال یکی از بیمارانم دچار مشکلات عدیده جسمی – و به ویژه گوارشی -، بی اشتهایی، بی حالی و خستگی در ابتدای بارداری بود که علیرغم انجام درمان های معمول به نتیجه خاصّی نرسیده بودیم.

 

همزمان، نامبرده هوس مصرف زرشک پلو با مرغ داشت که به علّت مخالفت بنده با مصرف مرغ، از آن خودداری می کرد. سرانجام وقتی دیدم که تمام فکر و ذکر او شده است «خوردن زرشک پلو با مرغ» به او اجازه دادم که یک وعده از آن مصرف کند. جالب اینجا بود که تقریباً بلافاصله پس از همان یک وعده،  بسیاری از مشکلات ایشان رو به بهبود گذاشت؛ بنابراین باز هم به مردان محترم تاکید می کنم که در بر آوردن هوسانه های طبیعی همسر باردار خود بسیار کوشا باشید.

 

در صورتی که به علّت عدم تمکّن مالی در این راه مشکلاتی هم وجود دارد سعی کنید با کم کردن خرج های غیرضروری نسبت به این کار اقدام کنید. به کسانی مثل خودم هم که اطّلاعات پزشکی دارند توصیه می کنم که دقّت کنند که هوسانه های طبیعی یک زن باردار، نیازهای واقعی جسمی زن باردار را اغلب دقیق تر از تشخیص امثال ما تعیین می کنند؛ بنابراین از این که سواد معده یک زن باردار به سواد من و شما غلبه کند! ناراحت نشوید.

 

ج- هوسانه های غیر طبیعی

 

 تمایل به خوردن خاک، برنج خشک، یخ، نمک، نشاسته و مانند آنها در بعضی زنان باردار دیده می شود که معمولاً ناشی از کمبودهای غذایی و در راس آنها کم خونی فقر آهن است که باید با مشورت پزشک معالج نسبت به درمان آنها اقدام کرد. ساده ترین راه درمان این مشکل، استفاده از سبد غذایی متنوّع به ویژه میوه ها و سبزیجات است. استفاده از مکمّل های غذایی مناسب و ساده ای مانند جوانه گندم، عسل، خرما و مانند آن، به راحتی ویار را درمان خواهد کرد. در این میان مصرف جوانه گندم، آب عسل و مکمّل های طبیعی کلسیم مورد تاکید است و پاسخ درمانی به آنها تقریبا همیشگی است.

تذکّر مهم مردانه: گاهی شدّت ویار زن به قدری است که حتّی به بوی بدن همسر خود نیز حسّاس می شود. این مساله گاهی باعث می شود که مرد فکر کند که به او توهین شده است یا این که زن او را دوست ندارد؛ در حالی که این چنین نیست. بهترین کار در این مواقع، صبر و بردباری مرد تا رفع مشکل است. استحمام مرتّب و استفاده از خوشبوکننده های طبیعی که مورد پسند زن نیز باشد، از اقدامات کمکی دیگر محسوب می شوند.

 

 

فشار خون بارداری

 

فشار خون بارداری از معضلات خطرناک این دوران محسوب می شود. نکته مهم این است که در تجربه شخصی خودم، برای این مادران، هیچ گاه نیاز به درمان با داروهای شیمیایی نداشته ام و در اکثر موارد، با رعایت تمهیداتی ساده، مشکل بیمار حل شده است. برای پیشگیری و درمان این مشکل به این نکات توجه کنید:

 

۱- حجامت بین ماههای ۴ تا ۷ بارداری، یکی از بهترین راههای پیشگیری از این مساله است. در صورت ضرورت و با توجه به وضعیت جسمانی و مزاجی بیمار، تکرار این حجامت نیز منع چندانی ندارد. البته این نکته، صدور جواز حجامت در موارد ضروری است و نه الزام زنان باردار به این کار. تصمیم گیری در این مورد را به عهده پزشک معالج خود بگذارید.

 

۲- یک ترکیب ملایم و مناسب برای کنترل فشار خون در این دوران، ترکیب مساوی عرق کاسنی و شاهتره است. در تعداد کمی از افراد سرد مزاج که با خوردن عرق فوق، دچار مشکل می شوند می توانید کمی عرق بابونه هم اضافه کنید. مادرانی که به این درمان پاسخ ندهند بسیار کم هستند و لذا در صورت بروز این مشکل، با خیالی آسوده، روزانه دو سه استکان از داروی فوق را تا رفع مشکل مصرف کنید. رفع یبوست، کمی محدودیت مصرف نمک و چربی و آرامش روحی هم درمان را کامل خواهند نمود.

 

۳- دقّت کنید که در این دوران از مصرف داروهایی که می توانند باعث افت شدید و سریع فشار خون شوند؛ خودداری شود.(مثل سیاهدانه، چای ترش و …)

 

4- بسیاری از دستورات عمومی در مورد درمان فشار خون های معمول، در فشارخون بارداری نیز کاربرد دارند. فعالیت جسمانی مناسب؛ کاهش مصرف غذاهای چرب، تند و مصنوعی؛ تعدیل مصرف نمک؛ افزایش مصرف غذاهای گیاهی مناسب و ... از این جمله اند. در این مورد حتما با پزشک خود مشورت کنید.

 

کــهــیــر

 

درمان اکثر کهیرها چندان سخت نیست. برای رسیدن به نتیجه مطلوب، این مراحل را دنبال کنید:

 

۱- در صورتی که فرد دچار یبوست است حتماً یبوست وی را برطرف کنید. در مورد این بیماران، استفاده از خاکشی جوشانده ارجح است.(به این ترتیب که یک قاشق غذاخوری خاکشی را در یک لیوان آب جوش دو دقیقه بجوشانید. در صورت عدم تمایل در غیر این صورت، استفاده از فلوس، بهتر از سایر ملین هاست.)

 

۲- در صورتی که بیمار دچار یبوست نیز نباشد، مصرف خاکشی جوشانده کمک موثّری در درمان کهیر است.

 

۳- حجامت، بهترین راه درمان کهیر است. اغلب کهیرها به حجامت عام پاسخ می دهند. معمولا یک یا دو بار حجامت به فواصل ۱۰ روز تا دو هفته ای کفایت می کند. توصیه ما این است که حتّی اگر حجامت عام باعث درمان کهیر نشد؛ به سراغ حجامت ساقین(که از بهترین حجامت ها برای رفع خارش بدن است) نروید؛ چرا که ممکن است باعث بروز مشکلاتی برای جنین شود.

 

۴- در کنار انجام حجامت از داروهایی که کبد را فعّال می کنند استفاده نمایید. ساده ترین دارو، ترکیب عرق کاسنی و شاهتره به نسبت مساوی و با میزان مصرف ۳ استکان کوچک در روز است. در صورت نیاز می توان کمی عرق همیشه بهار نیز به ترکیب فوق افزود. در عین حال استفاده از سایر داروهای صفرابر نیز بلامانع است، اگر چه به تجربه دیده ام که همان ترکیب ساده فوق در اکثر موارد کارساز است.

 

۵- درمان های موضعی: بسیاری از داروهایی که طبع خنکی دارند را می توان به عنوان درمان کمکی و موضعی در معالجه کهیر به کار برد. یک مثال ساده و فراگیر آن، شستشوی بدن با سدر در موقع استحمام است. در این زمینه ترکیبات گوناگون و موثّر بسیاری وجود دارد امّا ترکیب ارزان قیمت و در عین حال موثّری که خود، آزموده ام و در بسیاری از بیماران با رضایت خاطر همراه بوده است؛ این است که مقداری شاهتره خشک و جوش شیرین را به نسبت مساوی با کمی ماست شیرین مخلوط کرده، در حمّام روی بدن مالیده بعد از حدّاقل ده دقیقه شسته شود.

 

علاوه بر این نوع درمانها، دود دادن برخی داروها نیز کمک زیادی به رفع خارش و تورّم ناشی از کهیر می کند که در دسترسترین آن، خاکشی و یا عنبرنساراست که باید مثل اسفند دود داده شوند. البتّه فراموش نکنید که این درمان های موضعی، در معالجه کهیر، تنها نقش کمکی دارند و جای درمانهای اصلی را نمی گیرند.

 

6- به لحاظ غذایی بیمار باید از غذاهای گرمی یا گرمی زا مانند غذاهای تند یا چرب؛ انواع غذاهای مصنوعی؛ آجیل های بوداده؛ تخم مرغ؛ بادنجان و ... پرهیز کند.

 

تذکّر: بعضی موارد کهیرهای بارداری می توانند به درمان مقاوم باشند که این مساله معمولا ناشی از گرمتر بودن مزاج جنین نسبت به مادر است و با زایمان مرتفع خواهد شد.

 

 

:: موضوعات مرتبط: طب اسلامی و قرآنی , ,
:: بازدید از این مطلب : 194

|

امتیاز مطلب : 0

|

تعداد امتیازدهندگان : 0

|

مجموع امتیاز : 0

 

آداب معنوی دوران بارداری

 

 

فرزندان، حاصل زندگی انسان ها هستند و اهتمام بی وقفه برای به ثمر نشاندن این «پاره های جگر»*، امری است سرشتی و فطری که از جانب حضرت حق؛ جلّ و علا؛ در محمل نورانی محبّت پدرانه و مهر مادرانه، در وجود والدین به ودیعت گذاشته شده است.

 

در دنیای امروز و به ویژه در کشور خودمان شاهد آن هستیم که در سطوح مختلف، تلاش بی وقفه ای برای ارتقای سطح سلامت جسمانی کودکان و نوزادان در حال انجام است؛ امّا متاسّفانه به نظر می رسد که علیرغم این همّت همه گیر، کمتر کسی به فکر آن است که برای ارتقای سطح سلامت روحانی و معنوی اطفال چاره ای بیاندیشد؛ به همین جهت هم هست که می بینیم والدین در مورد آن که در دوران مختلف زندگی فرزند خود – حتّی قبل از انعقاد نطفه او – چه باید بخورند و چه باید بخورانند اطّلاعات گسترده ای دارند؛ امّا از آن غافل هستند که اگر بهترین تغذیه و والاترین مراقبت جسمانی در فضایی غیر روحانی و در محملی غیر نورانی شکل بگیرد؛ غایت آمال والدین یعنی پرورش نسلی صالح که «روشنی چشم»(۱) باشند؛ به انجام و سرانجام نخواهد رسید.

 

پرواضح است امکان این که فرزندان ما با جسمی ناسالم، «همای اوج سعادت به دام اندازند»(۲) همواره وجود دارد؛ امّا با روح ناپاک هرگز کسی شاهد رستگاری را در آغوش نکشیده است. آنچه در این مقاله آمده است تلاشی است برای پرداختن به آنچه که در دوران بارداری بر شکل گیری شخصیت معنوی کودکان ما موثّر است.

 

در این باره تلاش های مختلفی صورت گرفته است و کتاب ها و مقالات گوناگونی نگاشته شده است؛ امّا حدّاقل خود من منبعی جامع و مانع در این مورد ندیده ام. طبیعتاً مقاله حاضر به نوشتار فعلی محدود نخواهد شد و به تدریج و بر اساس بضاعت مولّف، گسترده تر خواهد شد. بسیاری از آنچه که در این مقاله می آید تجربیات و شنیده های شخصی بنده در طول سالیانی است که افتخار داشته ام در محضر اهل علم، زانوی شاگردی بر زمین زنم. هر جا که مطلبی به طور مشخّص از منابع روایی یا گفته های بزرگان آورده شده است منبع آن نیز ذکر شده است. بار دیگر یادآوری می کنم که این مقاله به «آداب معنوی دوران بارداری» خواهد پرداخت و مسایل مربوط به قبل از انعقاد نطفه و پس از زایمان، در مقاله هایی مستقل مورد بحث قرار خواهند گرفت.

 

به جای مقدمّه: جنین؛ بینا، شنوا و آگاه

 

جنین؛ از همان زمان انعقاد نطفه، موجودی است زنده و از شمار بندگان خدای متعال؛ که دیگر بندگان، موظّف به حفظ شان و حقوق او هستند. بر اساس همین دیدگاه مترقّی اسلام، در قوانین فقهی ما، برای نطفه – در همان لحظه نخست انعقادش – نیز دیه تعیین شده است و هیچ کس حق ندارد او را از حقّ زندگی کردن محروم کند. این بینش متعالی را مقایسه کنید با دیدگاه غیرمنصفانه بسیاری از مکاتب غربی که هر گاه که بخواهند به خود اجازه می دهند این موجود بی دفاع را به دیار عدم راهی کنند. متاسّفانه این طرز نگرش – به ویژه از زمان اجرای برنامه های تنظیم خانواده – در کشور ما نیز رسوخ کرده است و به ویژه تا قبل از چهارماهگی، از منظر بسیاری از مردم، اقدام برای سقط جنین جایز شمرده می شود.

 

امّا باید توجّه داشت که اگر حتّی جنین را جماد، یعنی موجودی در حدّ سنگ و چوب هم فرض کنیم، طبق نظر قرآن، باز موجودی است که تسبیح حق تعالی می گوید و قابل احترام است. از سوی دیگر واضح است که حتّی جمادات نیز از محیط اطراف خود تاثیرات معنوی می پذیرند؛ و این مساله ای است که در تعلیمات اسلامی و قرآنی، امری بدیهی است و در علم جدید نیز تا حدّ زیادی مورد پذیرش قرار گرفته است.(۳) بنابراین اگر حتّی جنین را معادل سنگ و چوب هم فرض کنیم باید بدانیم که تمام حالات روحی و جسمی مادر و نیز محیط زندگی او بر کیفیت رشد معنوی او موثّر خواهند بود. بنابراین باید دقّت داشته باشیم که تمام آنچه که مادر می خورد، می پوشد، می شنود، می گوید، می بیند، لمس می کند، احساس می کند و نیز تمام کنش ها و واکنش های قلبی و روحی او و حتّی تمام اتّفاقات پیرامونی او – یعنی فضای زندگی، رفتار همسر، همنشینان و … – همه و همه بر تربیت روحی جنین موثّرند؛ بنابراین به عنوان یک اصل اوّلیّه: «هر چه کنی به خود و جنین خود کنی؛ گر همه نیک و بد کنی»

 

پس اگر فرزند صالح می خواهیم باید هم صالح باشیم و هم مصلح؛ یعنی هم خودمان به سمت اصلاح حرکت کنیم و هم اطرافیان و محیط زندگی و … را به سوی اصلاح مادّی و معنوی پیش ببریم.

 

تذکّر ۱: این امر که تربیت فرزند از دوران جنینی شروع می شود در علوم امروزی نیز امری پذیرفته شده است که به زودی و در مقاله ای مفصّل به آن خواهیم پرداخت.

 

تذکّر ۲: اعتقاد بسیاری بر این است که تاثیرپذیری جنین از عوامل تربیتی از ماه چهارم و پس از ولوج روح شروع می شود. بنده بر اساس استدلال های فوق الذّکر قویّاً معتقدم که علاوه بر تاثیرات گوناگون قبل از انعقاد نطفه، جنین از همان لحظه انعقاد نطفه نیز متاثّر از عوامل اطراف خود است و لذا تربیت کودک از همان لحظه تشکیل نطفه آغاز می شود. البته چنانکه گفتیم این مساله نیز با قدری مسامحه بیان می شود وگرنه تربیت کودک روندی است مستمر و دایمی که از مدّتها قبل از انعقاد نطفه او آغاز شده است.

 

نظر اسلام

 

پیامبر خدا (صلّی‏ الله ‏علیه و ‏آله و سلّم) می فرمایند:«اِنَّ الْوَلَدَ الصَّالِحَ رَیْحَانَهٌ مِنْ رَیَاحِینِ الْجَنَّهِ: فرزند صالح، ریحانه ای از ریاحین بهشت است.»(۴)

 

بدیهی است که پرورش چنین ریحانه ای که با ریاحین بهشتی هماوردی نماید نیاز به مراقبتی والا و آماده سازی تمام شرایط –پیش از افشاندن بذر تا زمان به ثمر نشستن آن – دارد. در واقع تمام پیامبران الهی(علی نبیّنا و آله و علیهم السّلام) آمده اند تا همین یک هدف، یعنی پرورش انسانی که لایق جنّت و لقای پروردگار باشد را تعقیب نمایند.

 

در این میان، خانواده و والدین به عنوان یکی از اصلی ترین محمل های رشد و بالندگی کودک، نقش اساسی در سعادت یا شقاوت آینده او دارند؛ امام صادق(علیه السّلام) می فرمایند: «مَا مِنْ مَوْلُودٍ یُولَدُ اِلَّا عَلَی الْفِطْرَهِ فَاَبَوَاهُ اللَّذَانِ یُهَوِّدَانِهِ وَ یُنَصِّرَانِهِ وَ یُمَجِّسَانِه: هر نوزادی به فطرت الهی به دنیا می آید؛ پس پدر و مادر، او را به دین یهود و نصرانی و زردشتی گرایش می دهند.»(۵)

 

بنابراین برای آنکه نسل های آینده، بنده باشند و بندگی کنند، والدین امروزی باید دست به مجاهده و تلاشی بزرگ بزنند و شاید آنچه که در برخی روایات از ثواب های بیشمار بارداری، شیردهی و … برای مادران بر شمرده شده است ناظر به همین مراقبت مجدّانه ای است که انتظار می رود در این دوران رعایت شود:

 

* پیامبر خدا(صلّی الله علیه و آله و سلّم) فرمودند: «اِذَا حَمَلَتِ الْمَرْاَهُ کَانَتْ بِمَنْزِلَهِ الصَّایِمِ الْقَایِمِ الْمُجَاهِدِ بِنَفْسِهِ وَ مَالِهِ فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَاِذَا وَضَعَتْ کَانَ لَهَا مِنَ الْاَجْرِ مَا لَا تَدْرِی مَا هُوَ لِعِظَمِهِ فَاِذَا اَرْضَعَتْ کَانَ لَهَا بِکُلِّ مَصَّهٍ کَعِدْلِ عِتْقِ مُحَرَّرٍ مِنْ وُلْدِ اِسْمَاعِیلَ فَاِذَا فَرَغَتْ مِنْ رَضَاعِهِ ضَرَبَ مَلَکٌ عَلَی جَنْبِهَا وَ قَالَ اسْتَاْنِفِی الْعَمَلَ فَقَدْ غُفِرَ لَکِ: هنگامی که زنی باردار می شود، مانند کسی است که[روزها] روزه بگیرد و [شبها در عبادت خدا] شب زنده دار باشد و با جان و مال خود در راه خدا جهاد کند؛ هنگامی هم که وضع حمل کند پاداشی به او تعلّق می گیرد که از عظمت نمی دانی به چه اندازه است؛ و زمانی که [به کودک] خود شیر می دهد؛ به ازای هر بار مکیدن کودک، معادل آزاد کردن فرزندی از فرزندان اسماعیل اجر می برد و وقتی از شیر دادن فراغت پیدا می کند فرشته ای بر پهلوی او می زند و به به او می گوید که عملت را از نو شروع کن که[تمامی گناهانت] بخشیده شد.»(۶)

 

* همچنین حضرتشان می فرمایند: « لِلْمَرْاَهِ مَا بَیْنَ حَمْلِهَا اِلَی وَضْعِهَا اِلَی فِطَامِهَا مِنَ الْاَجْرِ کَالْمُرَابِطِ فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَاِنْ هَلَکَتْ فِیمَا بَیْنَ ذَلِکَ کَانَ لَهَا مِثْلُ مَنْزِلَهِ الشَّهِیدِ: زن از ابتدای بارداری تا وضع حملش و پس از آن تا از شیر گرفتن کودک، اجری به مانند رزمنده در راه خدا دارد و اگر در این دوران از دنیا برود منزلتی به مانند منزلت شهید دارد.»(۷)

 

به زبان ساده، در اسلام، فرزند، عین خود انسان است و هر چه که از صلاح و فساد در آینده او رقم بخورد عین صلاح و فسادی است که برای خود انسان رقم می خورد؛ بنابراین هر تلاشی برای به ثمر نشاندن «نسلی صالح»، عین تلاش برای اصلاح امور خود انسان خواهد بود: « اِنْ اَحْسَنْتُمْ اَحْسَنْتُمْ لِاَنْفُسِکُمْ وَ اِنْ اَسَاْتُمْ فَلَها: اگر نیکی کنید؛ به خود نیکی کرده اید و اگر بدی نمایید؛ به خودتان بدی کرده اید.»(۸)

 

توصیه های عمومی

 

۱- شاید بد نباشد که در ابتدای بارداری – و حتّی از آن زمان که تصمیم به بارداری می گیرید – از گناهان گذشته خود توبه کنید و از خدای متعال بخواهید که توفیق پرهیز از گناه را به شما عطا کند و نیز بخواهید که آثار گناهان گذشته شما بر نسل آینده را پاک کند. اگر در این دعا صادق باشید مطمین باشید که خداوند متعال نیز رحمت خاصّ خود را نصیب شما و فرزندتان خواهد کرد.

 

۲- مهمترین توصیه در دوران بارداری، همان مهمترین نیاز زندگی معنوی همه ما انسان ها یعنی ترک گناه است. «انجام واجبات و ترک محرّمات» در عین این که عبارات ساده ای هستند تمام آن چیزی که برای سلوک روحانی انسان ها نیاز است را در خود دارند. پیامبر اکرم(صلّی الله علیه و آله و سلّم) فرموده اند:«قالَ اللّه‏ُ عزّ وجلّ: ما تَقَرّبَ الیَّ عَبدٌ بشَیءٍ احَبَّ الیَّ مِمّا افْتَرَضْتُ علَیه: خداوند فرموده است: هیچ بنده‏ ای با چیزی محبوب‏تر از واجبات به من نزدیک نشده است.»(۹)

 

- شاید یکی از ساده ترین و عملی ترین راه ها برای وصول به این هدف، عادت به مطالعه روزانه رساله های عملیه و تنظیم اعمال بر اساس آنها باشد.

 

- نکته مهم آن است که این وظیفه اگر چه در دوران بارداری اهمّیتی دو چندان می یابد امّا تنها مختصّ این دوران نیست.

 

- تذکّر مهمّ دیگر این که همچنان که گذران امور عادّی زندگی، مشترکاً بر عهده زن و مرد است؛ مراقبت از سلامتی روحانی خانواده نیز همراهی هر دوی آنها را می طلبد و نباید تصوّر کرد که چون در مورد زمان بارداری صحبت می کنیم، مرد می تواند فارغ از این حسّاسیت ها باشد.

 

۳- در انجام اعمال مستحبّی، نشاط، شرط اصلی است. از تحمیل حجم زیادی از اعمال مستحبّی به خود که پس از مدّتی شما را خسته و آزرده می کند بپرهیزید. امیرالمومنین(علیه السّلام) می فرمایند: «قَلِیلٌ مَدُومٌ عَلَیْهِ خَیْرٌ مِنْ کَثِیرٍ مَمْلُولٍ مِنْهُ:کار اندکی که ادامه پیدا کند بهتر از کار زیادی است که خستگی به بار بیاورد.»(۱۱)

 

بنا به شوق درونی خود، مقدار متناسبی از ادعیه و اوراد مستحبّی را – ترجیحاً با مشورت یک روحانی خبره – انتخاب کنید و در دوران بارداری بر آنها مداومت داشته باشید.

 

نماز و روزه

 

۱- مراقبت از نماز اوّل وقت را فراموش نکنید:

 

«آیت الله بهجت از مرحوم آقای قاضی رحمه اللّه نقل می کردند که ایشان می فرمود:«اگر کسی نماز واجبش را اول وقت بخواند و به مقامات عالیه نرسد مرا لعن کند!» … و همین که نمازگزار اهتمام داشته باشد و مقیّد باشد که نماز را اوّل وقت بخواند فی حدّ نفسه آثار زیادی دارد، هر چند حضور قلب هم نباشد.»(۱۰)

 

۲- اگر اوایل بارداری با ماه مبارک رمضان مصادف شد سعی کنید با وسواس بیشتری با مساله روزه داری برخورد کنید و اگر وضعیت جسمانی شما اقتضای روزه گرفتن حتّی به صورت متناوب را داشت از این رحمت بی دریغ محروم نشوید.

 

تلاوت قرآن

 

تلاوت قرآن باید جزء ثابت برنامه های دوران بارداری باشد:

 

* پیامبر اکرم(صلّی الله علیه و آله و سلّم) می فرمایند: «نَوِّرُوا بُیُوتَکُمْ بِتِلَاوَهِ الْقُرْآنِ … فَاِنَّ الْبَیْتَ اِذَا کَثُرَ فِیهِ تِلَاوَهُ الْقُرْآنِ کَثُرَ خَیْرُهُ وَ اتَّسَعَ اَهْلُهُ وَ اَضَاءَ لِاَهْلِ السَّمَاءِ کَمَا تُضِی‏ءُ نُجُومُ السَّمَاءِ لِاَهْلِ الدُّنْیَا: خانه های خود را به تلاوت قرآن روشن کنید؛ … هر گاه در خانه ای، قرآن زیاد تلاوت شود، خیر و برکت آن خانه زیاد می شود و اهل آن به وسعت می رسند و آن خانه برای اهل آسمان درخشندگی پیدا می کند؛ چنانکه ستارگان آسمان برای اهل زمین می درخشند.»(۱۲)

 

امّا نکته مهم آن است که این برنامه باید به صورت منظّم و مداوم دنبال شود؛ به همین جهت بهتر است که روزانه تعداد صفحات نسبتاً ثابتی را متناسب با وضعیت روحی خود تلاوت کنید؛ به نحوی که نشاط روحی کافی برای ادامه کار داشته باشید و هرگز به هنگام خواندن قرآن احساس ملالت و خستگی نکنید. تداوم در تلاوت منظّم حجم کمی از قرآن بسیار بهتر از آن است که یک روز به مدّتی طولانی قرآن بخوانید و روز دیگر شوق چندانی به تلاوت نداشته باشید. شاید بهتر باشد که از ابتدای بارداری بنابر ختم قرآن بگذارید. به این ترتیب اگر هر روز ۲/۵ صفحه قرآن تلاوت شود – حدوداً معادل یک چهارم حزب از حزب های قرآن های عثمان طه – در طول بارداری حدّاقل یک بار قرآن را ختم خواهید کرد. طبیعتاً در صورت احساس توانایی، می توانید این مقدار را افزایش دهید. در مورد تلاوت بعضی سوره های خاصّ قرآن هم سفارش هایی از بعضی بزرگان صادر شده است که در صورت دستیابی به سند آنها، در آینده و در همین مقاله به آنها اشاره خواهیم کرد.

 

زیارت و شرکت در مجالس اهل بیت(علیهم السّلام)

 

۱- حتماً سعی کنید خود و کودکتان را از زیارت مشاهد شریفه، بهره مند کنید؛ به ویژه حدّاقل یک بار در طول بارداری سعی کنید به زیارت حضرت ثامن الحجج و خواهر مکرّمه ایشان حضرت معصومه(علیهما السّلام) شرفیاب شوید. اگر برایتان امکان دارد که به طور منظّم از این فیض یا فیض زیارت سایر امام زادگان عظام بهره مند شوید هرگز از آن غافل نشوید.

 

۲- بهره مندی از مجالس اهل بیت(علیهم السّلام) را از همین دوران جنینی به کودکتان بیاموزید. در انتخاب این گونه مجالس کمی دقّت کنید و سعی کنید در مجالسی شرکت کنید که معیارهای لازم  و مطلوب را دارا باشند امّا وسواس زیادی هم به خرج ندهید و خود را هرگز از این فیض محروم نکنید. در صورت امکان به طور منظّم در این گونه برنامه ها شرکت کنید و به ویژه اهتمام کنید که با اشک بر مصایب حضرت سیّد الشّهدا(علیه السّلام) روح کودکتان را از غبارهای دنیای مادّی شستشو دهید.

 

مرور عقاید

 

با کودک خود گفتگو کنید؛ سعی کنید در طول بارداری همه روزه وقتی را به گفتگو با کودکی که در رحم دارید اختصاص دهید و به تدریج، اصول عقاید خود را برای او مرور کنید. آنچه که از توحید و خداشناسی می دانید و می فهمید به زبان ساده برایش توضیح دهید؛ قرآن را به او بشناسانید و در مناسبت های مختلف، ایمّه اطهار و اولاد ایشان(علیهم السّلام) را به او معرّفی کنید؛ مفاهیمی چون مسلمانی، شیعگی، ولایت، تولّی، تبرّی، نماز، روزه، عبودیت، معاد و … را به زبان ساده با هم مرور کنید و وظایفی که در آینده به عنوان یک بنده خدا در دنیا به عهده اوست را برایش بیان کنید. سعی کنید در طول این ۹ ماه، نکته ای از عقاید شما باقی نماند که به او نیاموخته باشید.

 

وضــــو

 

۱- داشتن وضو همیشه امری است پسندیده تا آن حد که در آموزه های دینی ما، «دایم الوضو بودن» یک ارزش غیرقابل انکار به حساب می آید؛ برای مثال، حضرت ختمی مرتبت، محمّد مصطفی(صلّی الله علیه و آله و سلّم) می فرمایند:« اِنِ اسْتَطَعْتَ اَنْ تَکُونَ بِاللَّیْلِ وَ النَّهَارِ عَلَی طَهَارَهٍ فَافْعَلْ فَاِنَّکَ تَکُونُ اِذَا مِتَّ عَلَی طَهَارَهٍ مِتَّ شَهِیداً : اگر می توانی که در تمام شبانه روز با وضو باشی این کار را بکن که اگر در حال طهارت بمیری، شهید از دنیا رفته ای.»(۱۳)

 

۲- وضو گرفتن نورانیت وجود انسان را می افزاید؛ در روایتی آمده است که: « اَنَّ الْوُضُوءَ عَلَی الْوُضُوءِ نُورٌ عَلَی نُورٍ وَ مَنْ جَدَّدَ وُضُوءَهُ مِنْ غَیْرِ حَدَثٍ آخَرَ جَدَّدَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ تَوْبَتَهُ مِنْ غَیْرِ اسْتِغْفَارٍٍ: وضو گرفتن بر روی وضوی قبلی نوری است بر روی نور؛ و هرکس بدون اینکه احتیاج به وضوی جدید پیدا کند وضوی خود را تجدید نماید خدای عزوجلّ نیز بدون طلب استغفار و بخشایش توبه او را تجدید می نماید.»(۱۴)

 

و این موضوع برای زن باردار به طریق اولی قابل اثبات است؛ چرا که انجام این مستحبّ، نورانیت وجود او و فرزندش را توامان به دنبال خواهد داشت. بنابراین بهتر آن است که زنان باردار همیشه با وضو باشند.

 

۳- علاوه بر این، در روایات تصریح شده است که زن و مرد به هنگام رابطه زناشویی در دوران بارداری حتماً باوضو باشند؛ امری که در دوران غیر بارداری نیز مستحبّ است؛ امّا در این دوران مورد تاکید قرار گرفته است:

 

* پیامبر گرامی اسلام(صلّی الله علیه و آله و سلّم) خطاب به امیرالمومنین(علیه‏السّلام) فرمودند:« یَا عَلِیُّ اِذَا حَمَلَتِ امْرَاَتُکَ فَلَا تُجَامِعْهَا اِلَّا وَ اَنْتَ عَلَی وُضُوءٍ فَاِنَّهُ اِنْ قُضِیَ بَیْنَکُمَا وَلَدٌ یَکُونُ اَعْمَی الْقَلْبِ بَخِیلَ الْیَدِ: یا علی! هنگامی که همسرت باردار است تنها با وضو آمیزش کن چراکه{اگر این کار را نکنید و} فرزندی به شما داده شود؛ کوردل و بخیل خواهد بود.»(۱۵)

 

۴- وضو گرفتن قبل از خواب نیز نباید مورد غفلت قرار گیرد؛ چرا که نورانیت آن در طول زمان استراحت برقرار خواهد بود. این امر نزد حق تعالی آن قدر پسندیده است که در روایات شریف توصیه شده است که اگر به هنگام خوابیدن یادتان آمد که وضو ندارید می توانید بر همان رو انداز خود دست زده تیمّم کنید تا از ثواب وضوداری بهره مند شوید:

 

* امام صادق (علیه‏السلام) می فرمایند: « مَنْ تَطَهَّرَ ثُمَّ اَوَی اِلَی فِرَاشِهِ بَاتَ وَ فِرَاشُهُ کَمَسْجِدِهِ فَاِنْ ذَکَرَ اَنَّهُ عَلَی غَیْرِ وُضُوءٍ فَلْیَتَیَمَّمْ مِنْ دِثَارِهِ کَایِناً مَا کَانَ فَاِنْ فَعَلَ ذَلِکَ لَمْ یَزَلْ فِی الصَّلَاهِ وَ ذَکَرَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ:هر که وضو بگیرد و به بستر رود و بخوابد، آن شب، بستر او به منزله مسجد اوست و اگر یادش آمد که وضو ندارد به همان رو انداز خود -هر چه می خواهد باشد- تیمم کند که اگر چنین کرد پیوسته در نماز و ذکر خداوند خواهد بود.»(۱۶)

 

لـقـمـه

 

کمتر مساله ای است که بتواند به اندازه لقمه حرام یا شبهه ناک، انسان را از درک سعادت محروم کند و در عین حال-و متاسّفانه- در این روزها، شاید کمتر مساله شرعی باشد که به این اندازه مورد غفلت واقع شده باشد.

 

اهمّیت توجه به حلال و حرام لقمه و تاثیر آن بر تربیت معنوی انسان

 

۱- در تاریخ آمده است که امام حسین(علیه السلام) به لشکر عمر سعد فرمودند: «شکمهایتان از حرام پر شده و بر دلهایتان مهر خورده است. دیگر حق را نمی پذیرید و به آن گوش نمی دهید.»(۱۷)

 

به زبان ساده، تاثیر لقمه حرام بر روح آدمی تا آن حد است که کسی که به خوردن آن عادت کرده است از سخنان امام معصوم (علیه السلام) نیز متاثر نخواهد شد و سرنوشت چنین انسانی البته معلوم است.

 

۲- در حالات بعضی از اولیاء الله و بزرگان آمده است که گاه با خوردن یک لقمه شبهه ناک- و نه حرام- آنهم به صورت اتفاقی- و نه عمدی- تا مدتها از توفیق نماز شب محروم شده اند.

 

۳- علامه جعفری (رحمه الله علیه) می گوید:«لقمه حلال برای دل انسان، علم و حکمت وعشق و ظرافت ایجاد می کند و هنگامی که دیدی حسادت و جهل و غفلت تو روز افزون استبدان که نتیجه همان لقمه های حرامی است که خورده ای… لقمه حلال عالی ترین پدیده ایرا که برای انسان ممکن است ایجاد می کند.»(۱۸)

 

۳- احادیث وارد شده در این زمینه بسیارند امّا تنها از باب تذکّر به دو نمونه بسنده می کنیم:

 

* پیامبر اکرم(صلّی الله علیه و آله و سلّم) می فرمایند:« مَنْ اَکَلَ الْحَلَالَ قَامَ عَلَی رَاْسِهِ مَلَکٌ یَسْتَغْفِرُ لَهُ حَتَّی یَفْرُغَ مِنْ اَکْلِهِ … اِذَا وَقَعَتِ اللُّقْمَهُ مِنْ حَرَامٍ فِی جَوْفِ الْعَبْدِ لَعَنَهُ کُلُّ مَلَکٍ فِی السَّمَاوَاتِ وَ الْاَرْضِ وَ مَا دَامَتِ اللُّقْمَهُ فِی جَوْفِهِ لَا یَنْظُرُ اللَّهُ اِلَیْهِ وَ مَنْ اَکَلَ اللُّقْمَهَ مِنَ الْحَرَامِ فَقَدْ باءَ بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ فَاِنْ تَابَ تَابَ اللَّهُ عَلَیْهِ وَ اِنْ مَاتَ فَالنَّارُ اَوْلَی بِهِ : هرکه از حلال غذا بخورد، فرشته ای بالای سر او می ایستد و تا هنگامی که دست از خوردن بکشد برایش استغفار می کند… اگر لقمه ای از حرام در شکم بنده وارد شود، تمامی فرشتگان آسمان و زمین او را لعنت می کنند و تا آن هنگام که آن لقمه داخل شکمش است خداوند به او نظر نمی کند و هر کس که لقمه حرامی بخورد غضب خدا را برای خود فراهم ساخته است؛ پس اگر توبه کند، خدا نیز به سوی او باز می گردد و اگر[در این حال] بمیرد پس اتش او را سزاوارتر است.»(۱۹)

 

* همچنین حضرتش (صلّی الله علیه و آله و سلّم) فرموده اند:« مَنْ اَکَلَ لُقْمَهَ حَرَامٍ لَمْ تُقْبَلْ لَهُ صَلَاهٌ اَرْبَعِینَ لَیْلَهً وَ لَمْ تُسْتَجَبْ لَهُ دَعْوَهٌ اَرْبَعِینَ صَبَاحاً وَ کُلُّ لَحْمٍ یُنْبِتُهُ الْحَرَامُ فَالنَّارُ اَوْلَی‏ بِهِ وَ اِنَّ اللُّقْمَهَ الْوَاحِدَهَ تُنْبِتُ اللَّحْمَ: کسی که لقمه حرامی بخورد، تا چهل شب نمازش قبول نمی‌شود و تا چهل صبح دعایش مستجاب نمی‌گردد و هر گوشتی که در بدن او از حرام روییده شود، به آتش جهنّم سزاوارتر است و هر یک لقمه حرام، باعث روییدن گوشت در بدن می‌شود»(۲۰)

 

۴- در این جا بد نیست این ابیات زیبا از شیخ بهایی(علیه الرّحمه) را نیز مرور کنیم؛ ابیاتی که تاکید می کنند که لقمه اگر دارای بهترین شرایط باشد امّا از حرام تهیه شده باشد؛ دین آدمی را به تباهی خواهد کشاند:

 

چند مال شبهه ناک آری به کف؟	تا که باشی نرمْپوش و خوش علف
عاقبت سازد تو را از دین بری	این خودآرایی و این تن پروری
لقمه کآید از طریق مشتبه	خاک خور خاک و بر آن دندان منه
کان تو را در راه دین مغبون کند	نور عرفان از دلت بیرون کند
لقمه نانی که باشد شبهه ناک	در حریم کعبه، ابراهیم پاک
گر، به دست خود فشاندی تخم آن	ور به گاو چرخ کردی شخم آن
ور مه نو در حصارش داس کرد	ور به سنگ کعبه اش دستاس کرد
ور به آب زمزمش کردی عجین	مریم آیین پیکری از حور عین
ور بخواندی بر خمیرش بی عدد	فاتحه با قل هو اللّه احد
ور بود از شاخ طوبی آتشش	ور شدی روح الامین هیزم کشش
ور تو بر خوانی هزاران بسمله	بر سر آن لقمه پر ولوله
عاقبت، خاصیتش ظاهر شود	نفس از آن لقمه تو را قاهر شود
در ره طاعت، تو را بی جان کند	خانه دین تو را ویران کند
درد دینت گر بود ای مرد راه	چاره خود کن که دینت شد تباه (۲۱)

 

اثر مال حرام بر نطفه

 

۱- نطفه‌ برآیند غذاهایی است که پدر و مادر مصرف می کنند؛ بنابراین بسیار بدیهی خواهد بود که درآمدهای حرام بر نسل انسان تاثیر منفی بگذارند:

 

* امام صادق(علیه السّلام) می فرمایند:«کَسْبُ الحَرامِ یُبینُ فی الذّرّیه: اثر درآمد حرام در فرزندان آدمی آشکار می شود»(۲۲)

 

۲- اگر درآمد خانواده از راههای نامشروع تامین شود راه بر دخالت شیطان در تشکیل نطفه باز می شود:

 

* خداوند متعال در قرآن کریم می‌فرماید:

 

«اذهَبْ فَمَن تَبِعَکَ مِنْهُمْ فَاِنَّ جَهَنَّمَ جَزَآوکُمْ جَزَاءً مَوْفُورًا… وَشارِکْهُمْ فِی الاَمْوَالِ وَالاَوْلادِ… : (ای شیطان) برو! هر کس از آنان که از تو تبعیّت کند، جهنّم کیفر شماست؛ کیفری فراوان…، و در ثروت و فرزندانشان شرکت جوی…»(۲۳)

 

* بر اساس روایات، شراکت شیطان در فرزندان آدمی وقتی محقّق می شود که نطفه آنها از مال حرام منعقد شده باشد:

 

از امام محمّد باقر در مورد چگونگی شراکت شیطان در آیه «وَشارِکْهُمْ فِی الاَمْوَالِ وَالاَوْلادِ… : (ای شیطان) و در ثروت و فرزندانشان شرکت جوی…» پرسیده شد؛ فرمودند: « مَا کَانَ مِنْ مَالٍ حَرَامٍ فَهُوَ شِرْکُ الشَّیْطَانِ … وَ یَکُونُ مَعَ الرَّجُلِ حِینَ یُجَامِعُ فَیَکُونُ الْوَلَدُ مِنْ نُطْفَتِهِ وَ نُطْفَهِ الرَّجُلِ اِذَا کَانَ حَرَاماً: آنچه از مال حرام باشد شیطان در آن شریک است…   وقتی که شخص با همسر خویش نزدیکی می کند شیطان با او همراهی می کند و اگر مال از حرام باشد، قسمتی از فرزند از نطفه شیطان و قسمتی، از نطفه خود شخص خواهد بود.»(۲۴)

 

۳- بدیهی است که نطفه ای که با مشارکت شیطان منعقد شود؛ فرزندی به بار خواهد نشاند که گرایشش به گناه، بیشتر و تربیت او سخت‌تر است و راه رسیدن او به مدارج عالیه اخلاقی طولانی تر خواهد بود. این تاثیر تا حدی است که در بزرگسالی نیز نشانه هایی آشکار در رفتار و کردار این گونه افراد دیده می شود:

 

* امام صادق(علیه السّلام) می فرمایند: « من لم یبال ما قال و لا ما قیل فیه فهو شرک شیطان و من لم یبال ان یراه الناس مسییا فهو شرک شیطان و من اغتاب اخاه المومن من غیر تره بینهما فهو شرک شیطان، و من شغف بمحبه الحرام و شهوه الزنا فهو شرک شیطان: کسی که پروایی ندارد که چه بگوید یا چه درباره اش بگویند، شراکت شیطان است؛ و کسی که ابایی نداشته باشد از این که مردم او را در حال گناه ببینند، شراکت شیطان است؛ و کسی که غیبت برادر مومنش را بکند بدون آن که بین آنها نفرتی وجود داشته باشد، شراکت شیطان است وکسی که دلباخته محبت حرام و شهوت زنا است، شراکت شیطان است»(۲۵)

 

۴- عالم بزرگ مرحوم شیخ علی اکبر نهاوندی می گوید: «چون غذایحرام به شکم وارد شد مصداق آیه: «و الذی خبث لا یخرج الا نکداً: از خبیثت چیزیجز خبیث خارج نشود» و مصداق آن در ضرب المثلها این بیت است که: «از کوزه همان تراودکه در اوست …» و قوت یافتن و بسته شدن نطفه ای که با لقمه حرام بسته و رشد یافتهچیزی جز خباثت نمی باشد و چگونه می توان به چشم او امیدوار بود که به نامحرم نگاهنکند؟ و یا با زبان غیبت نکند؟ و این چنین است حال سایر اعضاء به نسبت به معاصی کهصادر شده از شخص»(۲۶)

 

۵- عالم ربانی مرحوم ملّا احمد نراقی در کتاب معراج السعاده می نویسد: «دلی که از لقمه‌حرام روییده باشد، کجا و قابلیت انوار عالم قدس کجا و نطفه ای کهاز مال حرام هم رسیده باشد به مرتبه‌رفیع انس با پروردگار چکار، چگونه پرتو عالمنور بدلی تابد که غذای حرام آن را تاریک کرده و کی پاکیزگی و صفا برای نفسی حاصل میشود که کثافات مال شبهه ناک آنرا آلوده و چرک آلود نموده باشد.»(۲۷)

 

۶- حضرت آیت الله مظاهری نیز در مورد تاثیر غذا می فرمایند: «غذای حلال در آن وقت [انعقاد نطفه]تاثیر عجیبی روی بچه دارد چنانچه غذای حرام در شقاوت اولاد تاثیر عجیبی دارد… غذای حرام، مال حرام، از هر آتشی بدتر است؛ اگر نطفه بچه منعقد شود از غذای حرام،رستگار شدن او کاری است بس مشکل.»(۲۸)

 

۷- نکته آخر را نیز از کلام شیرین حاج آقای قرایتی(دام ظلّه) نقل می کنیم:« به یک بزرگی گفتند بچه‌ی شما بی‌ادب است. گفت: چه کرده است؟ گفت: سقایی مشک آبی روی دوشش بود و می‌رفت؛ بچه‌ی شما یک سوزن به مشک آب فرو کرد و این آب‌هایش خالی ‌شد.خیلی ناراحت شد، رفت به مادرش گفت، مادر شروع کرد به منقلب شدن و گفت: باید اینطور باشد، گفت: چرا؟ گفت: من وقتی حامله بودم، از کنار درخت اناری گذشتم، انار مردم بود. دهنم پر آب شد، یک سوزن در انار فرو کردم و از این سوراخ، آب انار را خوردم. آن آب انار خلافی که خوردم، باید… من سوزن به انار زدم، باید بچه‌ام به مشک سوزن بزند.»(۲۹)

 

نکته های کاربردی

 

راه های ورود لقمه های ناپاک به زندگی، بسیارند و مقابله با آنها، همّتی والا و دقّتی عمیق را می طلبد که صد البتّه امید داشتن نسلی صالح، آنها را بر انسان آسان می کند. البته باید توجّه داشت که تاثیر لقمه حرام بر زندگی انسان بسیار عمیق و ماندگار است ولذا صرف مراقبت چندماهه در طول بارداری نمی تواند ضامن رفع و دفع آثار وجود این مشکل در زندگی در زمان های قبل و پس از بارداری باشد. همه ما باید در تمام طول زندگی نسبت به این مساله حسّاس باشیم و راه های ورود اموال ناپاک به زندگی را مسدود نماییم و با همه این مراقبت ها، متضرّعانه از خداوند کریم بخواهیم که ما را از ابتلا به این گناه عظیم حفظ فرماید. آن چه که در دوران بارداری مورد توصیه است، افزایش سطح این مراقبت و داشتن حسّاسیت ویژه نسبت به آن است. در این زمینه چند نکته به طور خلاصه ذکر می شود:

 

۱- زن باردار باید در طول دوران بارداری – و البته دوران قبل و بعد از آن – با حفظ ادب و احترام، فعّالیت های کاری و اقتصادی همسر خود را مورد مداقّه قرار دهد و هر کجا مشکلی مشاهده کرد آن را تذکّر دهد. طبیعتاً اگر خود زن هم در معیشت خانواده سهیم است باید همین حسّاسیت را نسبت به خود نیز اعمال کند.

 

۲- شاغلین خانواده – چه زن و چه مرد – باید در انجام وظایف قانونی و شرعی در محیط کار، اهتمام کنند تا به واسطه کم کاری، درآمد حاصله از دایره حلّیت خارج نشود.

 

۳- اگر هر یک از شاغلین خانواده، شغل آزاد دارد، با مردم طریق انصاف در پیش بگیرد و از انواع گناهانی که مال حرام را به همراه می آورند(دروغ، تقلّب، کم فروشی، گران فروشی، غشّ در معامله، معاملات حرام و …) بپرهیزد.

 

۴- پسندیده است که شاغلین خانواده نسبت به یادگیری مسایل فقهی مربوط به کار و تجارت اهتمام ویژه ای داشته باشند؛ چرا که بسیاری از مال های حرام به علّت همین ندانستن ها و نیاموختن ها وارد زندگی ما می شوند.

 

۵- در این دوران بهتر است تا حدّ امکان از ورود در انواع معاملات با نهادهای مالی مثل بانک(از جمله گرفتن انواع وام ها) خودداری شود؛ چرا که بسیاری از این معاملات شبهه ربوی بودن دارند.

 

۶- بهتر است علاوه بر صدقات روزانه که نباید از آنها غفلت شود، به صورت روزانه یا ماهانه مبلغی نیز به عنوان «ردّ مظالم» پرداخت شود. ردّ مظالم کاربردی مانند صدقه دارد و برای آن پرداخت می شود که اگر احیاناً انسان، ندانسته یا ناخواسته مرتکب ظلمی شده است و خود از آن اطّلاع ندارد، به این وسیله جبران مافات شود.

 

۷- توصیه اکید می شود که در این دوران، حقوق شرعی مال – از جمله خمس و احیاناً زکات – ادا شود. اگر از قبل هم نسبت به آنها بی توجّهی شده است می توان با مشورت یک روحانی امین و عالم، به روش مناسب آنها را جبران کرد. توصیه اخلاقی آن است که علاوه بر خمس معمول که به طور سالیانه پرداخت می شود، هر ماه نیز به صورت تقریبی مقدار غذایی که زن باردار مصرف می کند محاسبه و خمس آن پرداخت شود. مطمین باشید که پرداخت این پول ها ذرّه ای مشکل مالی برایتان به وجود نخواهد آورد؛ بلکه روز به روز برکت و وسعت زندگی شما را افزون خواهد نمود.

 

۸- اگر به کسی بدهی دارید بدهی او را پرداخت کنید یا حدّاقل با او در مورد بازپرداخت آن به توافق برسید.

 

۹- تفحّص در زندگی مردم از نظر اسلام جایز نیست؛ ولی اگر مطمین هستید که شخصی حلال و حرام را در زندگی خود رعایت نمی کند یا خمس نمی دهد و یا مواردی از این دست؛ حدّاقل در این دوران، رفت و آمد با او را قطع کنید. طبیعتاً وضعیت جسمانی زن باردار، می تواند بهانه مناسبی برای طفره رفتن از این رفت و آمدها باشد. اگر به هر دلیل هم مجبور به این کار شدید با مشورت یک روحانی خبره نسبت به انجام کارهایی که اثرات سوء این رفت و آمد را به حدّاقل می رسانند اقدام کنید.

 

تذکّر بسیار مهم: استفاده از ترکیب «لقمه حرام» با عنایت به شیوع عرفی و معنای اصطلاحی آن صورت می گیرد و بدیهی است که تنها شامل مال حرامی که وارد دهان می شود نخواهد بود بلکه هر گونه تصرّف نامشروعی در حیطه آن قرار می گیرد برای مثال اگر شخصی زمینی را به ناحق غصب کرده باشد، حتّی اگر آن را بایر رها کند و هیچ گونه انتفاعی از آن نبرد؛ باز هم بسیار طبیعی خواهد بود که اثر چنین فعلی در نسل او آشکار شود.

 

فضای معنوی و آرام خانواده

 

یکی از مهمترین عوامل در آرامش روحی فرزندان در زندگی آینده، آرامش روحی مادر در دوران بارداری است. در واقع هر گونه استرس مادر در دوران بارداری، تنش های روحی فرزند در زندگی آینده اش را به دنبال خواهد داشت و این امری است هم مورد تایید شرع مقدّس و هم دارای پشتوانه در علم امروز. از سوی دیگر هر قدر فضای خانه در دوران بارداری از آلودگی گناه و اشتغالات غیر معنوی به دور باشد؛ جنین نیز که در چنین بشری رشد می کند در آینده، انس و الفت بیشتری با این مسایل خواهد داشت؛ بنابراین توصیه می کنیم:

 

۱- تنش های روحی بین اعضای خانواده به حدّاقل برسد. اندکی گذشت و کمی محبّت، این زمینه را فراهم خواهد کرد. بسیاری از استرس ها در خانواده ها بر سر مسایل مادّی است. کم کردن سطح توقّعات طرفین و افزایش اعتماد و توکّل به خدای متعال در اداره امور مادّی زندگی، هم زندگی را زیباتر می کند و هم شما و فرزندتان را به خدای تعالی نزدیک تر می سازد. به ویژه توصیه اکید می کنیم که در این دوران و در صورت بروز تنش، مرد سعی کند که از همسر خود کدورتی به دل نگیرد و اگر هم از دست همسر خود ناراحت شد، فوراً آن را از دل خود بیرون کند. کمی لبخند، چند کلمه محبّت آمیز و در آغوش گرفتن همسر، معمولاً اثری خارق العاده در دفع آنی کدورت بین طرفین دارند.

 

۲- مادر باید در همه حال از جنین خود رضایت داشته باشد. نارضایتی مادر از جنین تاثیر منفی زیادی در روحیات آینده کودک و به ویژه ارتباط عاطفی او با مادر دارد. بیشترین دلیل این نارضایتی ها معمولا به دلیل ناخواسته بودن جنین است. در این مواقع بهتر است پدر و مادر به این نکته ظریف توجّه کنند که فرزندان قبلی را خود آنها خواسته اند و این فرزند را خدا! برای قبلی ها خود آنها برنامه ریزی کرده اند و برای این یکی خدا! توجّه به همین نکته لطیف کفایت می کند تا مادر اتّفاقا به این فرزند توجّه و لطف ویژه ای داشته باشد؛ درواقع اگر به جای واژه«ناخواسته» عبارت«خداخواسته» را در ذهنتان جایگزین کنید همه چیز حل می شود.

 

دغدغه های دیگری همچون مطابق میل نبودن جنسیت جنین و مواردی از این دست نیز با اتّکا به حق تعالی و رضایت به خواست حضرتش به آسانی از ذهن ما دور خواهند شد.

 

۳- سعی شود که جوّ غالب خانواده، جوّی معنوی باشد و حتّی المقدور از ورود در بحث ها و گفتگوهایی که متضمّن گناه هستند(مثل غیبت، شکایت از زمانه و …) خودداری شود.

 

۴- در این دوران، راه را بر ورود امواج گناه آلود انواع فیلم ها و موسیقی های نامناسب به خانه مسدود کنید. پخش ملایم قرایت قرآن در خانه در ساعات مناسبی از روز، شاید بیش از هر کسی جنین را خوشحال و مسرور کند.

 

۵- زن باردار برای ساعات فراغت خود باید فعّالیتی مناسب در نظر بگیرد. مطالعه نشریات روزمرّه به ویژه انواع زرد آن، اشتغال افراطی به رسانه های دیداری و شنیداری به خصوص انواع غیرشرعی آن، مطالعه رمان های کم محتوی به خصوص انواع عشقی و غیر اخلاقی اش، گپ و گفت های معمولاً پر از گناه با سایر زنان و … جنین محترم را آزرده خاطر می سازند. مطالعه کتب و نوشتارهای ارزشمند به ویژه در مورد مسایل دینی، انس با سخنرانی های مفید علمی، دینی و …، شرکت در مجالس شادی یا غم اهل بیت(علیهم السلام) و بسیاری اشتغالات صحیح دیگر، کار تربیت فرزند در آینده را برایتان آسان خواهد کرد.

 

هـمـنـشـیـن

 

یکی از موثّرترین اتّفاقات در مورد سلامت روحی فرزند؛ همنشینی های مادر در دوران بارداری است. هر «هم صحبتی» و «هم نفسی»، به اندازه خود، جنین را تحت تاثیر قرار خواهد داد. همان گونه که همنشینی با خوبان، در سعادت انسان تاثیر شگرفی دارد؛ هم صحبتی با اهل گناه یا حضور در مجلس گناه هم می تواند عاقبت ناخوشایندی برای فرزند رقم زند:

 

* پیامبر اکرم(صلّی الله علیه و آله و سلّم) می فرمایند:« مثل الجلیس الصالح مثل الداری ان لم تجد عطره علقک ریحه و مثل جلیس السوء مثل صاحب الکیر ان لم یحرقک شرار ناره علقک من نتنه: حکایت همنشین صالح، مثل عطّار است که اگر از عطر خود، تو را بهره مند نسازد؛ بوی خوش آن در تو آویزد؛ و حکایت همنشین بد، مثل آهنگر است که اگر شعله آتش آن تو را نسوزاند، بوی بد آن در تو آویزد.»(۳۰)

 

در این زمینه:

 

۱- زن باید مسایل شرعی مربوط به ارتباط با نامحرم را به دقّت رعایت کند و تا می تواند با نامحرم به جز در حدّ ضرورت، تماس و گفتگو نداشته باشد.

 

۲- زن، بیشترین همنشینی را با همسر خود دارد. باید سعی شود مکالمات زوجین خارج از موضوعات گناه آلود باشد.

 

۳- متاسّفانه مجلس زنانه ای که در آن گناه نشود کم پیدا می شود. زن باید در دوران بارداری تا می تواند از ورود در گفتگوهای زنانه پرهیز کند. اگر هم به هر دلیل مجبور به این کار شد، سعی کند قلباً به گناهی مثل غیبت که دیگران مرتکب آن می شوند راضی نباشد و اگر توانست با زیرکی خود، بحث را به سمت و سویی دیگر ببرد.

 

۴- تلویزیون، رادیو، ماهواره، سینما و امثال آنها – حدّاقل با وضعیت فعلی – معمولاً مصداق هم نشینان بد محسوب می شوند؛ لذا بهتر است در دوران بارداری، انس با این رسانه ها به حدّاقل برسد.

 

۵- بسیاری از پیامک ها مصداق گفتگوی گناه آلود هستند؛ پس در دوران بارداری «اس ام اس بازی» را به حدّاقل برسانید.

 

۶- توصیه بنده این است که حتّی در انتخاب پزشک یا مامای معالج خود نیز به دنبال کسی باشید که صاحب ایمان و نفَس پاکی باشد.

 

۷- مشکلات بارداری بهانه بسیار خوبی را برای شما فراهم می کند تا از حضور در مجالس و میهمانی هایی که می دانید در آنها مجبور به معاشرت های ناخواسته هستید پرهیز کنید.

 

دعــــا

 

۱- دعا و درخواست از محضر حق تعالی از والاترین مصادیق بندگی است تا آنجا که در قرآن کریم آمده است که:« قُلْ ما یَعْبَوُا بِکُمْ رَبِّی لَوْ لا دُعاوُکُمْ: بگو اگر دعاهای شما نبود پروردگارم به شما اعتنا نمی کرد.»(۳۱)

 

۲- یکی از آثار دعا به خصوص اگر با نیاز واقعی درونی، تضرّع و استمرار همراه باشد آن است که پیش آمدهای ناخوشایند آینده را تغییر می دهد:

 

* حضرت صادق(علیه السّلام) فرمودند:« الدُّعَاءُ یَرُدُّ الْقَضَاءَ بَعْدَ مَا اُبْرِمَ اِبْرَاماً فَاَکْثِرْ مِنَ الدُّعَاءِ فَاِنَّهُ مِفْتَاحُ کُلِّ رَحْمَهٍ وَ نَجَاحُ کُلِّ حَاجَهٍ وَ لَا یُنَالُ مَا عِنْدَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ اِلَّا بِالدُّعَاءِ وَ اِنَّهُ لَیْسَ بَابٌ یُکْثَرُ قَرْعُهُ اِلَّا یُوشِکُ اَنْ یُفْتَحَ لِصَاحِبِهِ: دعا، قضای مبرم شده(حتمی) را بر می گرداند؛ پس بسیار دعا کن که دعا، کلید هر رحمت و پیروزی در هر حاجت است و آنچه که نزد خداوند عزّوجلّ است جز با دعا به دست نمی آید و هیچ دری نیست که زیاد کوبیده شود مگر آن که به روی کوبنده آن باز می شود.»(۳۲)

 

بنابراین همیشه برای داشتن نسلی صالح دعا کنید و از این کار هیچ گاه خسته نشوید. در این زمینه توجّه به اوقات استجابت دعا بسیار کمک کننده است. به هنگام دعا برای فرزندان فعلی و آینده خود، اصرار، جدّیت و استمرار داشته باشید؛ در عین حال که باید تسلیم امر حضرت حق «جلّ و علا» بود و نهایتاً امور را به او تفویض کرد. فراموش نکنید که در دعا برای فرزندی که در رحم مادر است علاوه بر خواسته های معنوی و روحانی، بر سلامتی جسمی او نیز تاکید کنید. دعاهای قرآنی ذیل، بهترین دعاها در این زمینه هستند و توصیه می کنیم که با آنها انس داشته باشید:

 

* « رَبِّ هَبْ لی‏ مِنْ لَدُنْکَ ذُرِّیَّهً طَیِّبَهً اِنَّکَ سَمیعُ الدُّعاءِ: پروردگارا؛ از نزد خودت به من نسلی پاکیزه عطا فرما؛ همانا تنها تویی که شنونده خواسته هایی.»(۳۳)

 

* «رَبَّنا هَبْ لَنا مِنْ اَزْواجِنا وَ ذُرِّیَّاتِنا قُرَّهَ اَعْیُنٍ وَ اجْعَلْنا لِلْمُتَّقینَ اِماماً : پروردگار ما؛ از همسران و فرزندانمان به ما روشنی دیدگانمان را عطا فرما و ما را پیشوای پرهیزگارانت قرار ده.»(۳۴)

 

تذکّر مهم: بنا به تصریح روایات شریف؛ زمان تعیین قطعی جنسیت جنین، ۴ ماه پس از انعقاد نطفه است. این مساله اگر چه در ظاهر با یافته های علوم امروزی مخالفت دارد امّا به نظر بنده قطعاً درست است؛ لذا حدّاقل تا پایان ۴ ماهگی بارداری می توانید برای آن که فرزندتان دختر یا پسر باشد دعا کنید؛ اگر چه رضایت به خواست خدای متعال شیرینی دیگری دارد.

 

صدقه

 

یکی از آثار موکّد صدقه، دفع انواع بلا و شرور است:

 

* پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله و سلّم) فرمودند: «الصَّدَقَهُ تَسُدُّ سَبْعِینَ بَاباً مِنَ الشَّرِّ: صدقه هفتاد باب شر را مسدود می کند.»

 

و چه بلایی بالاتر از داشتن فرزند ناصالح و یا چه ابتلایی سخت تر از دیدن معلولیت جسمی جگرگوشه هایمان؟ بنابراین به صدقه دادن روزانه اهتمام ویژه ای داشته باشید و آن را ترک نکنید. البته بهتر آن است که اگر بتوانید با رعایت شرایط، صدقه را شخصاً به نیازمندان واقعی برسانید.(۳۵)

 

نــــذر

 

در روایات وارد شده است که امام حسن و امام حسین‏(علیهما السلام) بیمار شدند. پیامبر اکرم‏(صلی الله علیه وآله و سلّم) با مردم به عیادت آنان آمدند و به حضرت علی‏(علیه السلام) پیشنهاد کردند که برای سلامتی دو کودک عزیز خود نذر کنند که روزه بگیرند. پس از آن که حسنین ‏(علیهما السلام) بهبود یافتند، حضرت علی و حضرت فاطمه‏‏(علیهما السلام) سه روز روزه گرفتند (۳۶)

 

از این واقعه می توان نتیجه گرفت که ما هم می توانیم برای فرزندی که در راه داریم نذر کنیم تا انشاءالله خداوند کودکی صحیح و سالم به ما عنایت نماید. این که نذر چه باشد بر عهده خود ماست. اگر در نیت خود خالص باشیم می توانیم مطمین باشیم که خداوند کریم بهترین مصلحت را برای ما رقم خواهد زد.

 

عــهــد

 

در ابتدای بارداری یا زمانی که تصمیم به بارداری می گیرید با خداوند متعال عهد کنید که تلاش خواهید کرد که این فرزند را به سوی مسیر بندگی او رهنمون شوید و از او بخواهید که یاریگر شما باشد. چه خوب است که علاوه بر این عهد، فرزند خود را به طور خاصّ به یکی از حضرات معصومین(علیهم السّلام) بسپارید و از ایشان بخواهید که او را در پناه محبّت و حمایت خود گیرد و به سمت و سویی که صلاح می داند رهنمون کند.

 

******************************

پی نوشت ها:

 

1- «رَبَّنا هَبْ لَنا مِنْ اَزْواجِنا وَ ذُرِّیَّاتِنا قُرَّهَ اَعْیُنٍ وَ اجْعَلْنا لِلْمُتَّقینَ اِماماً : پروردگار ما؛ از همسران و فرزندانمان به ما روشنی دیدگانمان را عطا فرما و ما را پیشوای پرهیزگارانت قرار ده.» وَ الَّذینَ یَقُولُونَ رَبَّنا هَبْ لَنا مِنْ اَزْواجِنا وَ ذُرِّیَّاتِنا قُرَّهَ اَعْیُنٍ وَ اجْعَلْنا لِلْمُتَّقینَ اِماماً (فرقان، 74)

قَالَ رَسُولُ اللَّهِ e اَوْلَادُنَا اَکْبَادُنَا صُغَرَاوُهُمْ اُمَرَاوُنَا وَ کُبَرَاوُهُمْ اَعْدَاوُنَا فَاِنْ عَاشُوا فَتَنُونَا وَ اِنْ مَاتُوا اَحْزَنُونَا: فرزندان ما، جگرهای ما هستند؛ کوچک هایشان، امیر مایند و بزرگ هاشان،‌ دشمن ما؛ اگر زنده باشند ما را به فتنه دچار می کنند و اگر بمیرند، محزونمان می کنند. (مستدرک‏الوسایل، ج 15، ص 170)

2- اشاره به غزلی از جناب حافظ با این مطلع: «همای اوج سعادت به دام ما افتد  اگر تو را گذری بر مقام ما افتد.»

3- مشهورترین این تحقیقات، یافته های «دکتر ایموتو» ژاپنی در مورد واکنش مولکول های آب به محیط اطراف است که به فراوانی در اینترنت قابل دسترسی است.

4- عَلِیُّ بْنُ اِبْرَاهِیمَ عَنْ اَبِیهِ عَنِ النَّوْفَلِیِّ عَنِ السَّکُونِیِّ عَنْ اَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السّلام) قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلّی الله علیه و آله و سلّم) اِنَّ الْوَلَدَ الصَّالِحَ رَیْحَانَهٌ مِنْ رَیَاحِینِ الْجَنَّهِ (الکافی؛ ج 6؛ ص 3 )

5- مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ بِاِسْنَادِهِ عَنْ فُضَیْلِ بْنِ عُثْمَانَ الْاَعْوَرِ عَنْ اَبِی عَبْدِ اللَّهِ(علیه السّلام) اَنَّهُ قَالَ مَا مِنْ مَوْلُودٍ یُولَدُ اِلَّا عَلَی الْفِطْرَهِ فَاَبَوَاهُ اللَّذَانِ یُهَوِّدَانِهِ وَ یُنَصِّرَانِهِ وَ یُمَجِّسَانِه(وسایل‏الشیعه، ج 15، ص 125)

6- [الامالی للصدوق‏] ابْنُ الْوَلِیدِ عَنِ الصَّفَّارِ عَنِ ابْنِ اَبِی الْخَطَّابِ عَنِ الْحَکَمِ بْنِ مِسْکِینٍ عَنْ اَبِی خَالِدٍ الْکَعْبِیِّ عَنْ اَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السّلام) اَنَّ رَسُولَ اللَّهِ (صلّی الله علیه و آله و سلّم) قَالَ اَیُّمَا امْرَاَهٍ رَفَعَتْ مِنْ بَیْتِ زَوْجِهَا شَیْیاً مِنْ مَوْضِعٍ اِلَی مَوْضِعٍ تُرِیدُ بِهِ صَلَاحاً نَظَرَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ اِلَیْهَا وَ مَنْ نَظَرَ اللَّهُ اِلَیْهِ لَمْ یُعَذِّبْهُ فَقَالَتْ اُمُّ سَلَمَهَ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهَا ذَهَبَ الرِّجَالُ بِکُلِّ خَیْرٍ فَاَیُّ شَیْ‏ءٍ لِلنِّسَاءِ وَ الْمَسَاکِینِ فَقَالَ (صلّی الله علیه و آله و سلّم) بَلَی اِذَا حَمَلَتِ الْمَرْاَهُ کَانَتْ بِمَنْزِلَهِ الصَّایِمِ الْقَایِمِ الْمُجَاهِدِ بِنَفْسِهِ وَ مَالِهِ فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَاِذَا وَضَعَتْ کَانَ لَهَا مِنَ الْاَجْرِ مَا لَا تَدْرِی مَا هُوَ لِعِظَمِهِ فَاِذَا اَرْضَعَتْ کَانَ لَهَا بِکُلِّ مَصَّهٍ کَعِدْلِ عِتْقِ مُحَرَّرٍ مِنْ وُلْدِ اِسْمَاعِیلَ فَاِذَا فَرَغَتْ مِنْ رَضَاعِهِ ضَرَبَ مَلَکٌ عَلَی جَنْبِهَا وَ قَالَ اسْتَاْنِفِی الْعَمَلَ فَقَدْ غُفِرَ لَکِ(بحارالانوار، ج 101، ص 107)

7- وَ فِی رِوَایَهِ الْحُسَیْنِ بْنِ عُلْوَانَ عَنْ عَمْرِو بْنِ خَالِدٍ عَنْ زَیْدِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ آبَایِهِ ع عَنْ عَلِیٍّ (علیه السّلام) قَالَ ذَکَرَ رَسُولُ اللَّهِ ص الْجِهَادَ فَقَالَتِ امْرَاَهٌ لِرَسُولِ اللَّهِ (صلّی الله علیه و آله و سلّم) یَا رَسُولَ اللَّهِ فَمَا لِلنِّسَاءِ مِنْ هَذَا شَیْ‏ءٌ فَقَالَ بَلَی لِلْمَرْاَهِ مَا بَیْنَ حَمْلِهَا اِلَی وَضْعِهَا اِلَی فِطَامِهَا مِنَ الْاَجْرِ کَالْمُرَابِطِ فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَاِنْ هَلَکَتْ فِیمَا بَیْنَ ذَلِکَ کَانَ لَهَا مِثْلُ مَنْزِلَهِ الشَّهِیدِ (من‏لایحضره‏الفقیه، ج 3، ص 561)

8-  سوره مبارکه اسراء، آیه 7

9- عِدَّهٌ مِنْ اَصْحَابِنَا عَنْ اَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنْ اَبِی جَمِیلَهَ عَنْ مُحَمَّدٍ الْحَلَبِیِّ عَنْ اَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی مَا تَحَبَّبَ اِلَیَّ عَبْدِی بِاَحَبَّ مِمَّا افْتَرَضْتُ عَلَیْهِ (الکافی؛ ج 2، ص 82 )

10- منبع: کتاب « برگی از دفتر آفتاب» به نقل از پایگاه http://shiabooks.ir

11- وَ قَالَ (علیه السّلام)  قَلِیلٌ مَدُومٌ عَلَیْهِ خَیْرٌ مِنْ کَثِیرٍ مَمْلُولٍ مِنْهُ (وسایل‏الشیعه، ج 1، ص 118)

12- عِدَّهٌ مِنْ اَصْحَابِنَا عَنْ اَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَکَمِ عَنِ الْفُضَیْلِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ لَیْثِ بْنِ اَبِی سُلَیْمٍ رَفَعَهُ قَالَ قَالَ النَّبِیُّ (صلّی الله علیه و آله و سلّم) نَوِّرُوا بُیُوتَکُمْ بِتِلَاوَهِ الْقُرْآنِ وَ لَا تَتَّخِذُوهَا قُبُوراً کَمَا فَعَلَتِ الْیَهُودُ وَ النَّصَارَی صَلَّوْا فِی الْکَنَایِسِ وَ الْبِیَعِ وَ عَطَّلُوا بُیُوتَهُمْ فَاِنَّ الْبَیْتَ اِذَا کَثُرَ فِیهِ تِلَاوَهُ الْقُرْآنِ کَثُرَ خَیْرُهُ وَ اتَّسَعَ اَهْلُهُ وَ اَضَاءَ لِاَهْلِ السَّمَاءِ کَمَا تُضِی‏ءُ نُجُومُ السَّمَاءِ لِاَهْلِ الدُّنْیَا (الکافی؛ ج2؛ ص610 )

13- مُحَمَّدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ النُّعْمَانِ الْمُفِیدُ فِی الْاَمَالِی بِاِسْنَادِهِ عَنْ اَنَسٍ فِی حَدِیثٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلّی الله علیه و آله و سلّم)  یَا اَنَسُ اَکْثِرْ مِنَ الطَّهُورِ یَزِیدُ اللَّهُ فِی عُمُرِکَ وَ اِنِ اسْتَطَعْتَ اَنْ تَکُونَ بِاللَّیْلِ وَ النَّهَارِ عَلَی طَهَارَهٍ فَافْعَلْ فَاِنَّکَ تَکُونُ اِذَا مِتَّ عَلَی طَهَارَهٍ مِتَّ شَهِیداً  (وسایل‏الشیعه؛ ج 1؛ ص 383)

14- وَ رُوِیَ فِی خَبَرٍ آخَرَ اَنَّ الْوُضُوءَ عَلَی الْوُضُوءِ نُورٌ عَلَی نُورٍ وَ مَنْ جَدَّدَ وُضُوءَهُ مِنْ غَیْرِ حَدَثٍ آخَرَ جَدَّدَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ تَوْبَتَهُ مِنْ غَیْرِ اسْتِغْفَارٍ (من‏لایحضره‏الفقیه، ج 1، ص 41 )

15- مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ بِاِسْنَادِهِ عَنْ اَبِی سَعِیدٍ الْخُدْرِیِّ فِی وَصِیَّهِ النَّبِیِّ (صلّی الله علیه و آله و سلّم) لِعَلِیٍّ (علیه السّلام) قَالَ یَا عَلِیُّ اِذَا حَمَلَتِ امْرَاَتُکَ فَلَا تُجَامِعْهَا اِلَّا وَ اَنْتَ عَلَی وُضُوءٍ فَاِنَّهُ اِنْ قُضِیَ بَیْنَکُمَا وَلَدٌ یَکُونُ اَعْمَی الْقَلْبِ بَخِیلَ الْیَدِ (من‏لایحضره‏الفقیه؛ ج 3؛ ص 553)

16-) قَالَ الصَّادِقُ (علیه السّلام) مَنْ تَطَهَّرَ ثُمَّ اَوَی اِلَی فِرَاشِهِ بَاتَ وَ فِرَاشُهُ کَمَسْجِدِهِ فَاِنْ ذَکَرَ اَنَّهُ عَلَی غَیْرِ وُضُوءٍ فَلْیَتَیَمَّمْ مِنْ دِثَارِهِ کَایِناً مَا کَانَ فَاِنْ فَعَلَ ذَلِکَ لَمْ یَزَلْ فِی الصَّلَاهِ وَ ذَکَرَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ (بحارالانوار؛ ج 73 ؛ ص 182)

17- نفس المهموم، شیخ عباس قمی، قم، مکتبه بصیرتی، ص 245

18- شرح مثنوی، علامه جعفری، ج1، ص 719 به نقل از  www.al-shia.org

19- روْضَهُ الْوَاعِظِینَ، وَ الْمَکَارِمُ، قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلّی الله علیه و آله و سلّم) مَنْ اَکَلَ الْحَلَالَ قَامَ عَلَی رَاْسِهِ مَلَکٌ یَسْتَغْفِرُ لَهُ حَتَّی یَفْرُغَ مِنْ اَکْلِهِ وَ قَالَ اِذَا وَقَعَتِ اللُّقْمَهُ مِنْ حَرَامٍ فِی جَوْفِ الْعَبْدِ لَعَنَهُ کُلُّ مَلَکٍ فِی السَّمَاوَاتِ وَ الْاَرْضِ وَ مَا دَامَتِ اللُّقْمَهُ فِی جَوْفِهِ لَا یَنْظُرُ اللَّهُ اِلَیْهِ وَ مَنْ اَکَلَ اللُّقْمَهَ مِنَ الْحَرَامِ فَقَدْ باءَ بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ فَاِنْ تَابَ تَابَ اللَّهُ عَلَیْهِ وَ اِنْ مَاتَ فَالنَّارُ اَوْلَی بِهِ (بحارالانوار، ج 63، ص 314)

20- الْفِرْدَوْسُ، عَنِ النَّبِیِّ (صلّی الله علیه و آله و سلّم) قَالَ مَنْ اَکَلَ لُقْمَهَ حَرَامٍ لَمْ تُقْبَلْ لَهُ صَلَاهٌ اَرْبَعِینَ لَیْلَهً وَ لَمْ تُسْتَجَبْ لَهُ دَعْوَهٌ اَرْبَعِینَ صَبَاحاً وَ کُلُّ لَحْمٍ یُنْبِتُهُ الْحَرَامُ فَالنَّارُ اَوْلَی‏ بِهِ وَ اِنَّ اللُّقْمَهَ الْوَاحِدَهَ تُنْبِتُ اللَّحْمَ (بحارالانوار، ج 63، ص 314)

21- به نقل ازwww.hawzah.net

22- اَحْمَدُ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنِ ابْنِ بُکَیْرٍ عَنْ عُبَیْدِ بْنِ زُرَارَهَ عَنْ اَبِی عَبْدِ اللَّهِ(علیه السّلام)‏ قَالَ کَسْبُ الْحَرَامِ یَبِینُ فِی الذُّرِّیَّهِ (الکافی، ج 5، ص 124)

23- سوره مبارکه اسراء؛ آیات63 و64

24- [تفسیر العیاشی‏] عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ اَبِی جَعْفَرٍ (علیه السّلام) قَالَ سَاَلْتُهُ عَنْ شِرْکِ الشَّیْطَانِ قَوْلِهِ وَ شارِکْهُمْ فِی الْاَمْوالِ وَ الْاَوْلادِ  قَالَ مَا کَانَ مِنْ مَالٍ حَرَامٍ فَهُوَ شِرْکُ الشَّیْطَانِ قَالَ وَ یَکُونُ مَعَ الرَّجُلِ حِینَ یُجَامِعُ فَیَکُونُ الْوَلَدُ مِنْ نُطْفَتِهِ وَ نُطْفَهِ الرَّجُلِ اِذَا کَانَ حَرَاماً (بحارالانوار؛ ج101؛ ص136)

25- قال الصادق (علیه السلام): من لم یبال ما قال و لا ما قیل فیه فهو شرک شیطان و من لم یبال ان یراه الناس مسییا فهو شرک شیطان و من اغتاب اخاه المومن من غیر تره بینهما فهو شرک شیطان، و من شغف بمحبه الحرام و شهوه الزنا فهو شرک شیطان.(تفسیر نور الثقلین، ج3، ص183)

26- خزینه الجواهر، ص 430، موعظه در تاثیر اغذیه از حدیث حلیت و حرمت در انسان؛ به نقل از  www.al-shia.org

27- معراج السعاده، انتشارات مطبوعاتی حسینی، ص 313، چاپ 1375؛ به نقل از  www.al-shia.org

28- تربیت فرزند از نظر اسلام، انتشارات ام ابیها، سال 78، صص 43 و 50 به نقل از  www.al-shia.org

29-  www.gharaati.ir

30- و قال (صلّی الله علیه و آله و سلّم) مثل الجلیس الصالح مثل الداری ان لم تجد عطره علقک ریحه و مثل جلیس السوء مثل صاحب الکیر ان لم یحرقک شرار ناره علقک من نتنه (جامع‏الاخبار؛ ص183)

31- سوره مبارکه فرقان، 77

32- الْحُسَیْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَلَّی بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْوَشَّاءِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ قَالَ سَمِعْتُ اَبَا عَبْدِ اللَّهِ (علیه السّلام) یَقُولُ الدُّعَاءُ یَرُدُّ الْقَضَاءَ بَعْدَ مَا اُبْرِمَ اِبْرَاماً فَاَکْثِرْ مِنَ الدُّعَاءِ فَاِنَّهُ مِفْتَاحُ کُلِّ رَحْمَهٍ وَ نَجَاحُ کُلِّ حَاجَهٍ وَ لَا یُنَالُ مَا عِنْدَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ اِلَّا بِالدُّعَاءِ وَ اِنَّهُ لَیْسَ بَابٌ یُکْثَرُ قَرْعُهُ اِلَّا یُوشِکُ اَنْ یُفْتَحَ لِصَاحِبِهِ.(الکافی؛ ج2؛ ص470)

33- هُنالِکَ دَعا زَکَرِیَّا رَبَّهُ قالَ رَبِّ هَبْ لی‏ مِنْ لَدُنْکَ ذُرِّیَّهً طَیِّبَهً اِنَّکَ سَمیعُ الدُّعاءِ (سوره مبارکه آل عمران، آیه 38)

34- وَ الَّذینَ یَقُولُونَ رَبَّنا هَبْ لَنا مِنْ اَزْواجِنا وَ ذُرِّیَّاتِنا قُرَّهَ اَعْیُنٍ وَ اجْعَلْنا لِلْمُتَّقینَ اِماماً (سوره مبارکه فرقان، آیه 74)

35- دَعَوَاتُ الرَّاوَنْدِیِّ، قَالَ النَّبِیُّ ‏(صلی الله علیه وآله و سلّم)  الصَّدَقَهُ تَسُدُّ سَبْعِینَ بَاباً مِنَ الشَّرِّ (بحارالانوار، ج 93، ص 132)

 

 

:: موضوعات مرتبط: طب اسلامی و قرآنی , ,
:: برچسب‌ها: بارداری , دوران بارداری , جنین در سه ماهگی , جنین در چهار ماهگی , تصویر جنین ,
:: بازدید از این مطلب : 119

|

امتیاز مطلب : 0

|

تعداد امتیازدهندگان : 0

|

مجموع امتیاز : 0

از قدیم الایام، خانواده ها بر سر دختر یا پسر بودن فرزندان خود اختلاف هایی داشته اند. این عقیده وجود دارد که در قدیم و به دلیل احتیاج خانواده ها به نیروی کار مرد، تمایل خانواده ها به داشتن فرزند مذکّر بسیار زیاد بوده است. البته عقاید خرافی در مورد شوم بودن دختر و مانند آن هم در بسیاری از جوامع، در این امر نقش داشته است.

 

این روزها اگر چه عقاید فوق تا حدّی کمرنگ شده است؛ اما با اجرای سیاست های غلط تنظیم خانواده و کاهش تعداد فرزندان خانواده ها به یک یا دو فرزند، بار دیگر، تمایل به تعیین جنسیت دلخواه فرزند یا به قول معروف،  جور بودن جنس، در بین زوج ها شدت گرفته است.

 

این مقاله، به زبانی ساده شما را با اصول علمی این مساله از دیدگاه طب جدید آشنا می کند و راهکارهای عملی برای علاقه مندان ارایه می دهد. البته طبیعتا معرّفی این راهکارها به معنای تایید کامل آنها نیست امّا چون در بسیاری از مواقع، راهکارهای ارائه شده به دستورات طبّ سنّتی نزدیک است استفاده اجمالی از آنها را تایید می کنیم و ان شاءالله در آینده ای نه چندان دور، این مساله را از دیدگاه طبّ سنّتی هم مورد بررسی قرار خواهیم داد.

 

سازوکار دختر شدن یا پسر شدن نطفه چیست ؟

 

به زبان ساده، اندام جنسی مردانه، اسپرم(نطفه مردانه) تولید می‌کند و اندام جنسی زنانه، تخمک(نطفه زنانه).

 

 مرد، اسپرم تولید شده در بیضه‌هایش را توسط مایع منی و از طریق آلت تناسلی‌، به مهبل(واژن، مجرای تناسلی زن) وارد می‌کند. این اسپرم‌ها بعد از انزال در مهبل زن باقی می‌مانند و تعدادی از آنها با شنا کردن در محیط  مرطوب آنجا وارد رحم می شوند.

 

اسپرم بعد از وارد شدن به رحم زن در طول آن حرکت می‌کند و بالا می‌رود، اگر بعد از ورود اسپرم به رحم، تخمکی در آنجا موجود باشد، عمل لقاح با پیوستن اسپرم و تخمک تکمیل می‌شود و جنین تشکیل می‌گردد. این جنین در رحم مادر لانه‌گزینی می کند که این اتفاق همان بارداری است.

 

مردان دو نوع اسپرم تولید می‌کنند، اسپرمي كه حاوي كروموزوم X است و اسپرمي كه حاوي كروموزوم Y است.

 

اسپرم X، درشت تر و سنگين تر  از اسپرم Y و طول عمر آن هم بيشتر است. اسپرم Y، كوچكتر  و سریعتر است ولي كم جان تر و ضعيفتر و طول عمرش هم كوتاه تر است. در واقع تفاوت اين دو نوع اسپرم است كه پايه و اساس انتخاب جنسيت را تشكيل مي دهد و تمام روشهاي انتخاب جنسيت در طبّ جدید مبتني بر اين تفاوتها است.

 

اگرچه اسپرمهاي Y ضعیف تر و داراي عمر كوتاه تري هستند ولي تعداد شان بسيار بيشتر از اسپرمهاي X است و اين جبران كننده نقطه ضعف آنهاست و موجب يكسان شدن تقریبی تعداد مواليد دختر و پسر مي شود. اسپرمهايY نسبت به محيط اسيدي بسيار حساسند و سريعا در اين محيط ها از بين مي روند ولی در مقابل اسپرمهاي X در اين محيط ها مقاومت بيشتري دارند و به اين علت در تعيين جنسيت از شستشوهاي اسيدي يا قليايي استفاده مي شود.

 

زنها تنها یک نوع تخمک با کروموزوم  X تولید می‌کنند. اگر اسپرم X مرد با تخمک زن لقاح کند، فرزند، دختر خواهد شد و اگر اسپرم Y مرد با تخمک زن درآمیزد، جنین حاصله پسر خواهد شد.

 

بنابراین در علم جدید، پسر یا دختر شدن فرزند بستگی به مرد دارد نه زن و این مرد است که با دو نوع اسپرم خودش مشخص می‌کند که جنین پسر باشد یا دختر.

 

در شرایط آرمانی، شانس پسر یا دختر شدن جنین برابر است و بستگی به این دارد که در موقع لقاح، کدام اسپرم خودش را زودتر به تخمک برساند و آن را بارور سازد. اما در زندگی طبیعی، این شرایط کمتر اتفاق می‌افتد و عوامل محیطی بسیاری بر شانس لقاح هریک از اسپرم‌های X یا  Y تاثیر خواهند گذاشت. عوامل محیطی همچون تغذیه مادر، میزان سلامت روحی روانی او، زمان مقاربت، میزان PH مهبل مادر در هنگام مقاربت، عوامل اجتماعی و … همه و همه می‌توانند در پسر یا دختر دار شدن زن تاثیر بگذارند. 

 

معمولا به ازای تولد هر صد دختر، حدود ۱۰۴ پسر متولد می‌شود اما در دوره‌های بحرانی مانند زمان قحطی، این نسبت کاهش پیدا می‌کند و به نظر می‌رسد جنس مذکر بیشتر ضرر می‌بیند.

 

گزارش های دیگر می گویند زنان ناراضی و بسیار شکایت کننده اغلب دختر می زایند؛ همچنین نژاد سیاه، بچه دار شدن در سن بالای ۳۰ سالگی، تفاوت سنی زیاد بین زن و مرد، آب و هوای گرم، استرس، اضطراب و افسردگی زنان، آلوده کننده های محیطی و مصرف سیگار، احتمال دختر دار شدن را زیاد ترمی کنند امّا تولد پسران در دوره های پس از جنگ و در هنگام صلح، افزایش می یابد.

 

این طور به نظر می رسد که شرایط نامساعد محیطی منجر به دختر شدن فرزند می‌شود و این شاید فلسفه والایی داشته باشد که به تکامل انسان مربوط می‌شود. برخی نظریه های علمی می‌گوید که به لحاظ تکاملی، مزیت داشتن دختر این است که در دوران‌های سخت، دخترها ژن پدر و مادر را بهتر منتقل می‌کنند.

 

همچنین دانشمندان معتقدند که دختران به دلیل اینکه نیروی تولید مثلی جامعه هستند، در مواقع بحرانی تعدادشان افزایش می‌یابد زیرا در این مواقع ممکن است ۵ دختر متولد شده ۵ فرد دیگر را به دنیا بیاورند و ۲۵ فرد جدید تولید کنند، درصورتی که شاید اگر ۵ پسر جای آنها متولد می‌شد امکان افزایش تعداد فرزندان در نسل‌های آتی بسیار پایین تر می‌بود.

 

اما با این حال و همچنان که اشاره شد، در شرایط عادی به ازای هر ۱۰۰ دختر ۱۰۴ پسر متولد می‌شود که نهایتا منجر به ایجاد تعادل می شود.

 

 

روش های تعیین جنسیت جنین بر اساس مبانی طبّ جدید

 

 

این روشها به دو دسته تقسیم بندی می‌شوند:

 

دسته اول روشهایی هستند که با تغییر شرایط محیطی بدن مادر، امکان پسر یا دختر دار شدن او را افزایش می‌دهند و دسته دوم روش‌های طبی‌اند که توسط متخصصین در آزمایشگاه‌ها و مراکز درمان ناباروری و ژنتیک انجام می‌گیرند.

 

در روش‌های دسته اول نیاز شما به مراجعه به پزشک کمتر است و خودتان می‌توانید اکثر دستورالعمل‌ها را اجرا کنید اما در روش‌های دسته دوم باید حتما تحت مراقبت پزشکی قرار بگیرید، اما با این حال مزیت روش‌های دسته دوم همچون روش‌های PGD، لقاح مصنوعی IVF و نشاندار کردن لیزری این است که درصد ضریب اطمینان این روش‌ها تقریبا ۱۰۰٪ است اما روش‌های دسته اول در بهترین حالت چیزی در حدود ۸۰٪ ضریب اطمینان خواهند داشت.

 

آن چه که در ادامه مقاله از آن صحبت خواهیم کرد، روش های دسته اوّل هستند:

 

۱– روش تغدیه‌ای

 

در منابع طبّ سنّتی ایران آمده است که خوردن بعضی از غذاها در هنگام باردار شدن، در تعیین جنسیت جنین موثّر است.(مثلا کاهو، خرما، هل، زعفران و … برای پسردار شدن و ماست، ترشی، تخم مرغ و… برای دختردار شدن) این مساله در طبّ جدید نیز مورد پذیرش است و به دو روش قابل انجام است:

 

الف: تغییر در PH رحم:بر اساس برخی تحقیقات، ثابت شده است که تغییر در غلظت بعضی از املاح خون باعث کمک به تعیین جنسیت می شود به این شکل که افزایش سدیم و پتاسیم و کاهش کلسیم و منیزیوم بدن برای پسرشدن جنین و عکس آن برای دختر شدن آن کمک کننده است.

 

علّت این امر آن است که مواد غذایی، ارتباط مستقیمی با کاهش یا افزایش PH رحم دارند. حدس زده می شود که بالا بودن نسبت سدیم و پتاسیم و کم بودن کلسیم و منیزیوم، با افزایش PH رحم(قلیایی شدن رحم)، متابولیسم تخمک و به خصوص لایه خارجی آن را به نحوی تغییر می دهد که اسپرماتوزوییدهای حامل جنسیت پسر به طرف آن جذب می شوند؛ امّا به عکس برای جذب اسپرماتوزویید جنسیت دختر به سمت تخمک، لازم است با بالا رفتن میزان کلسیم و منیزیوم و کاهش سطح پتاسیم و سدیم خون، PH رحم پایین بیاید(اسیدی شدن رحم).

 

بنابراین مصرف مواد غذایی حاوی سدیم، فسفر، آهن، پتاسیم و روی که PH رحم را افزایش می دهند؛ از ۳۰ تا ۶۰ روز قبل از آمیزش، نقش مفیدی در پسر شدن جنین ایفا می کند. برعکس، استفاده از خوراکی هایی که حاوی کلسیم، منیزیوم و مس هستند قادرند میزان PH رحم را کاهش داده باعث تولد نوزاد دختر خواهند شد.

 

 منابع غذایی حاوی سدیم:نمک طعام، غذاهای دریایی، گوشت، تخم مرغ، شیر، جگر گوساله، هویج، اسفناج و….

 

میزان نیاز روزانه به سدیم، 500 میلی گرم است اگرچه رژیم های غذایی معمولی تا ۴ برابر این مقدار را به بدن می رسانند.

 

 منابع غذایی حاوی پتاسیم:گوشت، غلات، میوه ها، سبزی ها و….

 

مقدار نیاز روزانه به پتاسیم یک میلی گرم است اما در رژیم های غذایی معمولا تا ۱۵ برابر این مقدار، پتاسیم وجود دارد. 

 

 منابع غذایی حاوی کلسیم:شیرکاکائو، ماست، بستنی، شلغم، بادام، ساردین و ….

 

مقدار نیاز روزانه به کلسیم ۸۰۰ میلی گرم است.

 

 منابع غذایی حاوی منیزیوم: قهوه، کاکایو، غلات، سبزی ها، مخمر آبجو، سویا، چغندر، گردو، جوانه گندم و ….

 

بنابراین استفاده بیشتر از غذاهای دو گروه اوّل، برای پسردار شدن و دو گروه دوّم برای دختردار شدن مفید است.

 

پس به طور خلاصه غذاهایی که برای پسردار شدن مناسبند عبارتند از:

 

نمک طعام و غذاهای شور، موز، پرتقال، سیب، برنج، خرما، هویج، سیب زمینی، جگر، گوشت، تخم مرغ، ماهی و غذاهای دریایی، جگر گوساله، هویج، اسفناج، غلات، میوه ها، سبزی ها و ….

 

و غذاهایی که برای دخترشدن جنین مناسبند عبارتند از:

 

شیر و فرآورده های آن، ماهی ساردین، قارچ، نخود سبز، لوبیاسبز، جو، خاویار، بادام، جوانه گندم، کلم، کدو، فلفل سبز، شیرکاکایو، ماست، بستنی، شلغم، قهوه، کاکایو، غلات، سبزی ها، مخمر آبجو، سویا، چغندر، گردو و ….

 

چند نکته:

 

۱- نتایجی که از به کار بردن این روش گزارش شده، یکنواخت نیست و بعضی از مراکز بین ۸۰ تا ۱۰۰ درصد موفقیت گزارش داده اند، اما این نتایج، زمانی می تواند قابل قبول و قابل اعتماد باشد که رژیم غذایی به تنهایی مورد استفاده واقع شود و سایر روش ها همزمان با این روش به کار گرفته نشود.

 

2- روش استفاده از رژیم غذایی استاندار خاصی ندارد و تا حدود زیادی با مواد غذایی معمول در هر کشور ارتباط دارد.

 

در این روش آنچه اهمیت دارد نسبت این مواد به یکدیگر و نه مقدار مطلق آنهاست. بنابراین، رژیم غذایی باید به نحوی انتخاب شود که نه تنها باعث بالا رفتن ماده معدنی مورد نظر شود بلکه مقدار املاحی را که باعث جلب اسپرماتوزوئید جنسیت مخالف جنین مورد نظر می شود در خون کاهش دهد.

 

3- لازم است رژیم از سه ماه قبل از اقدام برای بارداری و به خصوص در ماهی که لقاح صورت می گیرد مورد استفاده واقع شود.

 

4- این روش فقط لازم است توسط زن اجرا شود زیرا تغییرات یونیک تخمک است که اسپرم موردنظر را انتخاب می کند.

 

5- استفاده از رژیم با به کاربردن یک دستور آشپزی صورت نمی گیرد بلکه یک نسخه پزشکی محاسبه شده می تواند موثر باشد. این رژیم بهتر است زیر نظر پزشک یا متخصّص تغذیه و با مراقبتهای خاص و با مقادیر معین انجام شود و انجام خودسرانه آن توصیه نمی شود.

 

6- گفته می شود استفاده درازمدت از این رژیم پزشکی اثر سوء بر سلامت مادر و جنین به جای نمی گذارد ولی به نظر ما ادامه بیش از دو سه ماه آن باید با احتیاط صورت گیرد.

 

ب- تغییر میزان گلوکز در ترشّحات رحمی:

 

در هنگام تخمک گذاری، میزان گلوکز در ترشحات مخاطی دهانه رحم افزایش می یابد. بالارفتن مقدار گلوکز در ترشحات دهانه رحم به جذب اسپرماتوزوییدها کمک می کند و از آنجا که اسپرماتوزویید پسر از قدرت تحرک بیشتری برخوردار است؛ مناسب بودن ترشحات دهانه رحم بیشتر به نفع اسپرماتوزویید پسر است. بنابراین استفاده از میوه‌های شیرین محتوی گلوکز در روزهای تخمک گذاری، محیط را برای جلب اسپرماتوزویید y (پسر)مناسب تر می کند.

 

با توجّه به این که  قند خون به سرعت بالا می رود؛ استفاده از این روش در همان روزهای تخمک گذاری، می تواند اثربخش باشد. برخی از غذاهایی که گلوکز دهانه رحم را افزایش می دهند عبارتند از: عسل، نبات، غلات صبحانه شیرین شده، هویج، بیسکوییت، سیب زمینی پخته، کشمش، نان گندم سفید، نوشیدنی های شیرین و …. بدیهی است زنی که تمایل به دختردار شدن دارد، باید در ایّام نزدیکی مصرف این خوراکی ها را به حدّاقل برساند.

 

نکته: جالب است بدانید بعضی تحقیقات نشان می‌دهد که رژیم غذایی کم‌انرژی که حداقل کالری، مواد معدنی و مواد مغذی را داشته باشد، با احتمال بیشتری به تولد نوزاد دختر منجر می‌شود و لذا مادرانی که می خواهند پسردار شوند باید از رژیم گرفتن در زمان هایی که تصمیم به بچّه دار شدن دارند پرهیز کنند.

 

تذکّر: پیشنهاد ما، استفاده همزمان از هر دو روش بند الف و ب است.

 

۲- روش زمان بندی مقاربت ( تعیین زمان تخمک گذاری)

 

برای استفاده از روش زمان بندی بهتر است خصوصیات تخمک در خانمها و اسپرم در آقایان را دوباره مرور کنیم:

 

گفتیم که خانمها هر ماه در اواسط سیکل خود یک یا چند تخمک که از نظر جنسی فقط X هستند تولید می کنند و در مقابل آقایان دارای دو نوع اسپرم XوY هستند. در واقع این مرد است که جنسیت سلول تخم را تعیین می کند به شکلی که اگر تخمک X با اسپرمX لقاح یابد؛ سلول تخم، مونث می شود و اگر تخمکX با اسپرم Y لقاح یابد؛ سلول تخم، مذکر می شود. تخمک، یک سلول درشت است که حدود یک دهم میلی متر قطر دارد و با چشم غیر مسلح هم قابل مشاهده است. حرکت آن بسیار کم و سنگین است و در شرایط رحم، می تواند حدود ۷۲ ساعت زنده بماند .

 

گفتیم که آقایان دارای دو نوع اسپرم هستند اسپرم حاوی کروموزوم X  و اسپرم حاوی کروموزوم Y؛ اسپرمX دارای سر بیضی بوده نسبت به اسپرم Y درشت تر و سنگین تر است و حرکت کمتری دارد امّا طول عمر آن بیشتر است . اسپرم Y کوچکتر و سریعتر است و دارای دم بلندتری است؛ سر آن نیز گرد است ولی طول عمر آن کوتاه تر و بسیار کم جان تر و ضعیفتر است. اسپرمهایY نسبت به محیط اسیدی بسیار حسّاسند و در این محیط ها سریعا از بین می روند ولی اسپرمهایX در این محیط ها مقاومت بیشتری دارند.

 

حاصل پیش فرض فوق این است که اگر مقاربت در حوالی زمان تخمک گذاری صورت گیرد، پسر به دنیا خواهد آمد چرا که در زمان تخمک گذاری ترشحات دهانه رحم از همیشه قلیایی تر، رقیق تر و ارتجاع پذیرتر است و حرکت اسپرمهایY را بسیار سهل و آسان می کند امّا اگر مقاربت ۳ تا ۴ روز بعد یا قبل از تخمک گذاری اتفاق بیفتد شانس پسر شدن جنین به شدّت کاهش می یابد و احتمال دختردار شدن زیاد می شود. درواقع اگر لقاح تا ۴۸ ساعت قبل از تخمک گذاری انجام شود، ۸۰ درصد احتمال دارد که فرزند، دختر شود و در صورتی که این اتفاق درست همزمان با تخمک گذاری انجام گیرد؛۸۰ درصد احتمال پسر دار شدن وجود دارد.

 

معمولا در روز تخمک گذاری و حتی ۴۸ ساعت پس از تخمک گذاری، PH واژن قلیایی است، برای همین است که توصیه می‌شود در این زمان برای پسر دار شدن اقدام شود، اما بعد از سپری شدن این زمان، PH واژن به مرور اسیدی‌تر می‌شود و این، امتیاز مثبتی برای دختر دار شدن است، پس اگر می‌خواهید دختر دار شوید حدّاکثر تا ۴۸ ساعت قـبـل یـا  از ۴۸ سـاعت بعد از تخمک گذاری آمیزش داشته باشید.

 

امّا چگونه زمان تخمک گذاری را تعیین کنیم؟

 

واقعیت این است که این کار باید با مشورت یک مامای مجرّب یا متخصص زنان صورت گیرد؛ با این حال این توضیحات هم کمک کننده اند:

 

1- سونوگرافی:

که دقیق ترین روش است و طبیعتا باید با هدایت متخصص مربوطه انجام شود. برای این کار معمولا 3-5 روز بعد از پاك شدن از عادت ماهيانه سونوگرافي واژينال انجام می شود. زوجین در اين مدت نباید نزديكي داشته باشند تا رحم از اسپرم پاک باشد. با این سونوگرافی، اندازه فوليكول غالب(یعنی فولیکولی که نهایتا در آن ماه تخمک آزاد خواهد کرد)معلوم می شود. به اين طريق، سونوگرافيست زمان نسبي آزادسازي تخمک را پیش بینی می کند.

 

البته زوج های که می خواهند پسردار شوند می توانند برای اطمینان بیشتر، روز بعد از زمان پیش بینی شده برای تخمک گذاری، اقدام به نزدیکی کنند چرا که اگر تخمك از فوليكول آزاد شده باشد تا 48 ساعت زنده مي ماند. 

 

2- تعیین دمای پایه بدن: 

براي اين كار هر روز صبح، به محض بیدار شدن و  قبل از خروج از رختخواب و در یک ساعت مشخص مثلا 5 صبح، درجه حرارت بدن را دماسنج ديجيتال اندازه گيري و يادداشت كنيد. برای در دسترس بودن دماسنج، آن را زیر بالشتان بگذارید. تاکید بر استفاده از دماسنج دیجیتال از این جهت است که اندازه گیری دقیق دما با دماسنج های جیوه ای معمول، علیرغم ظاهر ساده کار، نیاز به دقت و مهارت کافی دارد. بهتر است دماهای اندازه گیری شده را در یک جدول ثبت كنيد.

 

در اواسط عادت ماهیانه، دماي بدن نیم درجه یا بیشتر کاهش می یابد. درست در روز تخمك‌گذاري دمای بدن کمی پایین تر هم می آید امّا روز بعد بالا مي‌ رود و دیگر تا زمان عادت ماهیانه بعدی، افت چندانی نمی کند.

 

در این روش، تا اواسط روز تخمک گذاری(یعنی روز کاهش دما) بهترین زمان برای اقدام برای پسردار شدن است اگرچه چنان که گفتیم از 48 ساعت قبل تا 48 ساعت بعد از این زمان هم احتمال پسردار شدن زیاد است.

 

این روش باید سه ماه پشت سرهم انجام شود تا زمان دقیق تخمک گذاری برای زن معلوم شود. دقّت کنید که دمای بدن هر زن مختص خود اوست و مقایسه این دما با دمای بدن دیگر زنان غلط است.

 

3- استفاده از کیت تخمک گذاری: این کیت ها در مورد برخی بانوان می توانند کمک کننده باشند اگرچه در مورد همه این گونه نیست. دستورالعمل استفاده از این کیت ها روی خود آنها درج شده است.

 

4- توجّه به وضعیت ترشّحات رحمی: قبل از تخمك‌گذاري، ترشحات واژینال، ليز و شفافند امّا پس از آن، سفيد و سفت مي‌شود. 

 

5- توجّه به علائم بالینی: برخی بانوان به هنگام تخمک گذاری علائمی مانند تیرکشیدن در محلّ یکی از تخمدان ها را تجربه می کنند که معمولا برای خود آنها واضح و تعیین کننده است امّا به هرحال تکیه بر این علامت به تنهایی کافی نیست.

 

تذکّر مهم: استفاده همزمان از دو یا چند روش، میزان موفقیت شما را افزایش می دهد.

 

۳- رسیدن به ارگاسم

 

یکی دیگر از مواردی که در انتخاب جنسیت می توان از آن بهره جست؛ ارگاسم زن (یعنی رسیدن به اوج لذّت جنسی در زن که معادل انزال در مرد است) در هنگام مقاربت است. در هنگام ارگاسم زنانه ترشّحاتی با PH قلیایی از دهانه واژن ترشح می شود که همزمان با انقباضات عضلات واژن باعث بالا راندن اسپرمهای پسر و کمک به حرکت آنها به سمت رحم می شود؛ بنابراین، اگر پسر می‌خواهید؛ در هنگام رابطه زناشویی، روابط عاشقانه تری با همسرتان داشته باشید!

 

۴- روش شستشوی مهبلی

 

متخصصین زنان و زایمان برای اینکه PH واژن را به طور مصنوعی قلیایی یا اسیدی کنند، توصیه می کنند که ضمن استفاده از روش تعیین زمان تخمک گذاری، اگر فرد می‌خواهد پسر دار شود؛ پیش از نـزدیـکی، از محلول جوش شیرین رقیق شده برای شستشوی واژن اسـتفاده کند تا احـتـمـال پـسـر دار شدن در زمان ۴۸ ساعت پس از تخمک گذاری به بالای ۸۰٪ برسد زیرا این محلول، PH واژن را به شدت قلیایی می‌کند، همچنین برای دختر دار شدن باید از محلول رقیق شده سرکه سفید استفاده کرد تا PH واژن اسیدی‌تر شود.

 

جمع بندی

 

اگر تمام موارد فوق الذّکر، به طور همزمان و زیر نـظـر فرد مجرب و به درستی انجام شود؛ می توان بین ۸۰ تا ۹۰ درصد، به حصول نتیجه مطلوب امیدوار بود؛ البته تعیین دقیق زمان تخمک گذاری مهمترین مورد است و تجربه و دقت زیادی را می طلبد؛ چون حتی اگر ۱۲ ساعت در تعیین زمان اشتباه کنیم؛ نتیجه متفاوت خواهد بود.

 

خلاصه نظریات  جناب «ابن سینا» در مورد تعیین جنسیت جنین

 

جناب شیخ الرّییس در کتاب «قانون» درباره تعیین جنسیت جنین بحث جالبی دارند که گزیده ساده شده ای از آن را ذکر می کنیم:

 

۱- تشکیل جنین نر و مادّه

 

اگر منی مرد گرم و زیاد باشد؛ جماع در وقت مناسب و خوب انجام شود؛ زن، تازه از حیض پاک شده باشد؛ منی از طرف راست مرد تراوش شود(چرا که منی سمت راست، گرم تر و پرمایه تر از منی سمت چپ بدن است) و این منی به سمت راست رحم ریخته شود؛ شرایط برای به وجود آمدن جنین نر فراهم تر است. همچنین اگر آب پشت زن هم نسبتاً گرم و پرمایه باشد احتمال پسرزایی بیشتر می شود. عکس این شرایط باعث به وجود آمدن جنین دختر خواهد شد.

 

۲- عوامل موثّر در افزایش احتمال پسرزایی

 

۱-۲- زنان جوان تر احتمال پسردار شدن بیشتری دارند.

 

۲-۲- اگر نزدیکی در فصل سرد یا محیط زیست سردسیر و در ایّام وزیدن بادهای شمالی انجام شود، در پسرزایی موثّر خواهد بود.

 

۳-۲- زن و مرد برای پسردار شدن باید به سمت گرمی پیش بروند؛ یعنی غذاهای گرمی بخش بخورند و عطرها و بوهای خوشِ گرم استفاده کنند.

 

۴-۲- ماساژ بدن با روغن های گرم _ مثل روغن زیتون یا کنجد یا سیاهدانه یا … _ هم مفید است.

 

۵-۲- زیاد شدن فاصله جماع و چیرگی شهوت بر طرفین، احتمال پسرزایی را بیشتر می کند. البته این افزایش فاصله نباید بیش از حد باشد؛ چرا که باعث کم شدن اثر منی و کاهش احتمال باروری خواهد شد.

 

۶-۲- زن و شوهر نباید آب زیاد بنوشند و اگر نوشیدند کم و کم کم بنوشند.

 

۷-۲- اطاق خواب باید در نهایت خوش بویی باشد و از بوهای خوشِ گرم طبیعی مثل مشک یا عود استفاده شود؛ زیباترین و بهترین رختخواب آماده شود و زن و مرد در هنگام نزدیکی در نهایت خوشحالی و بی غمی باشند.

 

۸-۲- مرد به هنگام انزال، مردی قهرمان و خوش اخلاق و خوش قیافه را پیش خیال خود مجسّم کند.(البته توصیه اکید می کنیم که این قهرمان خیالی را از بین هنرپیشه ها و ورزشکاران انتخاب نکنید که بعداً پشیمان می شوید!)

 

۳- خصوصیات مرد نمونه در تولید نرینه!

 

این مرد که به قول ابن سینا به او«آتش پاره» می گویند مردی است که تن نیرومندی داشته باشد؛ گوشت بدنش میانگین سفتی و نرمی باشد؛ منی اش پرمایه و گرم باشد؛ بیضه هایش درشت و رگ درشت باشند؛ از نزدیکی کردن ناتوان نشود و آب پشتش از طرف راست بدن تراوش کند. همچنین گفته می شود که اگر مردی خواب های جنسی زیادی ببیند جنین نر تولید خواهد کرد.

 

۴- خصوصیات زن نمونه در پسر آوردن!

 

این زن که به قول ابن سینا، او را «مادّه عقاب» لقب داده اند؛ زنی است که رنگ و رو و سیمای معتدل دارد؛ بدنش نه سفت است و نه شل؛ خون عادتش غلیظ است امّا چرک آلوده نیست؛ حواس و حرکاتش بر مرام است؛ نه اسهال همیشگی دارد نه یبوست دایمی؛ چشمانش بیشتر تمایل به رنگ مشکی دارند تا به میشی و دلشاد و بذله گوی و نیک نفس است. زنانی که مدّت دوره ماهیانه آنها(از ابتدای یک عادت تا ابتدای عادت بعدی) کوتاه و حدّاکثر تا ۲۲ روز است آمادگی بیشتری برای پسردار شدن دارند تا زنانی که مدّت حیض و پاک شدن از حیض آنها به چهل روز می کشد.

 

تذکّر مهم: باز هم یادآوری می کنیم که مطالبی مانند آن چه در این مقاله ذکر شد، همه تاثیراتی در حدّ افزایش آمار و احتمالات دارند و نمی توان به طور مطلق از آنها صحبت کرد.

 

**************************

 

نکته پایانی:علیرغم مطالب فوق، بهتر آن است که به جای استفاده از این روشها، تسلیم مشیت الهی باشیم و با دعا و طلب خیر برای فرزندانمان، از او بخواهیم که فـرزندانی « زیـبا صـورت، زیـبا سیرت و زیبا سریرت» به ما عنایت فرماید. ان شاءالله

 

 

:: موضوعات مرتبط: طب اسلامی و قرآنی , ,
:: برچسب‌ها: تعیین جنسیت نوزاد , جنسیت جنین , جنین , جنسیت , راههای تعیین جنسیت ,
:: بازدید از این مطلب : 200

|

امتیاز مطلب : 0

|

تعداد امتیازدهندگان : 0

|

مجموع امتیاز : 0